Millionlab O‘zbekiston fuqarolari xorijda yashab, mehnat qilmoqda. Ular har oy ishlab topgan pullarining bir qismini respublikaga qaytib, oila a’zolari va yaqinlariga jo‘natib turishadi. Biz Profee.com pul o‘tkazmalari tizimi bilan birgalikda tadqiqot o‘tkazdik va xorijdan O‘zbekistonga pul o‘tkazishning qaysi usullari bugungi kunda dolzarb ekanligini aniqladik.
Agar migratsiya tashkilotlari va ekspertlarining ancha tarqoq maʼlumotlarini o‘rtacha hisoblasak, yetti milliondan ortiq etnik o‘zbeklar ham, O‘zbekiston fuqaroligini olganlar ham O‘zbekistondan tashqarida yashaydilar. Aytilishicha, o‘zbek erkaklarining deyarli uchdan bir qismi xorijda ishlaydi. Ularning aksariyati qishloq xo‘jaligi, qurilish va xizmat ko‘rsatish sohalarida mavsumiy ishlar bilan band. Ammo yuqori malakali ishchilarning sezilarli guruhi ham mavjud. Ular tibbiyot, sanoat va axborot texnologiyalari sohalarida ishlaydi.
Shuni ta’kidlash joiz, ayrim turdagi ishlarga kirish viza shartlari, ishlashga ruxsatnomalar, til bilish va ta'lim talablari kabi turli omillarga bog‘liq bo‘lishi mumkin. O‘zbekiston Yevropa Ittifoqiga a’zo emas va ko‘p narsa faoliyat yuritishga qaror qilingan Yevropadagi muayyan davlatning qoidalari va qonunlariga bog‘liqdir.
Xalqaro pul o‘tkazmalari - O‘zbekistonga sarmoya kiritishning muhim manbaidir
O‘zbekistonliklar Yevropada qayerda va kim bilan ishlashlaridan qat’i nazar, ular o‘z ona yurtlari bilan yaqin oilaviy va ijtimoiy aloqalarni saqlab qolishadi. Aksariyat yurtdoshlarimiz uchun xorijda ishlash O‘zbekistonning o‘zida o‘z oilasi va kelajagini ta’minlashdir. Profee xalqaro pul o‘tkazmalari tizimiga ko‘ra, o‘zlashtirib, pul topayotgan mamlakatlarda qolganlar ulushi 4-5 foizdan oshmaydi. Ularning barchasi u yoki bu yo‘l bilan topgan pulining asosiy qismini O‘zbekistondagi oilasi va yaqinlariga jo‘natadi.
Mamlakat iqtisodiyoti ko‘p jihatdan bunday shaxsiy pul o‘tkazmalariga bog‘liq. Ularning respublika yalpi ichki mahsulotidagi ulushi 2022-yilda 21 foizni tashkil etdi, bu o‘tgan yilga nisbatan 60 foizga ko‘pdir. Mehnat migrantlari tomonidan O‘zbekistonga o‘tkazilgan moliyaviy resurslarning umumiy hajmi 16,9 milliard AQSH dollarini tashkil etdi. O‘zbekistonga pul o‘tkazmalarini jo‘natuvchilarning moliyaviy xarajatlari bo‘lmaganda, bundan ham kattaroq bo‘ lishi mumkin edi. Ular turli komissiyalar, to‘lovlar va ko‘pincha xorijiy valyutalar va so‘mlar o‘rtasidagi unchalik qulay bo‘lmagan kurslar bilan bog‘liq. Profee ekspertlarining fikriga ko‘ra, pul o‘tkazmalari bo‘yicha bunday yo‘qotishlarning umumiy miqdori o‘rtacha 9% gacha.
Shu bilan birga, Birlashgan Millatlar Tashkilotining barqaror rivojlanish maqsadlariga ko‘ra, xalqaro pul o‘tkazmalarining umumiy qiymati 4 foizdan oshmasligi kerak. Tashkilot prognozlariga ko‘ra, bu ko‘rsatkichga yaqin bir-ikki yil ichida erishish kerak.
Shunday qilib, agar BMT uchun maqbul bo‘lgan o‘tkazma qiymati va real raqamlar o‘rtasidagi farqni hisobga oladigan bo‘lsak, 2022-yilda o‘zbekistonliklar mamlakatga xalqaro pul o‘tkazmalari bo‘yicha qariyb 430 million AQSh dollarini yo‘qotganligi maʼlum bo‘ladi.
Nima uchun O‘zbekiston fuqarolari O‘zbekistonga pul o‘tkazmalarida pul yo‘qotishadi?
