“Sodiq kommunistlar va Lenin ta’limotining izdoshlari”. Yozuvchilar uyushmasi adabiy hamkorlikni rad etgani uchun tanqidga uchradi

Ijtimoiy tarmoqlarda Yozuvchilar uyushmasi hamkorlikni rad etgani ortidan xalqaro festival to‘xtatilgani haqidagi xabar muhokamalarga sabab bo‘ldi.

Bloger Nikita Makarenko Facebook’dagi sahifasida voqea bo‘yicha fikrlarini yozib qoldirdi. Blogerga ko‘ra, O‘zbekistonning Buyuk Britaniyadagi rasmiy sayyohlik elchisi Sofi Ibbotson va o‘zbek adabiyotini targ‘ib qilish maqsadidagi bir necha kishi sentabr oyida “Buyuk ipak yo‘lidagi adabiyot” festivalini o‘tkazishga qaror qilgan. Ammo Yozuvchilar uyushmasi ularni qo‘llab-quvvatlamayotgani sababli uzoq tayyorgarlik ko‘rilgan tadbir to‘xtatilgan.

Ular festivalni o‘tkazish uchun O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi bilan bog‘landi va hamkor bo‘lishdi. Festivalga juda uzoq vaqtdan beri tayyorgarlik ko‘rildi. Sofi menga qo‘ng‘iroq qilganda, unga qo‘limdan kelgan yordamni ayamasligimni aytdim. Ammo kecha ular Yozuvchilar uyushmasi hamkorlik qilishdan bosh tortganini Twitter’da yozdi. Sodiq kommunistlar va V.I.Lenin ta’limotining izdoshlaridan tashkil topgan O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi o‘z harakatlariga ko‘ra, milliylik, ustunlik, kolxozchilik, vatanparvarlik bayrog‘ini ko‘tarib kelayotganidan xursandman. Uning a’zolarining ishlari esa mamlakatimizdagi eng yaxshi qog‘oz chiqindisini yig‘ish punktlari javonlarini hanuzgacha tark etmaydi, — deb yozgan u.

“Yozuvchilar uyushmasida buyuk britaniyalik hamkorimiz hurmatli Sofi Ibbotson taklifiga asosan yurtimizda ana shu festivalni o‘tkazish bo‘yicha muzokaralar olib borildi. O‘zaro muzokaralarimiz davomida tashabbuskorlar tomonidan asosan festivalning turistik jihatlariga ahamiyat qaratilib, adabiyotimiz targ‘iboti e’tibordan chetda qoldirilayotgandek taassurot paydo bo‘ldi. O‘zbek adabiyotini xorijda tanitishga qiziqish bildirgan, bundan manfaatdor noshir va tarjimonlarning festivalda ishtirok etishini tasdiqlovchi hujjatlar hamda shu yilning may oyida boshlanishi rejalashtirilgan xalqaro adabiy tanlov konsepsiyasi loyihasi kelishish uchun Yozuvchilar uyushmasiga taqdim etilmadi. Bizga yuborilgan dastlabki dastur loyihasida o‘zbek adabiyotiga aloqasi bo‘lmagan masalalar anchagina edi. Masalan, ‘Madaniy repatriatsiya va o‘tmishni hisobga olish’, ‘O‘rta Osiyoda arxeologiyani nima kutmoqda?’, ‘Sayohatlar haqida maktub’, ‘Botanik san’at’, ‘Nikita Makarenko bilan uchrashuv’ va shu kabi boshqa mavzular o‘rin olgan”, — deyiladi munosabatda.

Yozuvchilar uyushmasiga ko‘ra, tashkilotchilarga adabiyotga doir bir qancha mavzularni ham festival dasturiga qo‘shish taklifi berilgan. Biroq ular takliflarni to‘liq qabul qilmagan.

“Ular taqdim qilgan yangi dastur loyihasi va qatnashchilar ro‘yxati bilan tanishgach, bizda yana ba’zi savollar paydo bo‘ldi. Jumladan, dastlabki muzokaralarda xorijlik qatnashchilar soni 6-8 kishi atrofida bo‘lishi rasman ma’lum qilingan edi. Shuning uchun Yozuvchilar uyushmasi tomonidan 2021-yil oxirida 10 nafar xorijlik mehmonga mo‘ljallab smeta hujjatlari ishlab chiqilib, tegishli mablag‘lar ajratildi. Ammo shu yilning may oyida do‘stlarimiz 36 kishidan iborat qatnashchilar ro‘yxatini taqdim etishdi.

Bo‘lib o‘tgan uchrashuvda S.Ibbotson adabiy tanlov hakamlariga O‘zbekiston tomondan vakil qabul qilinmasligi, chunki xorijda yashayotgan o‘zbek millatiga mansub muharrirlar yetarli ekanini ma’lum qildi. Buning ustiga, festival dasturida biz istagan Osiyo adabiy agentligi va O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi o‘rtasida muzokaralar o‘tkazish uchun umuman vaqt ajratilmagan, bunday tadbir umuman ko‘zda tutilmagan edi. Loyihada taniqli adib va tarjimonlarimiz bir chetda qolib, ayrim yosh tarjimonlar birato‘la ikki-uchtadan tadbirlarga mas’ul etib belgilab qo‘yilgan. Abdulla Qodiriy uy-muzeyida taniqli yozuvchi Xurshid Do‘stmuhammad bilan o‘tadigan adabiy suhbat o‘rniga bu tabarruk maskanda konsert dasturini uyushtirish g‘oyasi ham bizga unchalik manzur bo‘lmadi. O‘zbekiston xalq shoiri Usmon Azim va O‘zbekiston xalq rassomi Alisher Mirzoning ijodiy ustaxonasida ijodiy uchrashuvlar takliflarimiz ham inobatsiz qoldirildi.

Xullas, Yozuvchilar uyushmasi zimmasiga asosan festival direksiyasi belgilagan tadbirlarni tashkil qilish, qatnashchilarni mehmonxona bilan ta’minlash, ularning ovqatlanishini, Buxoro shahriga sayohatini ta’minlash, tadbirlar bo‘lib o‘tadigan joylarni band qilish va bu ishlarni moliyalashtirish singari tashkiliy vazifalar yuklatilishi belgilangan”, — deyiladi Yozuvchilar uyushmasi munosabatida.

Qayd etishicha, uyushma mazkur festivalni milliy adabiyot targ‘ibotiga xizmat qilmagani sababli qo‘llab-quvvatlamagan.

“Yurtimizda tashkil etiladigan adabiy festivallar imkon qadar o‘zbek adabiyotini xorijliklarga ko‘proq tanitishga xizmat qilishi kerak. Shu o‘rinda O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi milliy madaniyatimiz va adabiyotimizning rivojiga xizmat qiladigan har qanday e’tiborli loyihalarni amalga oshirish uchun hamisha tayyor ekanini eslatib o‘tmoqchimiz. Yozuvchilar uyushmasi ‘Buyuk ipak yo‘lidagi adabiyot’ festivalini o‘tkazishni butunlay rad etgani yo‘q, faqatgina uning doirasida o‘tkazilishi taklif qilinayotgan bir qator tadbirlar bizni qanoatlantirmadi. Festival tashabbuskorlari bilan bu borada bir to‘xtamga kela olsak, birga ishlashga tayyor ekanligimizni alohida ta’kidlashni istardik”, — deyiladi uyushma bayonotida.