Sentabr va oktabr oylarida O‘zbekistonda, xususan, Toshkent shahrida kvartira ijara narxlarining keskin oshishi kuzatildi. Bunga Rassiyada safarbarlik e’lon qilingani sabab qilib ko‘rsatilmoqda.
Kvartira ijra narxlari oshishi fonida Davlat Soliq qo‘mitasi Toshkent shahridagi uy-joy ijarasining o‘rtacha narxi ma’lum qildi. Unda aytilishicha, Toshkent shahrida uy-joy ijarasi oyiga o‘rtacha 1 million so‘mdan ko‘proqni tashkil qilgan. Hududlarda esa ijara haqining o‘rtacha miqdori 630 ming so‘mdan 977 ming so‘mgacha ekani ma’lum qilingan.
Tabiiyki, bu narxlar bozor narxlaridan bir necha baravarga kam. Xonadonlarini ijaraga beruvchi shaxslar nima uchun soliqdan qochmoqda, bunga qanday javobgarlik bor? Shu kabi savollarga Davlat soliq qo‘mitasi boshqarma boshlig‘i Shuhrat Ismoilov “Daryo” muxbiriga bergan qisqacha intervyusida javob berdi.
Ma’lum qilinishicha, hozirgi kunda jismoniy shaxslar o‘rtasida 100 mingdan ortiq ijara shartnomalari tuzilgan. Ularining 25 foizga yaqini belgilangan me’yor bo‘yicha tuzilgan.
Shuhrat Ismoilovning aytishicha, dastlab ijarachi va fuqaro o‘rtasida shartnoma tuzilayotganda narx kamaytirib ko‘rsatiladi. Keyinchalik o‘rtada qandaydir kelishmovchilik, boshqa muammolar chiqqandan so‘ng soliq organiga murojaat qiladi.
“Fuqarolarimiz xonadon egalari yoki qo‘ni-qo‘shnilar bilan kelishmovchiligi natijasida axborotlar beriladi. Xodimlar tomonidan o‘rganilganda ijara shartnomasi tuzmasdan yoki summa haqiqatdagiga nisbatan ancha kam miqdorda tuzilgan bo‘lib chiqadi. Bunday holatlarda Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 159 prim 1-moddasiga asosan jarima belgilanadi”, — dedi u.
Soliq mas’ulining ta’kidlashicha, 4 mingga yaqin chet ellik fuqarolar O‘zbekistonda ijara shartnomasini tuzgan.
“Chet ellik, misol uchun, Germaniya, Yaponiya fuqarolarining tuzgan ijara shartnomalari o‘rtacha 3 million 500 ming so‘m atrofida. Rossiya fuqarolari, Mustaqil davlatlar hamdo‘stligi mamlakatlaridan kelgan fuqarolar esa bir oylik ijarani o‘rtacha 1 million so‘m atrofida shartnoma tuzgan. Shuningdek, Toshkent shahrining Mirzo Ulug‘bek, Shayxontohur hamda Mirobod tumanlarida ko‘proq ijara shartnomalarining yuqori qiymatini kamaytirib ko‘rsatish holatlari kuzatilgan”, — dedi Shuhrat Ismoilov.
Ma’lumot uchun, 100 mingga yaqin jismoniy shaxslar o‘rtasida tuzilgan shartnomalari hisobidan 38 milliard so‘mga yaqin soliqlar hisoblangan. Bu o‘tgan yilning mos davriga nisbatan hisoblanayotgan soliqlar summasi 30 foizga oshgan. Agar ijara shartnomalari haqiqiy narxlarda tuzilsa, davlat budjetiga qo‘shimcha 50 milliard so‘mga yaqin mablag‘ tushishi mumkin.
Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksning 159 prim 1-moddasiga ko‘ra, fuqarolar o‘rtasida binoni, inshootni yoki ularning bir qismini, turar joyni ijaraga berish shartnomasining, tekin foydalanishga berish shartnomasining mavjud emasligi yoxud davlat soliq organlarida ijaraga berish shartnomasining majburiy hisobga qo‘yilishiga rioya etmaslik, — bazaviy hisoblash miqdorining besh baravaridan (1 million 500 ming so‘m) o‘n baravarigacha (3 million so‘m) miqdorda jarima solishga sabab bo‘ladi.
Izoh (0)