Bunday yo‘qotishlarning asosiy sababi Yevropa va dunyoning boshqa davlatlaridan respublikaga pul o‘tkazayotganlarning moliyaviy savodxonligi yo‘qligidir. Moliyaviy savodxonlik byudjetni rejalashtirish qobiliyati bilan emas, balki mavjud imkoniyatlarni bilish va ulardan foydalanish va o‘z moliyaviy xatti-harakatlarida amalga oshirish qobiliyati bilan bog‘liqdir. Oddiy qilib aytganda, o‘zbekistonliklar xalqaro xususiy tranzaksiyalarning zamonaviy imkoniyatlarini e’tiborsiz qoldirib yoki hatto bilmay, vatandagi oila va yaqinlariga pul o‘tkazishning eskirgan usullaridan foydalanishda davom etishadi.
Bugungi kunda O‘zbekistonga pul o‘tkazishning qanday usullari mavjud?
Keling, Yevropadan O‘zbekistonga pul jo‘natishning mashhur turlarini ko‘rib chiqaylik, ularning ijobiy va salbiy tomonlarini bilib olaylik va maqbul usulni aniqlashga harakat qilaylik.
Bank o'tkazmasi
Oldindan izohlab qo‘yamiz, kartadan kartaga Yevropadan O‘zbekistonga banklar orqali pul o‘tkazib bo‘lmaydi. Bunday o‘tkazma uchun siz bank hisobidan foydalanishingiz kerak. Qoidaga ko‘ra, xalqaro bank o‘tkazmasi banklar o‘rtasida SWIFT xabar o‘tkazish tizimi orqali amalga oshiriladi. Bu hali ham jismoniy shaxslar uchun davlatlar aro pul jo‘natishning mashhur usullaridan biri hisoblanadi. Garchi bu juda ko‘p noqulayliklar bilan bog‘liq.
Birinchidan, bu uncha qulay emas va uzoq vaqt talab etadi. Qoida tariqasida, siz hisob ochilgan bank filialiga tashrif buyurishingiz kerak. Onlayn pul o‘tkazmalari har doim ham Yevropa banklari tomonidan qo‘llab-quvvatlanmaydi. Bunday holda, siz maxsus ariza yozishga tayyor bo‘lishingiz kerak, unda siz pul o‘tkazmasini oluvchining hisob raqamining to‘liq bank rekvizitlarini, shu jumladan uning bankining SWIFT kodini, shuningdek, pul o‘tkazmasini oluvchining O‘zbekistondagi yashash manzilini ko‘rsatishingiz talab qilinadi. Bunday SWIFT kodi haqidagi ma’lumot oluvchining banki tomonidan taqdim etiladi. Shunday qilib, jo‘natuvchi nafaqat ko‘p ma’lumot to‘plashi kerak, balki pul o‘tkazmasini oluvchi ham kerakli ma’lumotlarni topish ishini bajarishi kerak.
Ikkinchidan, ko‘p vaqt talab etiladi. Nafaqat pul o‘tkazish uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarni qidirish, bankka borish va uning filialida navbatda turishga vaqt sarflashingiz kerak, balki pul o‘tkazmasining o‘zi ham yetti ish kunigacha vaqt olishi mumkin. Pul o‘tkazish uchun arizani to‘ldirishda juda ehtiyot bo‘lishingiz kerak, chunki agar xatolik yuzaga kelsa, pul jo‘natuvchi bu haqda faqat uning hisobiga pul qaytarilgan paytda bilib oladi. Agar transfer tezda amalga oshirilishi kerak bo‘lsa-chi?
Uchinchidan, bank o‘tkazmasi orqali pul jo‘natish ancha qimmat. Bunday mablag‘larni o‘tkazish uchun to‘lov miqdoriga qarab, yuzlab yevroga yetishi mumkin. Banklar, shuningdek, bunday o‘tkazmalarga yashirin to‘lovlarni, havo to‘lovlarini, ya’ni arzimas xizmatni, aytmoqchi, rad etib bo‘lmaydigan xizmat uchun ham qo‘yadilar. Eng qizig‘i, pul o‘tkazmasini oluvchining O‘zbekistondagi banki chet eldan hisobni to‘ldirish uchun komissiya olishi mumkin. Shu bois, O‘zbekistondagi hisob raqamiga qancha pul tushishini jo‘natuvchi ham, oluvchi ham bilmaydi. Juda noaniq.
