O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Nuriddin Xoliqnazarov giyohvandlik illati, unga qarshi choralar, bunday moddalar savdosi bilan shug‘ullanayotgan shaxslarga yetadigan zararlar haqida gapirdi.
Muftiyning so‘zlariga ko‘ra, hozirgi kunda giyohvandlik illatiga mubtalo bo‘lganlar soni dunyo bo‘ylab 500 millionni tashkil etmoqda. Har kuni minglab odamlar shu vabo sabab hayotdan ko‘z yummoqda. Qancha-qancha oilalar shuning ortidan parokanda bo‘lyapti, nogiron bolalar tug‘ilyapti.
Quyida Musulmonlar idorasi raisining ushbu mavzu yuzasidan aytgan fikrlari to‘liq holda keltiriladi.
“Qur’oni karimda Allohning ‘O‘zingizni o‘z qo‘lingiz bilan halokatga tashlamang’, degan oyat kalimasi bor. Inson o‘zini o‘zi halokatga tashlashi mumkin emas. Agar shu katta gunoh bo‘ladi. O‘z joniga qasd qilish deganda biz doim suiqasd qilish, biror ko‘rinib turgan suiqasdni tushunamiz. Lekin aslida giyohvandlik ham insonning o‘z joniga qasd qilishi bilan tengdir.
Islomning 5 ta oliy maqsadi degan narsa bor: insonlarning hayotini, aqlini, mol-dunyosini, nasabini va dinini muhofaza qilish. Din mana shu 5 maqsad ustiga qurilgan. Qaysi g‘oya yoki amal mana shu maqsadlarga qarshi bo‘lsa, bu inson Islomga qarshi chiqayotgan bo‘ladi. Ulamolar giyohvandlikni mana shu 5 maqsadning hammasiga zid deb biladi.
Birinchidan, giyohvandlik insonlarning hayotiga zomin bo‘ladi. Bir paytlar oddiygina ko‘knori orqali giyohvandlik bilan shug‘ullanilgan bo‘lsa, u bugungi kunda kimyoviy tarkibga aylandi. Hozir maxsus dorilar paydo bo‘ldi, odamlar shunday dorilarni sotib olib, o‘z hayotiga tajovuz qilyapti.
Ikkinchidan, bu illat odamlarning moliga ta’sir o‘tkazyapti. Odamlar bu illat uchun molini isrof etyapti, harom yo‘lga sarflayapti. Shu darajaga borib qolinyaptiki, bu illatga yo‘liqqanlar puli qolmagach, uyidagi bor narsani olib chiqib sotyapti. Bola-chaqasining ham rizqini o‘ylamayapti. Hatto ota-onasi, yaqinlarining pulini o‘g‘irlab, shu yo‘lga sarflayotganlar bor.
Yana bir maqsad odamlarning aqlini muhofaza qilish bo‘lib, bugungi kunda giyohvandlik odamlarni aqlidan ayiryapti. Ulamolar aytadiki, giyohvandlik vaqtincha majnun bo‘lish, aqldan ketishga olib keladi. Shu paytda u istalgan jinoyatni qilib qo‘yishi mumkin.
Keyingi maqsad — nasabni himoyalash. Nasabning pok bo‘lishi, kelajak avlodning sog‘lom tug‘ilishini muhofaza qilish Islomning oliy maqsadlaridan bittasi hisoblanadi. Bugun giyohvandlik ortidan qanchadan qancha bola nogiron tug‘ilmoqda. Demakki, giyohvandlik bu maqsadga ham qarshi.
Yana bir maqsadlardan biri — dinni muhofaza qilish. Ammo bu illatga kirishganlarda din qoladimi? Dinga amal qilish uyoqda tursin, uni tasavvur etishdan ham uzoqlashib qoladi. O‘z-o‘zidan ko‘rinib turibdiki, giyohvandlik Islomning eng oliy deb bilgan 5 maqsadining barchasiga qarshi.
Rosululloh sollallohu alayhi va sallamning bir hadislari bor. Unda shunday deyiladi: ‘Sizlardan kimki bir munkar (nojoiz) ishni ko‘rsa, uni qo‘li bilan o‘zgartirsin (qaytarsin). Agar bunga qodir bo‘lmasa, unda tili bilan (qaytarsin). Bunga ham qodir bo‘lmasa, qalbi bilan (qaytarsin). Bu (qalbi bilan munkar-harom ishni qaytarish) esa iymonning eng zaifidir’. Shu darajagacha bormaslik kerak.
