“Putin va To‘qayev endi o‘zaro do‘st yoki ishonchli hamkor bo‘la olmaydi” — siyosatshunos Kamoliddin Rabbimov Rossiya va Qozog‘iston munosabatlari haqida

Rossiya prezidenti Vladimir Putin va Qozog‘iston prezidenti Qosim-Jo‘mart To‘qayev munosabatlarida ziddiyatlar yuzaga kela boshlagan. Bu haqda siyosatshunos Kamoliddin Rabbimov Facebook’dagi sahifasida post qoldirdi.

Kamoliddin Rabbimovning yozishicha, bu ikki davlat rahbarlari endi o‘zaro “do‘st” yoki “ishonchli hamkor” bo‘la olmaydi.

Bundan keyin mintaqa uchun o‘ta muhim siyosiy va geosiyosiy masalalardan biri bu Rossiya—Qozog‘iston munosabatlarini kuzatib borish bo‘ladi. Putin-To‘qayev munosabatlari shakllanib bo‘ldi: ishonchsizlik, sovuqlik, yashirincha va oshkora zo‘riqishlar, fikriy to‘qnashuvlar... O‘zaro inkor qilish munosabatlari rasman va chuqur bir darajada rasmiylashtirildi.

Putin yomon xotirali siyosatchi. U To‘qayevning bu manyovrlarini yutib yubormaydi, imkon bo‘lishi bilan javob beradi. Lekin bugun Rossiya Federatsiyasiga ikki frontda urishish og‘irlik qiladi. Ayni paytda Putin Qozog‘istonni “yengil o‘lja” sifatida ko‘rishi va Ukraina “mag‘lubiyati” uchun yaxshi kompensatsiya sifatida qarashi ham mumkin. Qozog‘iston jamoatchiligida ham xavotirlar oshib bormoqda.

To‘qayev uchun “davlatning qadr-qimmati” — kompromissga borib bo‘lmaydigan, geosiyosiy taktikada “vaqtinchalik ikkinchi darajali masala” sifatida ko‘rilmaydigan masala ekanligi ma’lum bo‘ldi. Bir so‘z bilan aytganda, Putin-To‘qayev munosabatlari shakllanib bo‘ldi. Bular endi o‘zaro “do‘st” yoki “ishonchli hamkor” bo‘la olmaydi.

Putin ham bu yaqin orada hokimiyatdan ketmaydi. To‘qayev ham o‘z mavqeyini mustahkamlab oldi. Demak, yaqin yillarda kuchayib boruvchi Rossiya—Qozog‘iston zo‘riqishlarini kutishga asos bor. Bu zo‘riqishlar yaqin yarim-bir yil ichida dinamik emas, sekin kechuvchi bo‘ladi. Undan keyin qanday ko‘rinadi — Ukraina urushi va Markaziy Osiyo mintaqasining, turkiy davlatlarining jipsligiga, Rossiyadagi siyosiy vaziyatga ko‘p narsa bog‘liq bo‘ladi.

Kamoliddin Rabbimov, siyosatshunos