6-mart kuni Prezident Shavkat Mirziyoyev Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputatlari va Senati aʼzolari, Oliy sud rahbariyati bilan uchrashdi. Uchrashuvda Konstitutsiyaga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish yuzasidan xalq tomonidan kelib tushgan takliflar yakunlari bo‘yicha maslahatlashuv bo‘lib o‘tdi. Mazkur uchrashuvda prezident, deputat va senatorlar tomonidan qator takliflar berildi.
Ixcham va xalqchil davlat boshqaruvi
Konstitutsiyaga o‘zgartirishlar kiritish yuzasidan berilgan takliflardan biri – ixcham va xalqchil davlat boshqaruvi joriy qilinishi. Mamlakatda parlamentarizmni kuchaytirish sari dadil qadam qo‘yilmoqda. Yangilanayotgan Konstitutsiya xalqparvar davlat qurish maqsadida kuchli parlament, ixcham va masʼuliyatli hukumat, mustaqil va adolatli sud tizimini barpo etishga qaratilgan.
Taklif qilingan o‘zgarishlardan biri – parlament palatalarining vakolatlari qayta ko‘rib chiqilishidir. Bunda – tarmoqlar o‘rtasida bir-birini tiyish va muvozanatni saqlash tizimining samarali ishlashini taʼminlash maqsad qilingan. Taklifga ko‘ra, Qonunchilik palatasi va Senatning vakolatlari sezilarli darajada kengayadi, ikki palata ishidagi takrorlanishlar bartaraf etilib, har birining masʼuliyat sohasi aniq belgilanadi. Xususan, Qonunchilik palatasining mutlaq vakolatlari amaldagi 5 tadan 12 taga, Senatda esa, 12 tadan 18 taga ko‘payishi taklif etildi.
Bosh vazir nomzodi barcha partiyalar tomonidan maʼqullanadi
Taklif etilgan masalalardan yana biri – Bosh vazir nomzodi Prezident tomonidan Qonunchilik palatasiga kiritilib, uni xalq vakillari maʼqullaganidan so‘ng lavozimga tayinlash tartibi hisoblanadi. Ushbu taklifga ko‘ra, davlat rahbari tomonidan Bosh vazir nomzodi faqatgina saylovda eng ko‘p ovoz olgan partiya bilan emas, balki Qonunchilik palatasidagi barcha siyosiy partiyalar fraksiyalari bilan maslahatlashgach, ko‘rib chiqish uchun kiritiladi. Mazkur taklifdagi o‘zgarish demokratik tamoyillarga to‘la mos bo‘ladi.
Shuningdek, faoliyati qoniqarsiz deb topilgan vazirni lavozimidan ozod etish bo‘yicha Qonunchilik palatasi prezidentga taklif kiritish taklif qilindi. Ushbu huquqining belgilanayotganligi Hukumat aʼzolarining xalq vakillari oldidagi hisobdorligini yanada oshirishga xizmat qiladi.
Senatorlar sonini hozirgi 100 nafardan 65 nafarga tushirish taklif etildi
Oliy Majlis Senati qo‘mitalari vakolatini qayta ko‘rib chiqib, senatorlar sonini hozirgi 100 nafardan 65 nafarga tushirish taklif etildi. Bunda har bir hududdan 4 tadan senator saylanishi, prezident tomonidan tayinlanadigan senatorlar soni esa 16 tadan 9 taga kamaytirilayotganligi haqida aytib o‘tildi.
Parlamentning quyi palatasi tomonidan kiritilgan qonunlar Senatda 60 kun ichida ko‘rib chiqilishi, muddat o‘tib ketsa, ushbu qonun maʼqullangan deb hisoblanishi va imzolash uchun Prezidentga yuborish amaliyoti joriy qilinishi bo‘yicha taklif bildirildi.
Prezident tomonidan ilgari surilgan takliflar
Shavkat Mirziyoyev tomonidan ayrim prezident vakolatlarini parlamentga o‘tkazish, uning jamiyat hayotidagi o‘rni va rolini, taʼsirini kuchaytirish bo‘yicha takliflar berildi. Xususan:
- Yangi Konstitutsiyada Bosh prokuror, Hisob palatasi rahbarligiga nomzodlar avval Senatda ko‘rib chiqilib, keyin Prezident tomonidan tayinlanish;
- Monopoliya qo‘mitasi va Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi rahbarlari Senat tomonidan saylanishi amaliyotini joriy etish taklif etildi.
Maxsus xizmatlar faoliyati ustidan parlament nazoratini kuchaytirish maqsadida Davlat xavfsizlik xizmati rahbarligiga nomzod avval Senatda ko‘rib chiqilib, keyin Prezident tomonidan tayinlanishi tartibi joriy etilmoqda. Shuningdek, sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini taʼminlash maqsadida Sudyalar oliy kengashining barcha aʼzolarini Senat tomonidan saylash tizimini kiritish taklifi ilgari surildi.
Izoh (0)