Xosilmurod Abduxoliqov, 2004-yilning 9-may kuni Baxmal tumani, Baxmal qishlog‘ida tug‘ilgan. Uch farzandning to‘ng‘ichi bo‘lgan Xosilmurodning otasi Sharofiddin Siddiqov bog‘bon, Baxmal qishlog‘idagi shaxsiy tomorqasi, bog‘ida mehnat qiladi. Onasi Xosiyat Tangatova tarix fani o‘qituvchisi.
“Butun qishloqda faqat menda kompyuter bor edi”
2011-yilda Baxmaldagi 60-sonli o‘rta maktabga qatnashni boshlaganman. Ota-onam doimo o‘qishimni birinchi o‘ringa qo‘yishimni aytib qo‘llab-quvvatlab kelishgan. Bolalikda matematika va aniq fanlarga qiziqishim baland edi. Maktabda ham tengdoshlarimdan “kelajakda kim bo‘lasan?”, deb so‘rashsa aksariyati harbiy bo‘lishini aytsa, men nuqul olim bo‘laman, deganman. Intilishlarim, qiziqishlarimni kuzatgan ota-onam 8 yoshimda menga kompyuter olib berishgan, o‘shanda butun qishloqda faqat menda kompyuter bor edi. Ichidagi o‘yinlarini o‘chirib faqat kerakli dasturlarni qoldirishgani uchun barcha foydali imkoniyatlarini puxta o‘rganib chiqqan edim.
“Biz, farzandlari bilan birma-bir ishlab, qanday ehtiyojlarimiz bo‘lsa, barcha narsani muhayyo qilib kelishyapti”
Shu yoshimgacha qanday yutuqlarga erishayotgan bo‘lsam, barchasida oilaviy muhitimiz, ota-onamning hissalari juda juda katta. Onamning aytishlaricha, ilk marta 4 yoshimdanoq yozish, chizishga qiziqtirganlar, ishdan bo‘sh vaqtlarida o‘zlari mehnat qiladigan maktabga olib borib o‘sha muhitni ko‘rishim uchun harakat qilganlar. Dadam esa matematika yoki gumanitar fanlar bo‘yicha bilimlarini menga ham o‘rgatib kelganlar. Yana bir e’tiborli tomoni, qaysi bir yo‘nalishga qiziqmay, ota-onam ham xuddi shu yo‘nalishni mendan ham ziyodroq qilib o‘rganishga intilishar edi. Masalan, 9-sinfda IT texnologiyalari sohasiga qiziqib, o‘zlashtira boshlagan bo‘lsam, ular YouTube’dagi videolar yoki internetdagi sohaga doir maqolalarni o‘qib, atamalarni tushunishim, chuqurroq o‘rganishim uchun yordam berishar edi. Biz farzandlari bilan birma-bir ishlab, qanday ehtiyojlarimiz bo‘lsa, barcha narsani muhayyo qilib kelishyapti, deb bemalol ayta olaman.
Yel tomon yo‘l
9-10 sinflarni Do‘stlik tumanidagi 12-sonli umumiy o‘rta ta’lim maktabida davom ettirganman. Bundan tashqari ingliz tili ko‘nikmalarimni yoz oylarida Toshkentga borib mustahkamlaganman. Til borasidagi qiziqishlarim yillar davomida rivojlanib bordi, desam adashmayman. Birinchi va ikkinchi sinfda ingliz tili mashg‘ulotiga 1 oycha borib, keyin tashladim. Ammo 3-sinfdan 6-sinfgacha muntazam ravishda qarindoshimizning uylariga to‘garakka qatnab, ingliz tilini A2 (pre-intermediate) darajasigacha o‘zlashtirdim. 7-sinfda fan olimpiadasining Jizzax viloyat bosqichida yuqori o‘rinlarni oldim. O‘sha vaqtlarda IELTS hali olmagan bo‘lsam-da, ingliz tili darajam 7 ballga teng edi.
