Markaziy bank O‘zbekistonda 15-iyuldan boshlab 200 ming so‘mlik banknotalar muomalaga chiqarilishini ma’lum qildi. Yangi nominaldagi banknotaning hozir muomalaga chiqarilishi (2024-yilda chiqarilishi aytilgandi) mamlakatda naqd pul yetishmovchiligi yuzaga kelayotgani bilan izohlanmoqda.
Iqtisodchi Otabek Bakirov Telegram’dagi kanalida yozishicha, yangi banknota naqd pul yetishmovchiligi muammosini vaqtincha yengillashtiradi, lekin bartaraf etmaydi.
“Ertadan keyin muomalaga chiqariladigan yangi ko‘rinishdagi nominal qiymati 200 000 so‘m bo‘lgan banknot bu hozirgi sharoitda xuddi shaharda tiqilinch chorrahada yo‘l-o‘tkazgich ko‘prik qurilishi kabidir. Kelasi hafta, kelasi oy, balki yana bir necha oy hamma xursand bo‘ladi, muammo -tiqilinch so‘rilgandek tuyuladi. Lekin bu moslashuv trafikka yangi yuklama qo‘shilishiga, demakki, yanayam og‘irroq tiqilinchning ko‘prik ustida bo‘lmasa, keyingi chorrahalarda shakllanishiga turtki beradi. Urush boshlangandan toki 1-iyunga qadar muomaladagi naqd pullar qoldig‘i 42 foizga o‘sdi. Iyun oyi statistikasi e’lon qilinsa, o‘sish yanayam yuqoriroq bo‘lganiga guvoh bo‘lamiz.
Fevralga nisbatan martda, martga nisbatan aprelda, aprelga nisbatan mayda, mayga nisbatan iyunda naqd pul ko‘proq chiqarilgan. Qaytuvchanlik va aylanuvchanlik koeffitsiyenti pasayib borayotganini statistikasiz ham sezish mumkin. Bu cheksiz davom etishi imkonsiz. Yopirilib kelayotgan oqim sog‘lom ekonomika, migrantlarning pul o‘tkazmalari bilan bog‘liqmas, biz Rossiya manfaatlariga xizmat qilish uchun pul massasini cheksiz kengaytira olmaymiz. Naqd pul yetishmovchiligi muammosi, xususan bankomatlarga bog‘liq holat shu oqimning keyingi kanalizatsiyasi bilangina emas, ichkariga kiritmaslikka uzviy va chambarchas bog‘liq. Ya’ni muammoning oqibatlari bilan emas, sabablari bilan kurashishni boshlash kerak”, — deb yozadi mutaxassis.
Avvalroq Markaziy bank bankomatlardagi naqd pul yetishmayotgani bilan bog‘liq tarqalgan xabarlar yuzasidan rasmiy izoh bergandi.
“Joriy yilning mart oyi ikkinchi yarmidan boshlangan milliy valyuta — “so‘m”da naqd pulga bo‘lgan talabning keskin ortishi natijasida Markaziy bank tomonidan muomalaga mart oyida 1 trln 119 mlrd so‘m, aprel oyida — 6 trln 343 mlrd so‘m, may oyining o‘tgan 11 kunida 1 trln 100 mlrd so‘m qo‘shimcha naqd pullar chiqarildi. Jumladan, mart-aprel oylarida qo‘shimcha chiqarilgan naqd pullarning 8 trln so‘mi aholining naqd chet el valyutasini milliy valyutaga ayirboshlashga bo‘lgan keskin oshgan talabini, 4-4,5 trln so‘mi bank kartalaridagi mablag‘larni naqdlashtirishga bo‘lgan qo‘shimcha talabni qondirishga yo‘naltirildi”, — deya ma’lum qilgan regulyator.
Shuningdek, Markaziy bank joylardagi banklar filiallari va bankomatlarni naqd pul bilan ta’minlash borasida tegishli ishlar amalga oshirilayotgani va aholining naqd pulga bo‘lgan talabini to‘liq qondirish uchun barcha imkoniyat va zaxiralari mavjudligini bildirgandi.
Izoh (0)