O‘zbekistonda AES qurish uchun Rossiya kompaniyasi eng yaxshi variant sifatida tanlangan. Bu haqda “O‘zatom” agentligi huzuridagi AES qurilishi direksiyasi direktori Otabek Omonov va Moskva muhandislik-fizika instituti Toshkent filiali o‘qituvchisi Qosim To‘xtaoxunov “Daryo”ga bergan intervyusida maʼlum qildi.
Jizzax viloyatida Rossiyaning “Rosatom” tuzilmasidagi “Atomstroyeksport” AJ tomonidan kam quvvatli atom elektr stansiyasi qurilish arafasida. O‘zbekistonda AES qurish uchun nega aynan Rossiyaga qarashli korxona tanlangani haqidagi savolga javob berarkan, Otabek Omonov “Atomstroyeksport” ishonchli quruvchi ekanini aytdi.
“Aytaylik, uy-joy qurganimizda har kuni qurish bilan shug‘ullanadigan, buyurtmalari ko‘p, ishini yaxshi bajaradigan va tajribali quruvchini tanlaymiz. Hamma nega Rossiya tanlandi, deydi? Dunyo miqyosida chet davlatlarda eng ko‘p AES quradigan mamlakat bu — Rossiya. Bizning tanlagan texnologiyalarimiz eng ilg‘orlaridan biri”, — dedi mutaxassis.
Suhbat davomida Qosim To‘xtaoxunov mazkur fikrni davom ettirdi.
“AQSH, Fransiya, Angliya kabi rivojlangan davlatlar 1960-yillarda AES loyihalarining boshida turgan. Yevropa va boshqa davlatlarga AESni shular qurib bergan. Hozir AQSH AES qurishni bilmaydi — oxirgi stansiyasini 20 yil avval qurgan. Smetasi 4-5 baravar ortib ketdi. Fransiya Finlyandiyaga AES qurib bergandi. Qurilish 2003-yilda boshlanib, 2020-yilda yakunlangan — 17 yil qurdi. Vaholanki, 3-4 yilda bitirishga vaʼda bergandi. AES narxi ham 5 mlrd yevro o‘rniga, 15-18 mlrd yevroga chiqib ketdi. Shuning uchun ularga hech kim buyurtma bermayapti. Angliya hozir o‘zi qura olmasdan, Xitoyni chaqirdi. Koreya zo‘r quradi, lekin bitta reaktor qurishni biladi, xolos. Kompleks qurishni bilmaydi. Shuning uchun dunyo bozorida Rossiyadan boshqa variant qolmadi”, — dedi u.
Shuningdek, mutaxassislar tomonidan O‘zbekistonda AES qurilishi bo‘yicha jamoatchilik fikri o‘rganilgani, aksariyat aholi buni qo‘llab-quvvatlagani aytildi.
“2018–2019-yillarda OAV xodimlari bilan birga Forish tumaniga borganmiz va aholi bilan uchrashganmiz. Esimda, o‘shanda aholining 85 foizdan ortig‘i bizni qo‘llab-quvvatlagandi. To‘g‘ri, norozilik ham bildirilgan, hozir ham shunday. Fukusima yoki Chernobil fojiasidan taʼsirlanib, mohiyatini chuqur o‘rganmay, maʼlum negativlar kelib ham chiqmoqda”, — dedi Otabek Omonov.
Qosim To‘xtaoxunovning aytishicha, 2019-yilda internet orqali respublika bo‘yicha AES qurish masalasida ijtimoiy fikr o‘rganilgan.
“O‘shanda aholining 70 foizgacha qismi AES qurilishini qo‘llab-quvvatlagan”, — dedi mutaxassis.
Izoh (0)