2020-yilda 6 oy mobaynida Toshkent shahridagi PDP akademiyasida IT sohasida dasturlash sirlarini o‘rganib, 8 oy internshipda bo‘ldim, 3-4 ta katta loyihalarda ishtirok etdim. Shunda men haqiqatda ham IT sohasiga qiziqishim baland ekanligi, xorijiy oliy o‘quv yurtlarida kuchimni sinab ko‘rishim zarurligini anglab yetdim.
10-sinfda 2-3 oy tayyorlanib IELTS’dan 7,5 ball oldim. 11-sinfda Toshkent shahridagi Cambridge International College (CIC School) maktabiga 100 foiz grant asosida o‘qishga kirdim. Yoz oyidan boshlab esa Freshman Academy’da (to‘liq yoki qisman qoplanuvchi stipendiya dasturlari asosida chet elning nufuzli oliy o‘quv yurtlariga kirishga tayyorlash akademiyasi) ham onlayn tarzda parallel ravishda o‘qiy boshladim.
Bu yerda asosan, qisqa qilib aytganda, AQSHga o‘qishga hujjat topshirish uchun ikkinchi bosqich hisoblanadigan SAT imtihoni bo‘yicha o‘qidim. U yerda tengdoshlarim yoki mendan ham kichik yoshdagi IELTS’dan 7-7,5 yoki 8-8,5 ball olgan o‘ta kuchli bolalar ta’lim olar edi. Shuning uchun men ham bunday muhitda yetarlicha kuchli bilim oldim, desam bo‘ladi. 1 yil davomidagi o‘qishda portfolio, loyihalarim, o‘rganganlarimdan so‘ng SAT imtihonidan 1500 natijasini ko‘rsatdim. 2022-yilning dekabrida Yelga qabul qilinganligim haqida xat oldim, quvonchim cheksiz edi.
“Yelni tanlashimga bosh omil bu shu joyning qadriyatlari mening ham qadriyatlarimga mos tushadi”
“Yelni tanlashimga bosh omil bu shu joyning qadriyatlari mening ham qadriyatlarimga mos tushadi. O‘zim qishloq joydan bo‘lganim uchun sifatli ta’limga ehtiyoji bor yoki potensialini behudaga sarflayotgan tengdoshlarimni ham ko‘rganman.
Aynan social impact, ya’ni ijtimoiy ta’sirga urg‘u beradigan oliy ta’lim muassasalaridan biri sanaladi. Bundan tashqari faol, ilmga tashna, dunyoqarashi keng, maqsadlari oliy bo‘lgan yoshlardan iborat muhitga chanqoq edim. Qolaversa Sherzod Shermatov, Umid Usmonov, Rustam Nuriyev kabi vatandoshlarimizga havas qilib ham aynan shu muassasani tanladim.
Computer science and philosophy, ya’ni kompyuter ilmi va falsafa yo‘nalishini tanlashimga sabablar ko‘p. Kompyuter ilmini azaldan yaxshi ko‘raman, ayniqsa, kod yozishni. Falsafaga qiziqishim esa muhit, makon almashuvi, o‘zimni va milliy o‘zlikni anglash bilan ko‘proq bog‘liq. Keyinroq shu ikki yo‘nalishni bog‘lash mumkinligini bilib qoldim. Masalan, hozir sun’iy intellektni o‘qimoqchi bo‘lsam, kompyuterdagi ong, etika hamda boshqa shu kabi mavzular falsafa bilan uyg‘unlikdagi mavzular ekan. Shuning uchun ham universitetga kirish uchun topshirgan insholarim aynan ular atrofida. Hozirda sun’iy intellekt va falsafaning o‘rtasidagi soha: sun’iy ong, robotlardagi ong, etika kabi yo‘nalishlarga qiziqaman.