Shuni ham unutmasligimiz kerakki, banklar Yevropa valyutalarining o‘zbek so‘miga kursini mustaqil ravishda belgilaydi va bu kurs pul o‘tkazmasini jo‘natuvchi yoki oluvchi kutgan qiymatdan sezilarli darajada farq qilishi mumkin.
Naqd pul o'tkazmalarini jo‘natish xizmati
Western Union yoki “Moneygram” kabi xizmatlar Yevropada juda keng tarqalgan. Ammo ular bilan pul yo‘qotish muqarrar. Qoidaga ko‘ra, ular orqali kartaga pul o‘tkazish mumkin emas. Sizga eng yaqin bo‘lgan filialni topib, ish vaqtida tashrif buyurish uchun vaqtingiz borligiga ishonch hosil qilishingiz kerak, bu har doim ham qulay emas. Naqd pul o‘tkazmalari tizimi shunday tuzilganki, siz o‘zingiz bilan shunday kompaniya ofisiga naqd pul olib kelishingiz, navbatda turishingiz, pul o‘tkazmalari maʼlumotlarini, shu jumladan, oluvchining ismi va O‘zbekistondagi yashash manzilini to‘ldirishingiz, hamda keyin pul yetkazib berilishi uchun bir necha kun kutishungiz kerak bo‘ladi. Shuningdek, bunday xizmatning filialida yoki hamkor ofisida pulni olish kerak bo‘ladi. Bunday xizmatlarning komissiyalari bank xizmatlari bilan taqqoslanadi, chunki kompaniyalar ofislar va sheriklar tarmog‘ini saqlash uchun katta xarajatlarni talab qiladi. Shunday qilib, naqd pul o‘tkazmasini murakkab harakatlar, vaqt va moliyaviy xarajatlarni talab qiluvchi anaxronizm deb hisoblash mumkin.
Ammo pul mablag‘larini yuborishning ushbu noqulay usullarining boshqacha yo‘li ham mavjud. Pulni kartadan kartaga foizsiz o‘tkazish onlayn pul jo‘natish imkonini beruvchi ixtisoslashtirilgan zamonaviy fintech xizmatlari yordamida amalga oshirilishi mumkin. Qulay, oson va hamyonbop yo‘l - Profee xalqaro pul o‘tkazmalari tizimidir.
O‘zingiz baho bering, Profee sizga chet eldan pul mablag‘larini O‘zbekiston bankining Humo yoki UzCard kartasiga komissiyasiz o‘tkazish imkonini beradi. Bundan tashqari, raqobatchilardan farqli o‘laroq, xizmat nafaqat birinchi o‘tkazma uchun, balki umuman barcha o‘tkazmalar uchun komissiya olinmaydi. Shuningdek, kompaniya tomonidan ishlab chiqilgan valyuta kursi monitoringi tizimi tufayli foydalanuvchi har doim eng qulay valyuta kursini oladi. Lekin bu hammasi emas. Yevropadan O‘zbekistonga birinchi pul o‘tkazmasi uchun Profee maxsus promo kursni taqdim etadi. Ya’ni, u shundoq ham qulay bo‘lgan valyuta kursidan ham unumliroq.
Profee bilan pul jo‘natish juda oddiy va qulay. Buning uchun internetga ulangan smartfon va istalgan Yevropa bankining kartasi talab qilinadi. Siz istalgan joydan, navbat kutmasdan yoki bank ofisiga yoki naqd pul jo‘natish tizimiga borish uchun vaqtni behuda sarflamasdan, kunu tun pul jo‘natishingiz mumkin. Pul o‘tkazish uchun siz iOS va Android ikkala ilovasidan, shuningdek, kompaniyaning veb-saytidan foydalanishingiz mumkin. Mijozlarga yo‘naltirilgan oddiy interfeys sizga saytga tashrif buyurish yoki Profee ilovasini yuklab olishdan tortib barcha kerakli bosqichlarni atigi 5-7 daqiqada bosib o‘tishga va hatto ilgari bunday xizmatlardan foydalanmaganlarga ham muvaffaqiyatli pul jo‘natish imkonini beradi.
Profee’da foizsiz pul o‘tkazmasi hammasi emas. Pul mablag‘larini yetkazib berish tezligi ajoyib! Xalqaro to‘lov infratuzilmasining minimal ishtiroki tufayli Profee pulni Yevropadan O‘zbekistonga deyarli bir zumda yetkazib beradi. Tizimdagi o‘tkazmalarning 98% dan ortig‘i ikki daqiqadan ko‘p bo‘lmagan vaqt ichida amalga oshiriladi. Albatta, agar siz kartadan kartaga pul o‘tkazilganda, bu tabiiydir. Agar siz pulni Apple Pay va Google Pay orqali bevosita Profee ilovasida yuborsangiz ham, pul tez yetkazib beriladi.
