Joriy yilning noyabr oyida Parijda O‘zbekistonning qadimiy madaniyati va an’analariga bag‘ishlangan ikkita ko‘rgazma ochiladi.
Ulardan biri “O‘zbekiston vohalari xazinalari. Karvon yo‘llari chorrahasida” ko‘rgazmasi 2022-yil 24-noyabrdan 2023-yil 6-martgacha Luvrda bo‘lib o‘tadi.
Ko‘rgazmada bugungi O‘zbekistonning janubiy hududidan o‘tgan Buyuk ipak yo‘li tarixi haqida hikoya qilinadi. Unda monumental va dastgoh san’ati obyektlari, devor rasmlari, saroylarning o‘ymakor jihozlari, san’at va hunarmandchilik buyumlari namoyish etiladi. Tashrif buyuruvchilar jami 168 ta muzey eksponatlari bilan tanishishlari mumkin bo‘ladi: shulardan 137 tasi O‘zbekistonning 13 ta muzeyidan eramizdan avvalgi V-VI asrlardan Temuriylar davrigacha bo‘lgan davrni qamrab olgan eksponatlar, 31 tasi jahonning yetakchi muzeylari — Britaniya muzeyi, Britaniya kutubxonasi, Londondagi Viktoriya va Alberta muzeyi; Medallar kabineti, Fransiya Milliy kutubxonasi, Gime muzeyi, Luvr, Parijdagi Tillar va sivilizatsiyalar universiteti kutubxonasi, shuningdek, Klivlend muzeyi (AQSh) va Galust Gyulbenkian jamg'armasi (Lissabon) eksponatlaridir.
Har biri o‘ziga xos bo‘lgan eksponatlar orasida islom olamining eng muhim qo‘lyozmalaridan biri bo‘lgan VIII asrga oid “Kattalangar Qur’oni” alohida ajralib turadi. Kattalangar Qur'oni Islom va musulmonlar uchun ulkan diniy ahamiyatga ega bo'lib, butun insoniyatning madaniy va tarixiy merosini tashkil etuvchi qadriyatlardan biridir.
Mazkur Qur’on Qashqadaryo viloyati Qamashi tumanidagi “Langar ota” jome’ masjidida uzoq vaqt saqlangan. Islom olamida u Mus’hafning eng qadimgi qo'lyozmalaridan biri hisoblanadi.
Ushbu noyob kitobni qayta tiklash uchun O'zbekiston Milliy kutubxonasi, O‘zbekiston taraqqiyot va madaniyat jamg‘armasi, O‘zbekiston musulmonlari idorasi kabi tashkilotlar jalb qilindi. Qayta tiklash jarayoni juda murakkab, qiyin va mashaqqatli. Ishni dunyoga mashhur Luvr muzeyi restavratorlari Aksel Delyo va Aureliya Streti amalga oshirdi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi ta’kidlaganidek, “Kattalangar Qur’oni”ning dunyoda birgina nusxasi bor.
Ko‘rgazmada Qur’onning ikki sahifasi namoyish etilib, tashrif buyuruvchilar uning noyob xattotlik va miniatyuralarini ko‘rishlari mumkin bo‘ladi.
Ekspozitsiyadan Buxoro amirligi davri tarixidan hikoya qiluvchi o‘n ikkita miniatyura ham o‘rin olgan.
Fransiya milliy kutubxonasi ko‘rgazma uchun Marko Poloning 14-asrga oid kitobining nusxasini taqdim etdi, unda uning XIII asr oxirida Osiyo bo‘ylab qilgan sayohatlari haqida hikoyalar mavjud.
Arab dunyosi institutida bo‘lib o‘tadigan “Samarqandga yo‘l, O‘zbekiston ranglari va ko‘rki” nomli ikkinchi ko‘rgazmada O‘zbekiston Respublikasining 9 ta muzeyidan 300 dan ortiq eksponatlar namoyish etiladi. Bular — to‘qimachilik, kiyim-kechak, poyabzal, bosh kiyim, 19-asr oxiri — 20-asr o‘rtalariga oid zargarlik buyumlari, Buxoro amirligi davriga oid zardo‘z choponlar, shuningdek, davlat muzeylari kolleksiyalaridan Turkiston avangardiga oid suratlar.
So‘nggi uch yil davomida ko‘rgazmalarga katta tayyorgarlik ishlari olib borildi. Bir qancha o‘zbek-fransuz qo‘shma ekspeditsiyalari bo‘lib o‘tdi, ular davomida ko‘plab arxeologik kashfiyotlar qilindi. Bir necha bosqichda keng ko'lamli restavratsiya ishlari olib borildi.
Luvr va Arab dunyosi institutida o‘tkaziladigan ko‘rgazmalar doirasida xalqaro va o‘zbekistonlik mutaxassislarning ilmiy maqolalari jamlangan kataloglar ham chop etiladi.
Izoh (0)