Toshkentning Mirobod tumanidagi 110-sonli ixtisoslashtirilgan davlat umumta’lim maktabi kiyinish xonasiga videokuzatuv kameralari o‘rnatilgani va bundan ota-onalar norozi ekani haqidagi xabarlar tarqalgandi. Xalq ta’limi vazirligi holatni o‘quvchilar o‘rtasida o‘g‘irlik va shunga o‘xshash holatlarning oldini olish bo‘lgani bilan izohlagandi. Ushbu masala tarmoqlarda keng muhokamalarga sabab bo‘lgandan so‘ng maktab ma’muriyati tomonidan kiyinish xonasidagi kamera olib tashlangan.
Bola huquqlari bo‘yicha vakil (ombudsman) Aliya Yunusova “Daryo”ga bergan izohida maktab direktorining bunday ish tutishi bola huquqlari daxlsizligining buzilishi sifatida baholashini aytib o‘tdi.
“Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”gi qonunining 10-moddasida har bir bolaning erkinlik, shaxsiy daxlsizlik, turar joyi daxlsizligi va xat-xabarlarini sir tutish huquqiga ega ekani belgilangan. Kiyinish xonasiga o‘rnatilgan kameralardagi videoyozuvlar o‘quvchilarning shaxsiy daxlsizligining buzilishiga sabab bo‘lgan. Qizlarning kiyinish xonasiga o‘rnatilgan kamerani bola huquqlari daxlsizligining buzilishi sifatida baholayman”, — dedi Aliya Yunusova.
Uning qo‘shimcha qilishicha, axborot texnologiyalari borgan sari rivojlanib, firibgarlik holatlari ham uchrayotgan hozirgi paytda, ushbu yozuvlarni ustalik bilan o‘g‘irlash va shu orqali bolalarga tazyiq o‘tkazish holatlariga yo‘l qo‘yilishiga ham sabab bo‘lishi mumkin.
Ombudsman voqeaga huquqiy munosabat bildirar ekan, holatni mamlakat va xalqaro qonunchilikdan kelib chiqqan holda tushuntirish berdi.
Qonunchilikda jismoniy shaxslarga taalluqli shaxsiy ma’lumotlar maxfiy axborot toifasiga kiradi.
Shaxsning axborot borasidagi xavfsizligi uning shaxsiy hayotiga taalluqli sirlarini saqlash, axborot vositasida qonunga xilof ravishda ruhiy ta’sir ko‘rsatilishidan himoya qilish yo‘li bilan ta’minlanadi.
Jismoniy shaxsning roziligisiz uning shaxsiy hayotiga taalluqli axborotni xuddi, shuningdek, shaxsiy hayotiga taalluqli sirini, yozishmalar, telefondagi so‘zlashuvlar, pochta, telegraf va boshqa muloqot sirlarini buzuvchi axborotni to‘plashga, saqlashga, qayta ishlashga, tarqatishga va undan foydalanishga yo‘l qo‘yilmaydi, qonunchilikda belgilangan hollar bundan mustasno.
Jismoniy shaxslar to‘g‘risidagi axborotdan ularga moddiy zarar va ma’naviy ziyon yetkazish, shuningdek ularning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlari ro‘yobga chiqarilishiga to‘sqinlik qilish maqsadida foydalanish taqiqlanadi.
Fuqarolar to‘g‘risida axborot oluvchi, bunday axborotga egalik qiluvchi hamda undan foydalanuvchi yuridik va jismoniy shaxslar bu axborotdan foydalanish tartibini buzganlik uchun qonunda nazarda tutilgan tarzda javobgar bo‘ladi.
Xalqaro tajribaga ko‘ra, videokuzatuvni tashkil qilishda qonunlarni buzmaslik uchun siz quyidagi qoidalarga amal qilinsa maqsadga muvofiq bo‘ladi:
- hojatxonalar, dush va hammomlarda, dam olish xonalarida va yechinish xonalarida videokameralarni o‘rnatish taqiqlanadi;
- maktab, bolalar bog‘chasi, idora va idoralar kabi obyektlarda jarayonning barcha ishtirokchilari (o‘quvchilar, xodimlar, tashrif buyuruvchilar) amalga oshirilayotgan videokuzatuv haqida xabardor qilinishi kerak;
- xususiy mulk obyektlarida videokameralar faqat ularning egalarining roziligi bilan o‘rnatiladi;
- ko‘p qavatli uylarning kirish joylarida, shuningdek, liftlarida barcha (ko‘pchilik) yashovchilarning roziligi bilan videokameralar o‘rnatiladi;
- boshqa odamlarning mulkini (yer uchastkalari, yozgi uylar, turar joy binolarining derazalari va boshqalar) nazorat qilish mumkin emas;
- enaga, xizmatkor va boshqa xizmatchilarni yashirin videokuzatuvi taqiqlanadi;
- savdo shoxobchalarida yashirin videokuzatuvga yo‘l qo‘yib bo‘lmaydi, faqat ochiq va uning o‘tkazilishi haqida ogohlantirish bilan;
- yashirin videokuzatuvni o‘tkazish umuman taqiqlanadi, qonunga ko‘ra buni faqat maxsus organlar amalga oshirishi mumkin.
Izoh (0)