Hayot quvonch va tashvishlardan, oq va qora chiziqlardan, yaxshi va yomon kunlardan iborat. Shunday bo‘lsa-da ba’zan hayot zarbalari, tashvishlari oldida o‘zimizni ojiz his qilamiz. Tushkunlik hissi ruhimizni qamrab oladi. Shunday paytlarda nolib, dunyoni adolatsizlikda ayblay boshlaymiz. Inson matonati, sabr-bardoshi har qanday og‘ir damda ham o‘zligini yo‘qotmagani bilan aziz va sharif ekanligini unutib qo‘yamiz. Oramizda shunday odamlar borki, turli sinovlarni o‘zlarining matonati va irodasi bilan yengib, barchamizga namuna bo‘lib kelmoqda.
Andijon tumanining “Tolmozor” mahallasida istiqomat qiluvchi Ma’murjon Qo‘ziboyev ana shunday zamondoshlarimizdan biri. Tuzalmas xastalik sabab ikki oyog‘idan ayrilgan qahramonimiz xonadonidagi 4 sotixli tomorqa va xonadonida tashkil etilgan nonvoyxonada farzandlari bilan tengma-teng mehnat qilib, baxtli hayot kechirmoqda. “Daryo” muxbiri yaqinda o‘zining 63 yoshini qarshilagan Ma’murjon Qo‘ziboyev bilan suhbat qurdi.
Armiyada oyog‘imdan sovuq o‘tgan
“1975-yilda maktabni tamomlab harbiy xizmatga borganman. Xizmatni Oltoy o‘lkasining Biy degan shahrida o‘taganman. U yerlar bizdan ko‘ra ancha sovuq bo‘lgani uchun xizmatni o‘tash davomida oyog‘imdan ancha sovuq oldirib qo‘ygan ekanman. Kelib, biroz davolanganman, o‘sha paytlardayoq asoratlari yo‘q bo‘lib ketgan. Qish-qirovli kunlarda oz-ozdan og‘riq bo‘lib turgan. Shunday bo‘lsa-da davolanishga unchalik e’tibor qaratmaganman. Bundan tashqari oila, bola-chaqa boqish bilan band bo‘lib, to‘liq davolanmaganman ham. Oradan ancha o‘tgach, ya’ni 1998-yilning sentabr oyida kasallik kuchaya boshladi. Tunlari dod-voylashimdan qo‘shnilarimning ham tinchi buzilardi. O‘sha paytda tortgan azoblarimni, hatto, dushmanimga ham ravo ko‘rmayman. Bir nechta shifokorga murojaat qildim, kasalxonalarda yotdim. Axiri shifokorlar onkologik kasallik ekanligini aytishib, tashxisga ko‘ra, oyoqda o‘simta borligi aniqlandi. Shundan keyin shifoxonada o‘n kun davomida nur orqali davolandim.
Afsuski, natija ko‘ngildagidek bo‘lmagach oyoqni kesishga to‘g‘ri keldi. Ishonasizmi, kesilgandan keyin o‘zimni yangi dunyoga kelgan chaqaloqdek bardam his qilganman. Ammo protez qilinganidan ko‘nglim ranjigan. Bundan tashqari olti oy uyda yotishning zahmati juda qiyin bo‘lgan. Buni boshidan o‘tkazganlar biladi. Yaxshiyamki, shifokorim har yakshanba kelib, holimdan xabar olib turardi, dalda berardi. Bo‘lmasa yashashga bo‘lgan umidim so‘nib, bo‘lgandi”.
Endi tushkunlikdan chiqqanimda ikkinchi oyog‘imni ham kesishgan
“Holatga asta-asta ko‘nikib, olti oydan keyin tashqariga chiqa boshladim. Ko‘cha-ko‘yda yurganimda men bilan hamsuhbat bo‘lgan odamlar oldida ko‘zimga beixtiyor yosh kelardi. Yaqinlarim yupatishga harakat qilishardi. Sog‘lom paytimda uyda nonvoychilik qilardim. Bundan tashqari karnaychilikdan ham xabarim bo‘lgani uchun to‘ylarga chiqib, tirikchilik qilardim. Shukurki, tushkun vaziyatga tushib qolganimda ustozim oldimga kelib meni yana hayotga qaytargan. O‘zimga kelib, ishlashim kerakligini, odamlar bilan qo‘shilib, kasalligimni unutishi zarurligini tushuntirgan. Shundan keyin yana to‘ylarga borishni boshlaganman. Haqiqatan kayfiyatim ancha ko‘tarilgan, ruhim tetiklashgan. Yashashga bo‘lgan ishtiyoqim ortgan.
