Россия президенти Владимир Путин ва Қозоғистон президенти Қосим-Жўмарт Тўқаев муносабатларида зиддиятлар юзага кела бошлаган. Бу ҳақда сиёсатшунос Камолиддин Раббимов Facebook’даги саҳифасида пост қолдирди.
Камолиддин Раббимовнинг ёзишича, бу икки давлат раҳбарлари энди ўзаро «дўст» ёки «ишончли ҳамкор» бўла олмайди.
Бундан кейин минтақа учун ўта муҳим сиёсий ва геосиёсий масалалардан бири бу Россия—Қозоғистон муносабатларини кузатиб бориш бўлади. Путин-Тўқаев муносабатлари шаклланиб бўлди: ишончсизлик, совуқлик, яширинча ва ошкора зўриқишлар, фикрий тўқнашувлар... Ўзаро инкор қилиш муносабатлари расман ва чуқур бир даражада расмийлаштирилди.Аввалроқ Тўқаев Путиннинг ёнида ДХР ва ЛХРни квази-давлат ҳудудлари деб атаган ва Қозоғистон уларнинг мустақиллигини тан олмаслигини айтганди.Путин ёмон хотирали сиёсатчи. У Тўқаевнинг бу манёврларини ютиб юбормайди, имкон бўлиши билан жавоб беради. Лекин бугун Россия Федерациясига икки фронтда уришиш оғирлик қилади. Айни пайтда Путин Қозоғистонни «енгил ўлжа» сифатида кўриши ва Украина «мағлубияти» учун яхши компенсация сифатида қараши ҳам мумкин. Қозоғистон жамоатчилигида ҳам хавотирлар ошиб бормоқда.
Тўқаев учун «давлатнинг қадр-қиммати» — компромиссга бориб бўлмайдиган, геосиёсий тактикада «вақтинчалик иккинчи даражали масала» сифатида кўрилмайдиган масала эканлиги маълум бўлди. Бир сўз билан айтганда, Путин-Тўқаев муносабатлари шаклланиб бўлди. Булар энди ўзаро «дўст» ёки «ишончли ҳамкор» бўла олмайди.
Путин ҳам бу яқин орада ҳокимиятдан кетмайди. Тўқаев ҳам ўз мавқейини мустаҳкамлаб олди. Демак, яқин йилларда кучайиб борувчи Россия—Қозоғистон зўриқишларини кутишга асос бор. Бу зўриқишлар яқин ярим-бир йил ичида динамик эмас, секин кечувчи бўлади. Ундан кейин қандай кўринади — Украина уруши ва Марказий Осиё минтақасининг, туркий давлатларининг жипслигига, Россиядаги сиёсий вазиятга кўп нарса боғлиқ бўлади.
Камолиддин Раббимов, сиёсатшунос
Изоҳ (0)