“Минтақамизнинг кейинги тараққиёти ҳеч шубҳасиз сув омилига боғлиқ” — Сенат раиси 

Бугун, 4 август куни Олий Мажлис Сенатининг навбатдаги ялпи мажлиси бўлиб ўтди. Мажлисда бир қатор қонунлар ва муаммоли масалалар муҳокама қилинди. Хусусан, сув муаммоси кўтарилди.

Мажлисда сенатор Борий Алихоновнинг айтишича, Ўзбекистонда ўтган асрнинг 90 йилларидан ҳозиргача сув сарфи йилига 64 миллиард метр кубдан 51 миллиард метр кубгача камайтирилди. Олдин ҳар бир гектар суғориладиган майдонга ўртача 16 минг метр куб сув ишлатилган бўлса, бугунги кунда бу кўрсаткич 10 минг метр кубгача туширилди.

“Бироқ эришилган ижобий натижалар билан бирга соҳада ҳал қилиниши лозим бўлган қатор муаммолар ҳамон сақланиб қолмоқда. Жумладан, қишлоқ хўжалигида ҳар гектарга сув сарфи технологик илғор давлатларга нисбатан 2-2,5 баробар кўп. Ирригация тизимларидаги носозликлар туфайли экин майдонларига сув етказиб беришда сезиларли йўқотишлар бор. Қишлоқ хўжалигида катта миқдордаги сув филтрация, буғланиш ҳамда ортиқча сарф орқали йўқотилмоқда”, — деди сенатор.

Унинг қўшимча қилишича, мамлакатда сувдан фойдаланишнинг эскирган усул ва воситалари қўлланилмоқда. Соҳада рақамлаштириш ишлари суст амалга оширилмоқда. Ичимлик сувидан бошқа эҳтиёжлар учун фойдаланиш кенг тарқалган.

“Умуман олганда, сувдан фойдаланиш маданияти ҳам етарли даражада эмас, сувнинг беҳуда исроф бўлиши ҳолатлари кузатилмоқда. Тарғибот-ташвиқот ишлари сустлиги натижасида жон бошига сув сарфи миқдори ортиқлигича қолмоқда”, — деди у.

Сенат раиси Танзила Норбоева Алихоновнинг фикрларига қўшимча қиларкан, минтақанинг кейинги тараққиёти сув омилига боғлиқлигини айтди.

“Бизга жамият ва давлат имкониятларини тўлиқ сафарбар қиладиган, барча учун бирдек мақбул, манфаатли ва масъулиятли сув сиёсати керак. Бу борада норматив-ҳуқуқий базани такомиллаштириш – биринчи галдаги вазифа. Рақамли ва илмий жиҳатдан асосланган тежамкор технологияларни кенг жорий этмасдан туриб сув муаммосини ҳал қилиб бўлмайди. Сувни асраб-авайлаш ахлоқий тарбиямизнинг ажралмас қисмига айланиши шарт. Биринчи навбатда, инсонларимиз, айниқса ёш авлоднинг экологик маданиятини тўғри шакллантиришимиз зарур. Лекин ташаббус Сенат томонидан илгари сурилгани билан, ушбу масалада ҳукумат, вазирлик, идоралар ва илмий ҳамжамиятнинг ўзаро уйғун ҳаракати таъминланмаса кутилган натижага эришиш қийин”, — деган Сенат раиси.

Аввалроқ “Ўзсувтаъминот” АЖ республиканинг учта вилоятида ичимлик суви нархлари икки баробарга оширилаётганини маълум қилганди. Жумладан, Қашқадарёда аҳоли учун 1 м3 ичимлик сувининг нархи амалдаги 1 000 сўмдан 2 000 сўмга, Сурхондарёда 1 150 сўмдан 2 140 сўмга, Тошкент вилоятида 950 сўмдан 1 700 сўмга қимматлашмоқда. 

Амалдаги тарифларга кўра, энг арзон ичимлик суви Тошкент шаҳрида (1 м3 сув учун 400 сўм), энг қиммати эса Навоий вилоятида (1 м3 сув учун 3 000 сўм) эканини кўриш мумкин. Ҳозирча қолган ҳудудлардаги тарифлар ўзгаришсиз қолмоқда.