Afsus, bu xursandchiliklar uzoqqa cho‘zilmadi. Operatsiya qilinganimdan 7-8 yil o‘tib, yana eski dard qo‘zg‘ay boshladi. Bu safar og‘riq ikkinchi oyog‘imda sezila boshladi. Shifokorlarga murojaat qilganimizda kasallik yana bezovta qilayotgani, bu oyoqni ham kesmasa bo‘lmasligini aytishdi. Uzoq o‘yladik, og‘riqlar qiynab yurgach noiloj ikkinchi oyoqdan ham ayrilishga majbur bo‘ldim”.
Kasallikdan tirik chiqmasa kerak, deb o‘ylagan odamlar keyinchalik uyalib qolgan
“Avval bitta oyoqda protez bilan yurgan bo‘lsam, endi ikkinchisiga ham kiyardim. Ko‘nikish juda qiyin bo‘lgan. Ayniqsa, protez nayzadek oyog‘imni sanchishi noqulaylik keltirib chiqarardi. Shu bahonalar bo‘lib, protezsiz aravachada yurishga qaror qildim. Oradan 2-3 yil o‘tib, aravada mixlanib o‘tiraverish ham jonga tegdi. Bekorchilik zeriktirdi.
Shunda oldimga maqsad qo‘yib, avvalgidek sog‘lomman degan tuyg‘uni ongimga singdira boshladim. Tizzalab bo‘lsa ham yurishga qaror qildim. Shifokorlar bilan maslahatlashganimizda o‘zingizni toliqtirib qo‘ymasdan sekin-astalik bilan tizzalab yurishingiz mumkin deyishdi. Tizzada yurish ham xuddi oyoqni butunicha yerga bosishdek ekanini his qildim.
Sog‘lomligimda yonimda girdikapalak bo‘lgan ‘do‘stlarim’ betobligimda ari quvgandek g‘oyib bo‘lishgandi. Shunday bo‘lsa-da, taqdirga tan bermadim, harakat qildim va o‘z maqsadimga erishdim. Kasallikdan tirik chiqmasa kerak, deb o‘ylagan odamlar yura boshlaganimni, ruhan baquvvat ekanimni ko‘rib, hayratda qolishgan.
O‘g‘limning topgan pullari faqat tirikchilikka va mening dori-darmonimga yetardi. Uyda o‘tirib bo‘lsa ham uch-to‘rt so‘m pul topishim kerak, derdim. Avvaliga uydagi tomorqa ishlarini qila boshladim. Hovliga mevali daraxtlar ekib, limon ko‘chatlarini parvarishlab, ancha hosil olganman. Hammasini o‘zim qilardim. 2014-yildan buyon esa uydagi tandirga o‘zimga moslab, joy qilib, novvoychilikni davom ettiryapman. Mana ko‘rib turganingizdek kam bo‘lmadik, uylarni boshqatdan tikladik, mashina oldik, sharoitimiz ham ancha yaxshilandi. Hozir o‘g‘lim mashinasida biror joyga desam g‘izillatib olib borib keladi”.
Dangasa insonlar hayotning asl ma’nosi nima ekanligini his etmaydi
“Ba’zan sabrim toliqqan paytlarda, qiynalib ketsam ‘Qaniydi, ikki oyog‘im ham bo‘lganida edi? Qaniydi bolalik paytlarimga qaytib qolganimda edi, tadbirkorlik qilardim, oilamni hech narsaga zoriqtirmasdim’, deb og‘ringan paytlarim ham bo‘lgan. Lekin shukr va sabr qilib o‘sha qiyinchilik kunlarni ham yengib o‘tganman.
Ba’zi bir sog‘lom odamlar oyoq-qo‘li but, to‘rt muchasi sog‘ bo‘lsa ham mehnatdan qochadi. Unday dangasa insonlar hayotning asl ma’nosi nima ekanligini, halol pul topish zahmatini hech ham his etishmaydi, deb o‘ylayman. Undaylarning xonadonida na fayz va na baraka bo‘lsa kerak. Ayrim yoshlarimiz kasb-hunar o‘rganish uchun shogird tushishga uyalishadi. Kosibchilikmi, nonvoychilikmi yoki boshqa hunarmi shogirdga tushsa tezda o‘rganishi mumkin. Hunarim yo‘q deb uyda o‘tiribdi yoki mardikorga bozorga chiqyapti. Uyalmasdan shogirdga tushib, o‘rganish kerak. Hunardan hech kim kam bo‘lgan emas. Yoshlarga aytarim shu. Bundan tashqari kim bo‘lishidan qat’iy nazar har qanday inson oldiga faqat yaxshi maqsadlarni qilib yashashi kerak. Hech qachon umidini so‘ndirmasligi, o‘tkazayotgan umrini bekorga sarflamasligi lozim”.
Umidjon Mamarsulov tayyorladi.
Izoh (0)