Жорий йилнинг ноябрь ойида Парижда Ўзбекистоннинг қадимий маданияти ва анъаналарига бағишланган иккита кўргазма очилади.
Улардан бири «Ўзбекистон воҳалари хазиналари. Карвон йўллари чорраҳасида» кўргазмаси 2022 йил 24 ноябрдан 2023 йил 6 мартгача Луврда бўлиб ўтади.
Кўргазмада бугунги Ўзбекистоннинг жанубий ҳудудидан ўтган Буюк ипак йўли тарихи ҳақида ҳикоя қилинади. Унда монументал ва дастгоҳ санъати объектлари, девор расмлари, саройларнинг ўймакор жиҳозлари, санъат ва ҳунармандчилик буюмлари намойиш этилади. Ташриф буюрувчилар жами 168 та музей экспонатлари билан танишишлари мумкин бўлади: шулардан 137 таси Ўзбекистоннинг 13 та музейидан эрамиздан аввалги V-ВИ асрлардан Темурийлар давригача бўлган даврни қамраб олган экспонатлар, 31 таси жаҳоннинг етакчи музейлари — Британия музейи, Британия кутубхонаси, Лондондаги Виктория ва Алберта музейи; Медаллар кабинети, Франция Миллий кутубхонаси, Гиме музейи, Лувр, Париждаги Тиллар ва цивилизациялар университети кутубхонаси, шунингдек, Кливленд музейи (АҚШ) ва Галуст Гюлбенкиан жамғармаси (Лиссабон) экспонатларидир.
Ҳар бири ўзига хос бўлган экспонатлар орасида ислом оламининг энг муҳим қўлёзмаларидан бири бўлган VIII асрга оид «Катталангар Қуръони» алоҳида ажралиб туради. Катталангар Қуръони Ислом ва мусулмонлар учун улкан диний аҳамиятга эга бўлиб, бутун инсониятнинг маданий ва тарихий меросини ташкил этувчи қадриятлардан биридир.
Мазкур Қуръон Қашқадарё вилояти Қамаши туманидаги «Лангар ота» жоме’ масжидида узоқ вақт сақланган. Ислом оламида у Мусҳафнинг энг қадимги қўлёзмаларидан бири ҳисобланади.
Ушбу ноёб китобни қайта тиклаш учун Ўзбекистон Миллий кутубхонаси, Ўзбекистон тараққиёт ва маданият жамғармаси, Ўзбекистон мусулмонлари идораси каби ташкилотлар жалб қилинди. Қайта тиклаш жараёни жуда мураккаб, қийин ва машаққатли. Ишни дунёга машҳур Лувр музейи реставраторлари Аксел Делё ва Аурелия Стрети амалга оширди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси таъкидлаганидек, «Катталангар Қуръони»нинг дунёда биргина нусхаси бор.
Кўргазмада Қуръоннинг икки саҳифаси намойиш этилиб, ташриф буюрувчилар унинг ноёб хаттотлик ва миниатюраларини кўришлари мумкин бўлади.
Экспозициядан Бухоро амирлиги даври тарихидан ҳикоя қилувчи ўн иккита миниатюра ҳам ўрин олган.
Франция миллий кутубхонаси кўргазма учун Марко Полонинг 14-асрга оид китобининг нусхасини тақдим этди, унда унинг XIII аср охирида Осиё бўйлаб қилган саёҳатлари ҳақида ҳикоялар мавжуд.
Араб дунёси институтида бўлиб ўтадиган «Самарқандга йўл, Ўзбекистон ранглари ва кўрки» номли иккинчи кўргазмада Ўзбекистон Республикасининг 9 та музейидан 300 дан ортиқ экспонатлар намойиш этилади. Булар — тўқимачилик, кийим-кечак, пойабзал, бош кийим, 19-аср охири — 20-аср ўрталарига оид заргарлик буюмлари, Бухоро амирлиги даврига оид зардўз чопонлар, шунингдек, давлат музейлари коллекцияларидан Туркистон авангардига оид суратлар.
Сўнгги уч йил давомида кўргазмаларга катта тайёргарлик ишлари олиб борилди. Бир қанча ўзбек-француз қўшма экспедициялари бўлиб ўтди, улар давомида кўплаб археологик кашфиётлар қилинди. Бир неча босқичда кенг кўламли реставрация ишлари олиб борилди.
Лувр ва Араб дунёси институтида ўтказиладиган кўргазмалар доирасида халқаро ва ўзбекистонлик мутахассисларнинг илмий мақолалари жамланган каталоглар ҳам чоп этилади.
Изоҳ (0)