Ammo Profee bilan siz nafaqat Yevropadan O‘zbekistonga pul o‘tkazishingiz, balki pul o‘tkazmalari bo‘yicha ham pul ishlashingiz mumkin. Profee da ro‘yxatdan o‘tgan va pul o‘tkazmasini yuborgan har bir kishi do'stlari bilan bo‘lishish mumkin bo‘lgan havolani oladi. Bunday havoladan foydalangan holda ro‘yxatdan o‘tgan va 100 yevro yoki undan ortiq pul o‘tkazmasini yuborgan har bir kishi uchun havola egasi 10 yevro mukofot oladi. Profee referal dasturining afzalligi shundaki, taklif etilgan do‘stlar soni va shuning uchun xizmat mijozi bo‘lish uchun mukofot cheklanmagan! Profee ni tavsiya qilish oson va oddiy, xizmatni tavsiya qilib qo‘yib, nimadir o‘xshamadi deb uyalib qolishning hojati yo‘q. Chunki, Profee’dan foydalanish qulay va hamyonbop.
Profee orqali kartadan kartaga foizsiz pul o‘tkazmasini qanday yuborish mumkin?
Mana kichik ko‘rsatma.
- Profee ilovasini yuklab oling yoki Profee.com saytiga kiring. Telefoningizga yuborilgan SMS-xabar bilan ro‘yxatdan o‘ting. Ro‘yxatdan o‘tishda siz o‘zingiz haqingizda asosiy ma’lumotlarni taqdim etishingiz kerak: ismingiz, tug‘ilgan sanangiz, elektron pochta manzilingiz, fuqaroligingiz va Yevropada yashash manzilingiz.
- Ilovadagi kalkulyatorda pul jo‘natayotgan mamlakatni, yevro yoki milliy valyutadagi miqdorni tanlang (masalan, Polsha zlotisi, Shvetsiya kroni yoki Britaniya funti). Keyin qabul qiluvchi mamlakatni tanlang. Bizda bu O‘zbekiston. Ammo Profee dunyoning yana 60 ta davlatiga pul yuboradi. Tizim avtomatik ravishda summani o‘zbek valyutasida ayni paytda eng qulay kurs bo‘yicha qayta hisoblab chiqadi.
Shuningdek, kalkulyatorda siz Profee’ga birinchi marta pul o‘tkazayotgan bo‘lsangiz, qayta hisob-kitob maxsus promo stavkasi bo‘yicha amalga oshirilganligini ko‘rasiz. Shuni yodda tutingki, so‘mlarda ko‘rsatilgan miqdor yakuniy hisoblanadi. Sizning pul o‘tkazmangizni oluvchiga yetkaziladigani aynan shu miqdorni tashkil etadi. Profee hech qanday qo‘shimcha to‘lov yoki komissiya olmaydi. Hammasi iloji boricha shaffof!
- Keyin pul o‘tkazmasini oluvchining Humo yoki UzCard kartasi rekvizitlarini to‘ldiring. Uning karta raqami va kartada ko‘rsatilganidek ism sharifini to‘ldirish kerak halos. Aytgancha, siz Visa kartasiga ham. Agar u kobeyj karta bo‘lsa, pul o‘tkazishingiz mumkin. Ya’ni, bunday kartalarda O‘zbekiston milliy to‘lov tizimlari Humo yoki UzCard logotiplari hamda Visa yoki Mastercard logotiplari mavjud bo‘lishi kerak.
Keyin Yevropa bank kartangiz ma’lumotlarini kiriting yoki Apple Pay, Google Pay orqali to‘lang. Bundan tashqari, SEPA yoki Sofort orqali hisobingizdan pul yuborishingiz ham mumkin.
- Keyingi bosqichda barcha o‘tkazma ma’lumotlarini tekshiring, “Yuborish” tugmasini bosing va Yevropa bankingiz telefoningizga yuboradigan SMS-xabardagi kod yordamida pul o‘tkazmasini oluvchi foydasiga debetni tasdiqlang.
Bo‘ldi, transfer yuborildi va bir necha daqiqa ichida yetkaziladi. Profee ilovasini yuklab oling va O‘zbekistondagi oila va yaqinlaringizda Yevropadan foydali, tez va ishonchli pul o‘tkazmalarini yuboring.
Sheriklik huquqi asosida.
Izoh (0)