Ijtimoiy tarmoqlarda ayrim jamoatchilik faollari Prezident maktablariga kirish imtihonlari adolatsiz o‘tkazilayotgani haqida turli tanqidiy mulohazalar bildirdi. Masalan, imtihonda birinchi va ikkinchi smenalarda bir xil test topshiriqlari ishlatilgani, 4-sinf o‘quvchisiga 8-sinf darsligidan savollar berilgani, Cambridge University Press & Assessment tashkiloti bu yilgi imtihonda O‘zbekiston bilan hamkorlik qilmayotgani va boshqalar. Ixtisoslashtirilgan taʼlim muassasalari agentligi rahbariyati OAV vakillari bilan muloqot o‘tkazib, ushbu masaladagi savollarga javob berdi.
Foto: “Daryo” / Islombek Umaraliyev
Cambridge Assessment bilan shartnoma tuzilganmi?
Ixtisoslashtirilgan taʼlim muassasalari agentligi direktori Alisher Ubbiyevning aytishicha, hukumat nizomida imtihonlar Cambridge Assessment bilan hamkorlikda o‘tkazilishi belgilangan.
“Imtihonning birinchi bosqichida Bilimni baholash agentligi savollar kitobi va javoblar varaqasini chop etish, va ularni davlat feldyegerlik xizmati orqali maxfiyligi va dahlsizligi taʼminlagan holda hududlardagi masʼul ishchi guruhlarga yetkazish topshirig‘i berilgan. Kirish imtihonlari yakunlangach, javoblar savollar kitobi va javoblar varaqalari muhrlangan holatda qabul qilib olish, test sinovlari natijalarini elektron shaklda Cambridge Assessment‘ga jo‘natish vazifalari yuklatilgan. Imtihonlarning ikkinchi bosqichida Cambridge Assessment vakillari O‘zbekistonga kelib, jarayonda ishtirok etishadi”, — dedi agentlik rahbari.
Muloqotda Cambridge University Press & Assessment tashkiloti bosh maslahatchisi Stiv King videoaloqa orqali qatnashdi. U Cambridge Assessment atrofidagi gap-so‘zlar sababini tushuntirdi.
.jpg)
“Bizning tashkilotda ko‘plab yo‘nalishlar mavjud. O‘tgan kuni o‘zbekistonlik isteʼmolchilar tarafidan bizning tashkilotga murojaat bo‘lgan. Lekin so‘rovga shu ish bilan shug‘ullanayotgan emas, balki boshqa bo‘limdagi xodimlar noto‘g‘ri maʼlumot bergan. Yaʼni Manilladagi mijozlar bilan ishlaydigan jamoa vakillaridan biri Cambridge tashkilotining O‘zbekiston bilan ishlamasligini aytib, noto‘g‘ri javob qaytargan. Testlarni o‘tkazish bo‘yicha har yili jamoa tarkibi o‘zgarib boradi. Shunisi aniqki, Cambridge 2019-yildan beri O‘zbekiston bilan testlarni o‘tkazish bo‘yicha hamkorlikda ishlab kelmoqda. Biz 2023-yil uchun ham ushbu mamlakat bilan hamkorlik qilyapmiz”, — dedi u.
Test savollari tarqalib ketgani rostmi?
Alisher Ubbiyev test savollari to‘g‘ridan to‘g‘ri tarqalmagani, ayrim bolalar imtihondan chiqib, yodida qolgan savollarni boshqalarga aytib berilishi va shu tariqa baʼzi savollar tarqalishini ta’kidladi.
“Shubhalar o‘rinsiz. Hozirda prezident maktablariga kirish uchun tayyorlov kurslari ko‘payib ketgan. U yerda o‘qigan bola testga kirib-chiqqach, o‘ziga tushgan savollar haqida ota-onasi yoki repetitorga gapirib beradi. Bunday holat har yili bo‘ladi. Internetda tarqalayotgan ayrim test savollari bola imtihondan chiqib, esiga kelib aytganidan yozib olingan. Agar Teleram’dagi prezident maktablariga tayyorlov kanaliga eʼtibor berilsa, barcha tarqatilgan savollar soat 12:50 dan boshlab, 18 gacha davom etadi. Vaholanki, birinchi smena imtihonlari soat 08:00 dan 09:00 gacha o‘tkazilgan. Undan keyin barcha hujjatlar rasmiylashtirilgan”, — dedi u.