“Google yoki OpenAI kabi katta kompaniyalarda ishlamoqchiman”
Toshkent shahridagi Cambridge International College (CIC School)dagi 1 yillik o‘qishni tugatib, bugungi kunda Baxmalda yashayapman. Freshman Academy’da ham onlayn o‘qib, ham dars beryapman. Yeldagi o‘qishim boshlanishi oldidan yozda AQSHga ketaman.
Avvallari oldimga yillik rejalar qo‘yar edim. Biroq falsafani o‘qigach, angladimki, odam qancha uzoq yillarga reja qilsa, shuncha yashash zerikarliroq bo‘lib boraverar ekan. Kelajakda faqatgina dasturchi yoki faylasuf bo‘libgina qolmay har ikki sohani ham birdek o‘rganib, tadqiqot qilib, Google yoki OpenAI kabi katta kompaniyalarda yana ham raqobatbardosh sohalarga kirib borish, bilimlarimni rivojlantirish uchun boshlanishiga sun’iy intellekt va falsafa sohalarining o‘rtasidagi yo‘nalishlarda ishlamoqchiman. Chet elda magistratura va doktoranturani ham o‘qib, tajribamni oshirib, ko‘nikmalarimni kuchaytirib har tomonlama kerakli kadr bo‘lmoqchiman. Qolaversa, mening soham biror makon yoki muhitga bog‘lanib qolmaydigan, masofadan ishlashga imkon beradigan soha. Ammo hozirda aniq bir rejalarim tayyor, deb ayta olmayman. Hozircha O‘zbekistonga qaytib oilam, yaqinlarim davrasida yashab onlayn ishlayman, degan niyat yo‘q emas.
“Loyihamizda 8 ta mamlakatdan 100 dan ortiq yoshlar bor”
Hozirda ikki o‘rtog‘im bilan birgalikda “Study buddy” nomli loyihamizda ishlayapman. Ushbu loyiha aynan chekka hududlardagi yoki umuman yoshlarni o‘zida jamlagan, ularga turli soha va fanlarni o‘rgatadigan, g‘oya va tajriba almashiladigan, global fikrlashga yetaklaydigan onlayn ta’lim platforma. Ayni damda u yerda dasturlash, falsafa, biokimyo, biologiya kabi fanlardan iborat 3-4 ta guruhda 8 ta mamlakatdan 100 dan ortiq yoshlar bor. Loyihani men Yelga topshirgan portfoliomda ham ko‘rsatganman, hozir shuni rivojlantiryapman.
“Aslida bu savolga har yili turlicha javob berishim mumkin”
Aslida bu savolga har yili turlicha javob berishim mumkin. Masalan, IT sohasiga kirib kelayotganimda Mark Sukerberg, Bill Geytslarga, keyinroq falsafa borasidagi fikrlarim rivojlanib Suqrot, Rene Dekart, Jaloliddin Rumiylarga qiziqqanman. Hozirda esa har bir insonning o‘z yo‘li borligi, individuallik kabi jihatlarni tushunib, alohida bir shaxslarga havas yoki taqlid qilaman, deb aytolmayman. Aksincha buyuk insonlarning yaxshi, namunali tomonlaridan nimadir o‘rganishga intilaman.
“Buning uchun biror alohida fursat yoki universitetga kirishni kutish kerak emas”
O‘zimdan yoshroq uka-singillarim yoki tengdoshlarimga maslahatim, o‘zlari qiziqqan sohani ertaroq o‘rgana boshlashsin, buning uchun biror alohida fursat yoki universitetga kirishni kutish kerak emas. Ayniqsa ingliz tilini qancha erta o‘rganishni boshlasa shuncha yaxshi, hozir hamma sohalardagi bilimlarni biz internetda aynan ingliz tilida uchratishimiz muammo emas. O‘zimning ham bosib o‘tayotgan yo‘limga e’tibor bersak, aynan til bilishim sabab qarshimda ko‘plab eshiklar ochildi. Yana qiziqqan sohalarida amaliyot o‘tab, ko‘ngilli sifatida kompaniyalarda ishlab ko‘rishsin, bilimlarini toblashsin.
Izoh (0)