Ҳаёт қувонч ва ташвишлардан, оқ ва қора чизиқлардан, яхши ва ёмон кунлардан иборат. Шундай бўлса-да баъзан ҳаёт зарбалари, ташвишлари олдида ўзимизни ожиз ҳис қиламиз. Тушкунлик ҳисси руҳимизни қамраб олади. Шундай пайтларда нолиб, дунёни адолатсизликда айблай бошлаймиз. Инсон матонати, сабр-бардоши ҳар қандай оғир дамда ҳам ўзлигини йўқотмагани билан азиз ва шариф эканлигини унутиб қўямиз. Орамизда шундай одамлар борки, турли синовларни ўзларининг матонати ва иродаси билан енгиб, барчамизга намуна бўлиб келмоқда.
Андижон туманининг «Толмозор» маҳалласида истиқомат қилувчи Маъмуржон Қўзибоев ана шундай замондошларимиздан бири. Тузалмас хасталик сабаб икки оёғидан айрилган қаҳрамонимиз хонадонидаги 4 сотихли томорқа ва хонадонида ташкил этилган нонвойхонада фарзандлари билан тенгма-тенг меҳнат қилиб, бахтли ҳаёт кечирмоқда. «Дарё» мухбири яқинда ўзининг 63 ёшини қаршилаган Маъмуржон Қўзибоев билан суҳбат қурди.
Армияда оёғимдан совуқ ўтган
«1975 йилда мактабни тамомлаб ҳарбий хизматга борганман. Хизматни Олтой ўлкасининг Бий деган шаҳрида ўтаганман. У ерлар биздан кўра анча совуқ бўлгани учун хизматни ўташ давомида оёғимдан анча совуқ олдириб қўйган эканман. Келиб, бироз даволанганман, ўша пайтлардаёқ асоратлари йўқ бўлиб кетган. Қиш-қировли кунларда оз-оздан оғриқ бўлиб турган. Шундай бўлса-да даволанишга унчалик эътибор қаратмаганман. Бундан ташқари оила, бола-чақа боқиш билан банд бўлиб, тўлиқ даволанмаганман ҳам. Орадан анча ўтгач, яъни 1998 йилнинг сентябрь ойида касаллик кучая бошлади. Тунлари дод-войлашимдан қўшниларимнинг ҳам тинчи бузиларди. Ўша пайтда тортган азобларимни, ҳатто, душманимга ҳам раво кўрмайман. Бир нечта шифокорга мурожаат қилдим, касалхоналарда ётдим. Ахири шифокорлар онкологик касаллик эканлигини айтишиб, ташхисга кўра, оёқда ўсимта борлиги аниқланди. Шундан кейин шифохонада ўн кун давомида нур орқали даволандим.
Афсуски, натижа кўнгилдагидек бўлмагач оёқни кесишга тўғри келди. Ишонасизми, кесилгандан кейин ўзимни янги дунёга келган чақалоқдек бардам ҳис қилганман. Аммо протез қилинганидан кўнглим ранжиган. Бундан ташқари олти ой уйда ётишнинг заҳмати жуда қийин бўлган. Буни бошидан ўтказганлар билади. Яхшиямки, шифокорим ҳар якшанба келиб, ҳолимдан хабар олиб турарди, далда берарди. Бўлмаса яшашга бўлган умидим сўниб, бўлганди».
Энди тушкунликдан чиққанимда иккинчи оёғимни ҳам кесишган
«Ҳолатга аста-аста кўникиб, олти ойдан кейин ташқарига чиқа бошладим. Кўча-кўйда юрганимда мен билан ҳамсуҳбат бўлган одамлар олдида кўзимга беихтиёр ёш келарди. Яқинларим юпатишга ҳаракат қилишарди. Соғлом пайтимда уйда нонвойчилик қилардим. Бундан ташқари карнайчиликдан ҳам хабарим бўлгани учун тўйларга чиқиб, тирикчилик қилардим. Шукурки, тушкун вазиятга тушиб қолганимда устозим олдимга келиб мени яна ҳаётга қайтарган. Ўзимга келиб, ишлашим кераклигини, одамлар билан қўшилиб, касаллигимни унутиши зарурлигини тушунтирган. Шундан кейин яна тўйларга боришни бошлаганман. Ҳақиқатан кайфиятим анча кўтарилган, руҳим тетиклашган. Яшашга бўлган иштиёқим ортган.
