Reproduktiv huquq faollari AQSHning ayrim hududlarida ayollar abort qilish imkoniyatidan mahrum bo‘lishidan xavotirda. Bu haqda CNN xabar bermoqda.
Bu holatdan iqtisodchilar ham xavotirda, chunki reproduktiv erkinlikni cheklash xalq uchun iqtisodiy zarar keltiradi.
Ko‘pchilik qaror ayollarni yomon oqibatlardan himoya qilishga urinish emas, balki ko‘proq mafkuraviy va siyosiy sabablarga ko‘ra qabul qilingan deb hisoblanmoqda.
Bularga moliyaviy qiyinchiliklar, oliy ma’lumotga ega bo‘lish va ijtimoiy-iqtisodiy zinapoyaga ko‘tarilish qobiliyatining cheklanganligi, shuningdek, profilaktika yordami uchun klinikalarga tayanadigan ayollarning sog‘lig‘ining yomonlashishi kiradi.
Bularning barchasi ishchi kuchining ahvoliga, iqtisodiy ishlab chiqarishga ta’sir qiladi va davlat yordamiga bo‘lgan ehtiyojni oshiradi, deydi iqtisodchilar.
Bu, shuningdek, kovid inqirozi davrida keskin pasayib ketgan ayollarning ish kuchidagi ulushi hali pandemiyagacha bo‘lgan darajaga qaytmagan bir paytda sodir bo‘lmoqda.
Iqtisodiy yuk
Ayolni farzand ko‘rish yoki ko‘rmaslikni tanlash huquqidan mahrum qilish uning martaba va iqtisodiy sharoitlari uchun jiddiy oqibatlarga olib keladi.
O‘tgan hafta AQSH G‘aznachilik kotibi Janet Yellen qonunchilarga ayollarning reproduktiv huquqlarini cheklash iqtisodga juda zararli ta’sir ko‘rsatishini aytgan.
Reproduktiv salomatlik xizmatidan foydalanish, jumladan, abort qilish ish kuchini oshirishga yordam berdi. Bu ko‘plab ayollarga maktabni tugatish, o‘z oilalari va martabalarini rejalashtirish va muvozanatlash imkonini berdi. Ularning daromad salohiyatini oshirdi, — deydi Yellen.O‘tgan yili Texas qonunchilari shtatda abortni samarali ravishda taqiqlashga qaror qilgan.
Shundan so‘ng, 154 iqtisodchi ayollar o‘zlarining iqtisodiy va ta’lim salohiyatiga to‘liq erisha olishlari uchun reproduktiv erkinliklarni saqlashni qo‘llab-quvvatlash uchun Oliy sudga da’vo arizasi bilan murojaat qilishdi.
San-Fransiskodagi Kaliforniya universiteti tomonidan o‘tkazilgan mashhur Turnaway Study ma’lumotlari shuni ko‘rsatadiki, uy xo‘jaliklarining moliyaviy ahvoli istalmagan homiladorlikni to‘xtatish qarorining asosiy omili hisoblanadi.
Iqtisodiy tadqiqotlar milliy byurosi ma’lumotlari shuni ko‘rsatadiki, homiladorlikning oxirgi oylarida to‘xtatmoqchi bo‘lgan ayollarning aksariyati kambag‘allik chegarasidan ham past daromadga ega.
Shu bilan birga, abort qilishdan bosh tortgan ayollarda qashshoqlik, ishsizlik va hukumat yordamiga ehtiyoj ko‘proq bo‘lgan.
Iqtisodchilarning fikricha bu ularning farzandlarining iqtisodiy farovonligi va istiqboliga ta’sir qiladi.
Salomatlik va xavfsizlik
Iqtisodchilar, shuningdek, abortni cheklash yoki taqiqlash natijasida ayollarning umumiy salomatligi yomonlashishidan xavotirda.
Ko‘pgina ayollar uchun oilani rejalashtirish xizmatlarini taklif qiladigan klinikalar profilaktika yordamining mahalliy variantidir, jumladan saraton skriningi va pap testlari.
Ushbu klinikalarga oson kirish ularning sog‘lig‘ini saqlashda hal qiluvchi rol o‘ynaydi.
Klinikaga masofa uzoqlashgani sayin, profilaktik yordam ko‘rsatkichlari pasayadi va bu sog‘liq uchun yomon oqibatlarga olib kelishi mumkin, — dedi Kanzas universiteti iqtisod kafedrasi dotsenti Devid Sluski.Uning qo‘shimcha qilishicha, agar tug‘ish yoshidagi ayol vafot etsa, bu juda katta iqtisodiy oqibatlarga olib keladi.
Izoh (0)