«Содиқ коммунистлар ва Ленин таълимотининг издошлари». Ёзувчилар уюшмаси адабий ҳамкорликни рад этгани учун танқидга учради

Ижтимоий тармоқларда Ёзувчилар уюшмаси ҳамкорликни рад этгани ортидан халқаро фестиваль тўхтатилгани ҳақидаги хабар муҳокамаларга сабаб бўлди.

Блогер Никита Макаренко Facebook’даги саҳифасида воқеа бўйича фикрларини ёзиб қолдирди. Блогерга кўра, Ўзбекистоннинг Буюк Британиядаги расмий сайёҳлик элчиси Софи Иббоцон ва ўзбек адабиётини тарғиб қилиш мақсадидаги бир неча киши сентябрь ойида «Буюк ипак йўлидаги адабиёт» фестивалини ўтказишга қарор қилган. Аммо Ёзувчилар уюшмаси уларни қўллаб-қувватламаётгани сабабли узоқ тайёргарлик кўрилган тадбир тўхтатилган.

Улар фестивални ўтказиш учун Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси билан боғланди ва ҳамкор бўлишди. Фестивальга жуда узоқ вақтдан бери тайёргарлик кўрилди. Софи менга қўнғироқ қилганда, унга қўлимдан келган ёрдамни аямаслигимни айтдим. Аммо кеча улар Ёзувчилар уюшмаси ҳамкорлик қилишдан бош тортганини Twitter’да ёзди. Содиқ коммунистлар ва V.И.Ленин таълимотининг издошларидан ташкил топган Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси ўз ҳаракатларига кўра, миллийлик, устунлик, колхозчилик, ватанпарварлик байроғини кўтариб келаётганидан хурсандман. Унинг аъзоларининг ишлари эса мамлакатимиздаги энг яхши қоғоз чиқиндисини йиғиш пунктлари жавонларини ҳанузгача тарк этмайди, — деб ёзган у.

«Ёзувчилар уюшмасида буюк британиялик ҳамкоримиз ҳурматли Софи Иббоцон таклифига асосан юртимизда ана шу фестивални ўтказиш бўйича музокаралар олиб борилди. Ўзаро музокараларимиз давомида ташаббускорлар томонидан асосан фестивалнинг туристик жиҳатларига аҳамият қаратилиб, адабиётимиз тарғиботи эътибордан четда қолдирилаётгандек таассурот пайдо бўлди. Ўзбек адабиётини хорижда танитишга қизиқиш билдирган, бундан манфаатдор ношир ва таржимонларнинг фестивалда иштирок этишини тасдиқловчи ҳужжатлар ҳамда шу йилнинг май ойида бошланиши режалаштирилган халқаро адабий танлов концепцияси лойиҳаси келишиш учун Ёзувчилар уюшмасига тақдим этилмади. Бизга юборилган дастлабки дастур лойиҳасида ўзбек адабиётига алоқаси бўлмаган масалалар анчагина эди. Масалан, ‘Маданий репатриация ва ўтмишни ҳисобга олиш’, ‘Ўрта Осиёда археологияни нима кутмоқда?’, ‘Саёҳатлар ҳақида мактуб’, ‘Ботаник санъат’, ‘Никита Макаренко билан учрашув’ ва шу каби бошқа мавзулар ўрин олган», — дейилади муносабатда.

Ёзувчилар уюшмасига кўра, ташкилотчиларга адабиётга доир бир қанча мавзуларни ҳам фестиваль дастурига қўшиш таклифи берилган. Бироқ улар таклифларни тўлиқ қабул қилмаган.

«Улар тақдим қилган янги дастур лойиҳаси ва қатнашчилар рўйхати билан танишгач, бизда яна баъзи саволлар пайдо бўлди. Жумладан, дастлабки музокараларда хорижлик қатнашчилар сони 6-8 киши атрофида бўлиши расман маълум қилинган эди. Шунинг учун Ёзувчилар уюшмаси томонидан 2021 йил охирида 10 нафар хорижлик меҳмонга мўлжаллаб смета ҳужжатлари ишлаб чиқилиб, тегишли маблағлар ажратилди. Аммо шу йилнинг май ойида дўстларимиз 36 кишидан иборат қатнашчилар рўйхатини тақдим этишди.

Бўлиб ўтган учрашувда С.Иббоцон адабий танлов ҳакамларига Ўзбекистон томондан вакил қабул қилинмаслиги, чунки хорижда яшаётган ўзбек миллатига мансуб муҳаррирлар етарли эканини маълум қилди. Бунинг устига, фестиваль дастурида биз истаган Осиё адабий агентлиги ва Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси ўртасида музокаралар ўтказиш учун умуман вақт ажратилмаган, бундай тадбир умуман кўзда тутилмаган эди. Лойиҳада таниқли адиб ва таржимонларимиз бир четда қолиб, айрим ёш таржимонлар биратўла икки-учтадан тадбирларга масъул этиб белгилаб қўйилган. Абдулла Қодирий уй-музейида таниқли ёзувчи Хуршид Дўстмуҳаммад билан ўтадиган адабий суҳбат ўрнига бу табаррук масканда концерт дастурини уюштириш ғояси ҳам бизга унчалик манзур бўлмади. Ўзбекистон халқ шоири Усмон Азим ва Ўзбекистон халқ рассоми Алишер Мирзонинг ижодий устахонасида ижодий учрашувлар таклифларимиз ҳам инобатсиз қолдирилди.

Хуллас, Ёзувчилар уюшмаси зиммасига асосан фестиваль дирекцияси белгилаган тадбирларни ташкил қилиш, қатнашчиларни меҳмонхона билан таъминлаш, уларнинг овқатланишини, Бухоро шаҳрига саёҳатини таъминлаш, тадбирлар бўлиб ўтадиган жойларни банд қилиш ва бу ишларни молиялаштириш сингари ташкилий вазифалар юклатилиши белгиланган», — дейилади Ёзувчилар уюшмаси муносабатида.

Қайд этишича, уюшма мазкур фестивални миллий адабиёт тарғиботига хизмат қилмагани сабабли қўллаб-қувватламаган.

«Юртимизда ташкил этиладиган адабий фестиваллар имкон қадар ўзбек адабиётини хорижликларга кўпроқ танитишга хизмат қилиши керак. Шу ўринда Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси миллий маданиятимиз ва адабиётимизнинг ривожига хизмат қиладиган ҳар қандай эътиборли лойиҳаларни амалга ошириш учун ҳамиша тайёр эканини эслатиб ўтмоқчимиз. Ёзувчилар уюшмаси ‘Буюк ипак йўлидаги адабиёт’ фестивалини ўтказишни бутунлай рад этгани йўқ, фақатгина унинг доирасида ўтказилиши таклиф қилинаётган бир қатор тадбирлар бизни қаноатлантирмади. Фестиваль ташаббускорлари билан бу борада бир тўхтамга кела олсак, бирга ишлашга тайёр эканлигимизни алоҳида таъкидлашни истардик», — дейилади уюшма баёнотида.