Giyohvandlik qaytarish kerak bo‘lgan ishlarning eng yuqori darajasida turadi. Ularni qo‘li bilan qaytaradiganlar maxsus xizmatlar bo‘lib, ya’ni ularga jazo berish nazarda tutiladi. Biz esa tilimiz bilan bu ishdan qaytaramiz: gapiramiz, ogohlantiramiz, kerak bo‘lsa, tegishli joylarga aytib, davolattiramiz. Lekin hozir bizda befarqlik. Atrofda shunday insonlarni ko‘rsak, ko‘rmaganga, eshitsak ham, eshitmaganga olib yuraveramiz. Shu narsa xato.
Hozir biz eng ko‘p xavotir oladigan jihatimiz — yoshlarning psixotrop moddalardan foydalanishlari. Aslida bu dorilar ruhiy kasallarni davolash uchun chiqariladi. Shuningdek, bunday dorilar faqatgina maxsus ruxsatnoma bilan, ruxsat etilgan joylardagina sotilishi kerak. Agar sog‘lom odam bu dorilarni qabul qilsa, vaqtincha ruhiy kasalga aylanadi. To‘xtovsiz qabul qilavergach, o‘zini boshqara olmay qolib, yo o‘zining, yo biror yaqinining joniga qasd qilar ekan.
Yoshlar bu dorilarni qayerdan olyapti? Ko‘chada bildirmasdan sotayotganlar, o‘ziga alohida makon qilib olganlar yo‘q deysizmi? Shu yerdan olyapti yoshlar. Ana shu sotuvchilarga aytamizki, giyohvand moddani iste’mol qilgan ham, uni sotgan ham, uni olib kelishda yordam bergan ham barobar gunohkor bo‘ladi. Sotgan doringizni qaysidir bola iste’mol qilib, shuning ortidan nima jinoyat qiladigan bo‘lsa, siz ham qiyomatda u bilan tengma-teng javob berasiz. Shuning ortidan bola boqib, tirikchilik qilayotganlar, Allohdan uyaling. Ertaga sizning avlodingizdan ham mana shu dardga mubtalo bo‘lganlar chiqib qolishi mumkin.
Bunday savdo bilan shug‘ullanayotganlarni ko‘rgan odam ham kerakli joylarga aytib, to‘xtatishi kerak. Bu gunoh yoki chaqimchilik bo‘lmaydi. Aslida, buni aytmaslik gunoh. Chunki o‘sha bitta tabletkani ichishi bilan bir kishining joniga qasd qilishi, bir odamni o‘ldirib qo‘yishi yoki boshqa jinoyatlar qilib qo‘yishi mumkin. Yoki o‘zi halokatga uchrashi mumkin. Shuning oldini olish — hammamizning vazifamiz. Befarq bo‘lmasligimiz kerak.
O‘zbekiston Musulmonlari ulamolar kengashining alohida qarori, alohida fatvosi shuki, kim giyohvandlik savdosi bilan shug‘ullanyotgan bo‘lsa, uning topgan moli harom, bola-chaqasiga harom yegizayotgan bo‘ladi. Bundan topgan molidan qilingan hech bir ehsoni qabul bo‘lmaydi”.
Mavzuga doir:
- “Ba’zi yigitlarning onasi ‘Yo meni tanla, yo ayolingni’, deb tanlov qo‘yyapti. Aslida onaning shunday shart qo‘yishi gunoh” — Nuriddin Xoliqnazarov
- “Hozir hammaning o‘z ‘shayxi’ bor Google degan. Yozyapmiz, javobi chiqsa, mana shu to‘g‘ri deb o‘ylayapmiz” — Nuriddin Xoliqnazarov
- “Alloh isrof qilguvchilarni yaxshi ko‘rmaydi. Hammasi uchun javob beramiz” — Muftiy Nuriddin Xoliqnazarov
- “Korrupsionerlarni la’natlaymiz, lekin ularni poraxo‘r qilayotgan biz o‘zimiz-ku” — Muftiy Nuriddin Xoliqnazarov
Izoh (0)