EastFruit mutaxassislari O‘zbekistonda suvdan foydalanish bilan bog‘liq muammolar va meva-sabzavot ishlab chiqaruvchilar uchun suvga bo‘lgan bunday munosabatning mumkin bo‘lgan oqibatlarini tahlil qildi.
Joriy yilda bu muammo davlatni jiddiy tashvishga solayotgandek — ayni damda yer osti suvlari sathi 5 metr va undan ko‘proq pasaygan hududlarda, ya’ni Navoiy, Samarqand, Jizzax, Qashqadaryo, Namangan, Farg‘ona va Andijon viloyatlarida sug‘orish uchun yangi quduqlar qazishni taqiqlash taklif qilinmoqda.
7-dekabrda esa O‘zbekiston Respublikasi prezidenti saytida yerosti suvlarini muhofaza qilishga qaratilgan chora-tadbirlar taqdimoti bilan tanishgani haqida xabar berildi.
Hozirgi kunda quduqlarning 90 foizida hisoblagich yo‘qligi sababli yerosti suvlari sarfi to‘g‘risida aniq ma’lumot to‘plash imkoni bo‘lmayapti. Shuning uchun yerosti suvlaridan foydalanuvchilarga 2024-yil 1-yanvarga qadar o‘z tasarrufidagi inshootlarni suv hisoblagich bilan jihozlash majburiyati qo‘yilmoqda.
Ehtimol, keyingi qadam foydalanuvchilar uchun suv narxi hisobiga O‘zbekiston suv resurslaridan oqilona foydalanishni rag‘batlantirish bo‘lishi mumkin.
Soha mutaxassislarining fikricha, bunday qaror qabul qilingan taqdirda, u o‘zini oqlaydi va hatto O‘zbekiston bog‘dorchiligiga ham foyda keltirishi mumkin.
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) investitsiya departamenti iqtisodchisi Andriy Yarmakning fikricha, suv uchun oqilona to‘lovni joriy etish va uning narxini oshirish o‘zbekistonlik fermerlarning mahsulot sifatiga e’tibor qaratishiga yordam beradi, chunki xarajatlar ortib borishi bilan har gektardan olinadigan daromadni oshirish kerak.
Ayni damda import qiluvchilar nuqtayi nazaridan mevalarning past sifati MDHdan tashqari bozorlarga chiqishga asosiy to‘siq bo‘lib turibdi, bu yerda sifatli yangi mevalarni ancha yuqori narxda olish mumkin.
O‘zbekistonda bog‘dorchilik bo‘yicha to‘g‘ri strategiya — bu yuqori sifatli mevalarni ishonchli va barqaror bozorlarga yuqori narxda sotish uchun yetishtirish va eksport qilishga e’tibor qaratishdir, — deb tushuntiradi Andriy Yarmak.Unga ko‘ra, O‘zbekistonda, shubhasiz, yangi quduqlarni burg‘ilash zaruratisiz ham suvdan foydalanish samaradorligini oshirish uchun ulkan zaxiralar mavjud.
Zero, bu yerda jo‘yak sug‘orishning samarasiz hisoblangan qadimiy usulidan hali ham keng foydalanilmoqda — unda suvning asosiy hajmi isrof qilinadi.
Darvoqe, o‘zbekistonlik fermerlarning e’tiborini yerostini tomchilatib sug‘orishga qaratmoqchiman — bu istiqbolli texnologiya. Bu nafaqat bog‘dorchilik va sabzavotchilikni, balki butun mamlakat qishloq xo‘jaligini tubdan, yaxshi tomonga o‘zgartirishi mumkin, — deydi FAO iqtisodchisi.
Avvalroq O‘zbekiston 10 yil ichida 33 ta suv tanqis davlatlar qatoriga qo‘shilishi mumkinligi haqida xabar berilgandi.
Izoh (0)