Qirg‘iziston prezidenti Sadir Japarov Tojikiston bilan chegaradagi voqealar yuzasidan bayonot e’lon qilib, uning mamlakati o‘z yerining bir metrini ham bermasligini aytdi. U o‘z murojaatini Facebook’dagi sahifasiga joyladi, deb yozadi “RBK”.
“Nima bo‘lsa ham, biz o‘z ajdodlarimizdan meros qilib olgan yerimizning bir kvadrat metrini ham berib qo‘ymaymiz. Milliy manfaatlarimizni himoya qilamiz”, — deb yozdi Japarov.
Davlat rahbari chegarada keskinlik avj olishi oqibatida halok bo‘lganlarning yaqinlariga hamdardlik bildirdi va ularning oilalarini qo‘llab-quvvatlashga va’da berdi. Tezkor ma’lumotlarga tayanib, Japarov tojik tomoni ham “og‘ir talafotlar ko‘rgani”ni aytib o‘tdi.
“Qirg‘iz-tojik chegarasini aniqlashtirish masalalari hamon kun tartibida turibdi… Biz muammoni tezkor hal qilishga qaratilgan urinishlarimizni bir daqiqaga ham to‘xtatganimiz yo‘q”, — dedi Japarov.
Tojikiston va Qirg‘iziston o‘rtasidagi chegara uzunligi 970 kilometrga yetadi. Biroq mamlakatlar SSSR tarqalib ketganidan keyin haligacha uni demarkatsiya qilish bo‘yicha jarayonlarni yakunlagani yo‘q — ularda 970 kilometr chegaraning 460 kilometri bo‘yicha kelishuvlar yo‘q. Shu sababli ular vaqti-vaqti bilan qaysidir hudud bo‘yicha o‘z noroziliklarini ifodalab turadi, mahalliy aholi ziddiyatlarga kirishadi.
Qirg‘iziston va Tojikiston o‘rtasidagi chegarada vaziyat 14-sentabr kuni ertalab keskinlashdi. Qirg‘iziston tomoni Tojikiston chegarachilari mamlakatning Botken tumaniga bostirib kirganini, tojik tomoni esa Isfara tumanida chegarachilar o‘qqa tutilganini ma’lum qildi.
Chegarada shiddatli janglar 16-sentabrga o‘tar kechasi yuz berdi. Shu kuni ertalab Tojikiston va Qirg‘iziston prezidentlari Emomali Rahmon va Sadir Japarov o‘t ochishni to‘xtatish haqida kelishib oldi, biroq sal keyinroq tomonlar bir-birini bitimni buzishda aybladi.
17-sentabr holatiga ikki mamlakat chegarasidagi vaziyat keskin bo‘lib qolmoqda. Bishkek Botken viloyatining Dostuk va Paski-Arik qishloqlari, shuningdek, O‘sh viloyatining Teshik-Tosh, Karamik va Karool-Dobo qishloqlaridagi hamda Botken viloyatining Tort-Kocho manzilgohidagi qirg‘iz harbiylari va chegarachilari pozitsiyalari tojik harbiylari tomonidan o‘qqa tutilgani haqida xabar bergandi.
Qirg‘iziston 24 kishi halok bo‘lib, yuzdan ortiq odam yaralanganini ma’lum qilgandi. Tojikiston qurbonlar haqida rasmiy raqamlarni keltirib o‘tmadi, biroq tinch aholi vakillari halok bo‘lganini bildirdi. Mahalliy Asia Plus portal manbalari tojikistonlik bir chegarachi halok bo‘lgani, yana uch nafar harbiy yaralanganini ma’lum qildi. Shuningdek, Chorkuh qishlog‘ida yana to‘rt kishi halok bo‘lgani aytilmoqda.
Botken viloyatida favqulodda vaziyat rejimi e’lon qilindi va aholini evakuatsiya qilish boshlandi. Botken va Laylak tumanlarini allaqachon 140 ming kishi tark etdi.
Vaziyatni Kollektiv xavfsizlik shartnomasi tashkiloti kuzatib bormoqda, ikkala mamlakat ham ushbu tashkilotga a’zo. KXSHT ushbu nizoda kuch ishlatish nomaqbul deb hisobladi.
Tashkilot bosh kotibi Stanislav Zas 16-sentabr kuni ikkala respublika xavfsizlik kengashlari kotiblari bilan, 17-sentabrda esa Qirg‘iziston tashqi ishlar vaziri Jeenbek Kulubayev bilan muzokaralar o‘tkazdi. Suhbat chog‘ida tomonlar nizoni tinch yo‘l bilan hal qilish zarurligini ta’kidladi.
Izoh (0)