Agentlik rahbarining so‘zlariga ko‘ra, hozirda xususiy o‘quv kurslari bolalardan ko‘p pul olib, ularni imtihonga tayyorlaydi.
“Masalan, prezident maktabiga 24 nafar bola qabul qiladigan bo‘lsak, ular 200–300 bolani tayyorlaydi. Shuning uchun ham bolasi imtihondan o‘ta olmasa ota-onalar eʼtiroz bildiradi. Bu tabiiy hol. Bizning imtihonlarga shubha tug‘dirish o‘sha kurslarning qiziqishi deb hisoblanadi. Chunki hamma aybni boshqalarga to‘nkamoqchi bo‘lishadi. Ular ota-onalarga: ‘sizning bolangiz bilimli edi’, deydi”, — dedi Ubbiyev.
Birinchi smenadagi savollar ikkinchi smenada ham takrorlanganmi?
Alisher Ubbiyevning aytishicha, bir smenadagi test topshirig‘i to‘lig‘icha boshqa smenalarga berilmagan.
“Birinchi smenada tushgan savollarning 2-3 tasi boshqa variantlarda tushgan o‘rinlar bor. Bu har yili bo‘ladigan holat”, — dedi u.
4-sinf o‘quvchisiga 8-sinf darsligidan test berilgani rostmi?
Ixtisoslashtirilgan taʼlim muassasalari agentligi huzuridagi markaz direktorining o‘rinbosari Iroda Soipova ushbu savolga javob berarkan, shubhalar va eʼtirozlar o‘rinsizligini aytdi.
“Aslida bu testlarni ko‘rishga hech kimning haqi yo‘q. Lekin turli gap-so‘zlar tarqalgani uchun bitta testlarning variantini olib tahlil qilmoqchimiz. Ko‘rish mumkinki, birorta testda 8-sinf darsligiga oid savol yo‘q. Masalan, birinchi savolda, uch xonali sonlarni ayirish masalasi so‘ralgan. Bu 4-sinf kitobida bor. Yana bir savol doiraning radiuslari to‘g‘risida. Bunda diagonallar orasidagi farqni toping deyapti. Bu 3-sinf standarti. Kasrlar bo‘yicha masala ham 3-sinfda o‘qitiladi. Yuza haqidagi savol bormi, perimetr to‘g‘risidagisimi, barchasi 3-sinfda o‘tilgan masalalar. Mazkur savollar 2017-yildagi darslikdan olingan”, — dedi u.
Agentlik rahbariyati muloqot davomida OAV vakillariga testlar va Cambridge Assessment bilan tuzilgan shartnomani ko‘rsatdi. Testlarda chindan ham faqatgina 2 yoki 3 ta savol takrorlangan. Cambridge Assessment bilan shartnoma 2023-yil 24-martda tuzilgan. Amal qilish muddati 2023-yil 31-dekabrgacha.
Imtihon nega uch smenada o‘tkazilyapti?
Mas’ullarga ko‘ra, joriy yilda Prezident maktablariga kirish uchun talabgorlar soni keskin oshgan. Shuning uchun ham imtihonlar uch smenada o‘tkazilmoqda.
“Avvallari talabgorlar soni kamligi uchun imtihonni bir smenada olish mumkin edi. Lekin bu yil talabgorlar soni o‘tgan yilgiga nisbatan 30 foizga oshdi. Yaʼni 2022-yilda 41 ming nafar talabgor qiziqqan bo‘lsa, bu yil 56 ming 745 ta talabgor ro‘yxatdan o‘tgan”, — dedi Alisher Ubbiyev.
Maʼlum qilinishicha, bu yil Andijon viloyatida rekord darajada ko‘p — 6 ming nafardan ortiq talabgor hujjat topshirdi. Bunda bir o‘ringa 267 nafar bola to‘g‘ri keldi. Ulardan bir vaqtda imtihon olish uchun bino yetarli emasligi bois, joylar sig‘imidan kelib chiqib, imtihonlar ko‘proq smenada tashkil qilingan.
Izoh (0)