Bugun, 15-dekabrda O‘zbekiston Markaziy banki Boshqaruvining yig‘ilishi o‘tkazildi.
Unda asosiy stavkani yillik 15 foiz darajasida o‘zgarishsiz qoldirish to‘g‘risida qaror qabul qilindi. Markaziy bank bu bo‘yicha izoh berdi.
Jahon bozorida asosiy oziq-ovqat tovarlari va energiya resurslari narxida muvozanatlashuv kuzatilayotgan bo‘lsa ham, ichki bozorda narxlarga bo‘lgan bosimlar saqlanib qolmoqda.
Aholi inflyatsion kutilmalari, umumiy inflyatsiyaning so‘nggi 3-4 oyda sezilarli o‘zgarmaganligi va ayni paytda bazaviy inflyatsiyaning o‘suvchi trendi iqtisodiyotda “nisbatan qat’iy” pul-kredit sharoitlarini saqlab qolishni taqozo etmoqda.
Pul-kredit sharoitlari
2022-yil avgust—noyabr oylarida asosiy stavkaning o‘zgarishsiz qolishi hamda inflyatsiyaning kelgusi yilda kutilayotgan pasayuvchi dinamikasi iqtisodiyotda “nisbatan qat’iy” sharoitlarni ta’minlashga xizmat qildi.
Banklararo pul bozorida o‘rtacha tortilgan foiz stavkalari noyabrda 14,1 foizni tashkil etib, UZONIA indeksi kichik tebranishlar bilan to‘liq foiz koridori doirasida shakllandi.
Milliy valyutadagi muddatli omonatlar bo‘yicha o‘rtacha tortilgan foiz stavkalarida ham biroz pasayish kuzatilib, oktabr oyida jismoniy shaxslarniki bo‘yicha 20,7 foizga va yuridik shaxslarniki — 16,7 foizga teng bo‘ldi.
Omonatlar bozoridagi ijobiy real foiz stavkalari milliy valyutadagi muddatli depozitlar hajmining joriy yilning o‘tgan 11 oyida sezilarli darajada o‘sishining (1,6 barobar) asosiy omillaridan bo‘lmoqda.
Xatarlar va noaniqliklar
Yonilg‘i ta’minoti bilan bog‘liq masalalar transport-logistika va tashish narxlarini oshirishi orqali tovarlar va xizmatlar narxlariga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin.
Aholi daromadlarining, shu jumladan, mamlakatga pul o‘tkazmalarining yuqori o‘sish sur’atlari fonida iqtisodiyotda yalpi talab hajmidagi yuqori ijobiy sur’atlar, yalpi taklifdagi ayrim uzilishlar fonida inflyatsiyaga oshiruvchi bosim o‘tkazishi ehtimollarini yuzaga keltiradi.
Shu bilan birga, global iqtisodiy faollik va ehtimoliy retsessiya bilan bog‘liq xatarlarning saqlanib qolayotganligi, kelgusi yilda tashqi talabni kamaytiruvchi ahamiyat kasb etadi.
Geosiyosiy tanglikning davom etishi esa tashqi moliya bozorlarida O‘zbekistonning “xatar mukofoti”ning ortishiga olib kelishi mumkin. Ushbu omillar global moliyaviy sharoitlarning qat’iylashib borishi fonida tashqi moliyalashtirish imkoniyatlarining qisqarish xavfini orttiradi.
Bunday sharoitda, ichki moliyaviy resurslardan samarali foydalanilishi va umumiy fiskal taqchillikning qisqartirilishi tashqi ta’sirlarni minimallashtirish imkonini beradi.
O‘z o‘rnida, bazaviy inflyatsiyaning o‘suvchi dinamikasi va uning umumiy inflyatsiyadagi hissasining oshib borayotganligi ichki iqtisodiyotda inflyatsion bosimlarning uzoqroq muddatli xarakterga ega bo‘lib borayotganligini bildiradi.
Tashqi va ichki iqtisodiy sharoitlar ta’sirida yuzaga keladigan inflyatsion omillar va xatarlar sinchkovlik bilan o‘rganilib, ularni bartaraf etish bo‘yicha tegishli choralar ko‘rib boriladi.
Izoh (0)