Афсус, бу хурсандчиликлар узоққа чўзилмади. Операция қилинганимдан 7-8 йил ўтиб, яна эски дард қўзғай бошлади. Бу сафар оғриқ иккинчи оёғимда сезила бошлади. Шифокорларга мурожаат қилганимизда касаллик яна безовта қилаётгани, бу оёқни ҳам кесмаса бўлмаслигини айтишди. Узоқ ўйладик, оғриқлар қийнаб юргач ноилож иккинчи оёқдан ҳам айрилишга мажбур бўлдим».
Касалликдан тирик чиқмаса керак, деб ўйлаган одамлар кейинчалик уялиб қолган
«Аввал битта оёқда протез билан юрган бўлсам, энди иккинчисига ҳам киярдим. Кўникиш жуда қийин бўлган. Айниқса, протез найзадек оёғимни санчиши ноқулайлик келтириб чиқарарди. Шу баҳоналар бўлиб, протезсиз аравачада юришга қарор қилдим. Орадан 2-3 йил ўтиб, аравада михланиб ўтиравериш ҳам жонга тегди. Бекорчилик зериктирди.
Шунда олдимга мақсад қўйиб, аввалгидек соғломман деган туйғуни онгимга сингдира бошладим. Тиззалаб бўлса ҳам юришга қарор қилдим. Шифокорлар билан маслаҳатлашганимизда ўзингизни толиқтириб қўймасдан секин-асталик билан тиззалаб юришингиз мумкин дейишди. Тиззада юриш ҳам худди оёқни бутунича ерга босишдек эканини ҳис қилдим.
Соғломлигимда ёнимда гирдикапалак бўлган ‘дўстларим’ бетоблигимда ари қувгандек ғойиб бўлишганди. Шундай бўлса-да, тақдирга тан бермадим, ҳаракат қилдим ва ўз мақсадимга эришдим. Касалликдан тирик чиқмаса керак, деб ўйлаган одамлар юра бошлаганимни, руҳан бақувват эканимни кўриб, ҳайратда қолишган.
Ўғлимнинг топган пуллари фақат тирикчиликка ва менинг дори-дармонимга етарди. Уйда ўтириб бўлса ҳам уч-тўрт сўм пул топишим керак, дердим. Аввалига уйдаги томорқа ишларини қила бошладим. Ҳовлига мевали дарахтлар экиб, лимон кўчатларини парваришлаб, анча ҳосил олганман. Ҳаммасини ўзим қилардим. 2014 йилдан буён эса уйдаги тандирга ўзимга мослаб, жой қилиб, новвойчиликни давом эттиряпман. Мана кўриб турганингиздек кам бўлмадик, уйларни бошқатдан тикладик, машина олдик, шароитимиз ҳам анча яхшиланди. Ҳозир ўғлим машинасида бирор жойга десам ғизиллатиб олиб бориб келади».
Дангаса инсонлар ҳаётнинг асл маъноси нима эканлигини ҳис этмайди
«Баъзан сабрим толиққан пайтларда, қийналиб кетсам ‘Қанийди, икки оёғим ҳам бўлганида эди? Қанийди болалик пайтларимга қайтиб қолганимда эди, тадбиркорлик қилардим, оиламни ҳеч нарсага зориқтирмасдим’, деб оғринган пайтларим ҳам бўлган. Лекин шукр ва сабр қилиб ўша қийинчилик кунларни ҳам енгиб ўтганман.
Баъзи бир соғлом одамлар оёқ-қўли бут, тўрт мучаси соғ бўлса ҳам меҳнатдан қочади. Ундай дангаса инсонлар ҳаётнинг асл маъноси нима эканлигини, ҳалол пул топиш заҳматини ҳеч ҳам ҳис этишмайди, деб ўйлайман. Ундайларнинг хонадонида на файз ва на барака бўлса керак. Айрим ёшларимиз касб-ҳунар ўрганиш учун шогирд тушишга уялишади. Косибчиликми, нонвойчиликми ёки бошқа ҳунарми шогирдга тушса тезда ўрганиши мумкин. Ҳунарим йўқ деб уйда ўтирибди ёки мардикорга бозорга чиқяпти. Уялмасдан шогирдга тушиб, ўрганиш керак. Ҳунардан ҳеч ким кам бўлган эмас. Ёшларга айтарим шу. Бундан ташқари ким бўлишидан қатъий назар ҳар қандай инсон олдига фақат яхши мақсадларни қилиб яшаши керак. Ҳеч қачон умидини сўндирмаслиги, ўтказаётган умрини бекорга сарфламаслиги лозим».
Умиджон Мамарсулов тайёрлади.
Изоҳ (0)