“Mintaqamizning keyingi taraqqiyoti hech shubhasiz suv omiliga bog‘liq” — Senat raisi

Bugun, 4-avgust kuni Oliy Majlis Senatining navbatdagi yalpi majlisi bo‘lib o‘tdi. Majlisda bir qator qonunlar va muammoli masalalar muhokama qilindi. Xususan, suv muammosi ko‘tarildi.

Majlisda senator Boriy Alixonovning aytishicha, O‘zbekistonda o‘tgan asrning 90-yillaridan hozirgacha suv sarfi yiliga 64 milliard metr kubdan 51 milliard metr kubgacha kamaytirildi. Oldin har bir gektar sug‘oriladigan maydonga o‘rtacha 16 ming metr kub suv ishlatilgan bo‘lsa, bugungi kunda bu ko‘rsatkich 10 ming metr kubgacha tushirildi.

“Biroq erishilgan ijobiy natijalar bilan birga sohada hal qilinishi lozim bo‘lgan qator muammolar hamon saqlanib qolmoqda. Jumladan, qishloq xo‘jaligida har gektarga suv sarfi texnologik ilg‘or davlatlarga nisbatan 2-2,5 barobar ko‘p. Irrigatsiya tizimlaridagi nosozliklar tufayli ekin maydonlariga suv yetkazib berishda sezilarli yo‘qotishlar bor. Qishloq xo‘jaligida katta miqdordagi suv filtratsiya, bug‘lanish hamda ortiqcha sarf orqali yo‘qotilmoqda”, — dedi senator.

Uning qo‘shimcha qilishicha, mamlakatda suvdan foydalanishning eskirgan usul va vositalari qo‘llanilmoqda. Sohada raqamlashtirish ishlari sust amalga oshirilmoqda. Ichimlik suvidan boshqa ehtiyojlar uchun foydalanish keng tarqalgan.

“Umuman olganda, suvdan foydalanish madaniyati ham yetarli darajada emas, suvning behuda isrof bo‘lishi holatlari kuzatilmoqda. Targ‘ibot-tashviqot ishlari sustligi natijasida jon boshiga suv sarfi miqdori ortiqligicha qolmoqda”, — dedi u.

Senat raisi Tanzila Norboyeva Alixonovning fikrlariga qo‘shimcha qilarkan, mintaqaning keyingi taraqqiyoti suv omiliga bog‘liqligini aytdi.

“Bizga jamiyat va davlat imkoniyatlarini to‘liq safarbar qiladigan, barcha uchun birdek maqbul, manfaatli va masʼuliyatli suv siyosati kerak. Bu borada normativ-huquqiy bazani takomillashtirish – birinchi galdagi vazifa. Raqamli va ilmiy jihatdan asoslangan tejamkor texnologiyalarni keng joriy etmasdan turib suv muammosini hal qilib bo‘lmaydi. Suvni asrab-avaylash axloqiy tarbiyamizning ajralmas qismiga aylanishi shart. Birinchi navbatda, insonlarimiz, ayniqsa yosh avlodning ekologik madaniyatini to‘g‘ri shakllantirishimiz zarur. Lekin tashabbus Senat tomonidan ilgari surilgani bilan, ushbu masalada hukumat, vazirlik, idoralar va ilmiy hamjamiyatning o‘zaro uyg‘un harakati taʼminlanmasa kutilgan natijaga erishish qiyin”, — degan Senat raisi.

Avvalroq “O‘zsuvtaʼminot” AJ respublikaning uchta viloyatida ichimlik suvi narxlari ikki barobarga oshirilayotganini maʼlum qilgandi. Jumladan, Qashqadaryoda aholi uchun 1 m3 ichimlik suvining narxi amaldagi 1 000 so‘mdan 2 000 so‘mga, Surxondaryoda 1 150 so‘mdan 2 140 so‘mga, Toshkent viloyatida 950 so‘mdan 1 700 so‘mga qimmatlashmoqda. 

Amaldagi tariflarga ko‘ra, eng arzon ichimlik suvi Toshkent shahrida (1 m3 suv uchun 400 so‘m), eng qimmati esa Navoiy viloyatida (1 m3 suv uchun 3 000 so‘m) ekanini ko‘rish mumkin. Hozircha qolgan hududlardagi tariflar o‘zgarishsiz qolmoqda.