• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +23°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Rossiya oligarxlari Putinga ta’sir o‘tkaza oladimi? — Bloomberg

    Ko‘pgina mamlakatlarda siyosiy ta’sirga ega bo‘lgan o‘ta boy tadbirkorlar bor. Rossiya buni boshqa darajaga olib chiqdi. Prezident Boris Yelsin davrida Rossiya iqtisodiyoti va jamiyatini o‘zgartirishga yordam bergan va undan foyda ko‘rgan badavlat odamlar oligarxlar sifatida tanildi (oligarxiya — bu kichik bir guruh odamlarning hukumati). Garchi rossiyalik milliarderlar bugungi kunda muntazam ravishda oligarxlar deb ataladigan bo‘lsa-da, ularning jamiyatdagi roli prezident Vladimir Putin davrida o‘zgardi. Bloomberg nashri oligarxlar va ularning Putin bilan munosabati haqida tahlil qildi. 

    Foto: Bloomberg

    Oligarxlar kimlar?

    Rossiyaning asl oligarxlari tarkibiga 1980-yillarning oxirida Mixail Gorbachyov Kommunistik partiya nazorati yumshatgan paytdan boshlab ilk tadbirkorlar kiradi. Ular 1990-yillarda Rossiya Yelsin davrida katta boylik orttirishdi. Yelsin hukumati davlat aktivlarini chuqur chegirmalar bilan xususiylashtirish orqali bu jarayonni tezlashtirdi va katta boyliklarni tanlangan bir necha kishining qo‘liga topshirdi. Ulardan ba’zilari o‘z boyliklari va ommaviy axborot vositalarini Yelsinga qayta tiklangan Kommunistik partiyani mag‘lub etishda yordam berish uchun ishlatish bo‘yicha kelishuv tuzdilar. Hukumat o‘z naqd pullarini oligarxlarning banklariga joylashtirgani, pullarni qarz sifatida qaytarib olgani va keyin ularni to‘lamaganligi sababli, bu bitim “aksiyalarni kreditlash” deb nomlana boshladi. Aslida oligarxlar davlat mablag’lari evaziga davlat mulkiga ega bo‘lishdi. Shunisi e’tiborga loyiqki, bu oligarxlar Yelsin ma’muriyatiga ham, siyosatga ham ta’sir ko‘rsatdi va ba’zi hollarda rasmiy davlat lavozimlarida xizmat qildi.

    Boris Yelsin va Vladimir Putin

    Boris Yelsin va Vladimir Putin
    Foto: Bloomberg

    Bu guruhga nima bo‘ldi?

    Bir nechta oligarxlar biznesda faolligicha qolmoqda. Rossiyaning eng badavlat shaxsi, dunyodagi eng yirik tozalangan nikel va palladiy ishlab chiqaruvchi “Norilsk Nikel” rahbari Vladimir Potanin hisoblanadi. Mixail Fridman va Petr Aven “Alfa Bank” va bugungi kunda telekommunikatsiya va chakana savdoda ulushlarga ega bo‘lgan “Alfa Group Holding” kompaniyasining egasi hisoblanadi. 2000-yilda Putin Yelsin o‘rniga o‘tgandan keyin ba’zi oligarxlar qiyinchilikka duch kelishdi. Mixail Xodorkovskiy boyligidan mahrum qilindi va soliq to‘lashdan bo‘yin tovlash va pul yuvishda ayblanib, o‘n yilga qamaldi. 2013-yilda ozodlikka chiqqan u Londonda surgunda yashaydi va Putinni tanqid qilishda davom etmoqda. Boris Berezovskiy va Vladimir Gusinskiy ham xuddi shunday xavfga duch kelgani uchun Rossiyadan qochib ketdi. Oligarxlar davrining oxiri Putinning Ukrainadagi noto‘g‘ri hisob-kitoblari bilan yaqinlashayotgan bo‘lishi mumkin.

    Putinning oligarxlar bilan muammosi nimada?

    Putin Yelsinning ishonchli vorisi sifatida hukumat tepasiga kelganda, Rossiya jamoatchiligi ilk oligarxlardan nafratlanar edi va Putin ularni “sinf sifatida to‘xtatishga” va’da berdi. 2000-yil iyul oyida Kremlda 21 ta yetakchi biznes-magnat bilan uchrashuvda Putin qonunni ishlab chiqdi: unga ko‘ra oligarxlar sanoat titanlari bo‘lib qolishlari mumkin, lekin siyosatdan chetda qolishlari kerak edi. 

    Putin oligarxlarni sinf sifatida yo‘q qilishning o‘rniga ularni institutsionalizatsiya qildi va ma’lum darajada yanada ko‘zga ko‘rinadigan xatti-harakatlarga o‘rgatdi, — deyiladi 2002 yil Washington Post nashrida.
    Bugungi oligarxlar kimlar?

    Yelsin davrida boylik to‘plagan ba’zi ruslar Putin davrida yanada gullab-yashnagan. Ular orasida Oleg Deripaska, Roman Abramovich, Alisher Usmonov, Viktor Vekselberg, Mixail Proxorov va Vagit Alekperov kabi taniqli multimilliarderlar bor. Bu yangi oligarxlarning ko‘pchiligi Putinning azaliy do‘stlari hisoblanadi. Masalan, Gennadiy Timchenko bo‘lajak prezident bilan Sankt-Peterburgdagi dzyudo klubida sparring o‘tkazgan. Timchenko energetika, transport va qurilish sohalarida manfaatdor bo‘lgan “Volga Group” investitsiya firmasini nazorat qiladi va uning boyligi taxminan 11 mlrd dollarni tashkil qiladi. 

    Foto: Bloomberg

    Foto: Bloomberg
    Rossiyaning eng badavlat oligarxlari Petr Aven, Aleksey Mordashov, Oleg Deripaska, Roman Abramovich, Mixail Fridman va Alisher Usmonov (chapdan o‘ngga)

    Barcha oligarxlar siyosatdan uzoqlashdimi?

    Xodorkovskiyning 10 yilga qamalishi ko‘pchilikni tashvishlantirishda davom etmoqda. Oligarxlarning Putinni tanqid qilmaslik haqidagi so‘zsiz kelishuvi Rossiya 24-fevral kuni Ukrainaga bostirib kirganidan so‘ng namoyon bo‘ldi. Bir qancha rossiyalik milliarderlar urushni tanqid qilib bayonotlar berdi, biroq Putinning o‘zini qoralashdan qochdi. Fridman Bloomberg’ga “Putinga urushga qarshi biror narsa aytish har qanday odam uchun o‘z joniga qasd qilish bo‘ladi”, dedi.

    Ular Putinga ta’sir o‘tkaza oladimi?

    Sanksiyaga uchragan rossiyalik milliarderlar Putinga ta’siri unchalik katta emasligini aytishmoqda. Rossiyaning eng yirik banklaridan birida ulushga ega bo‘lgan Fridmanning aytishicha, u hech qachon Putin bilan yakkama-yakka uchrashmagan. 2014-yilda Qrimning Rossiya tomonidan anneksiya qilinishi munosabati bilan AQSH bu milliarderlarning ayrimlariga nisbatan yillar davomida sanksiyalar kiritib kelgan.

    24.03.2022, 21:46   Izoh (0)   32776
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Turkmanistonda yangi prezident portreti ostida paxta chigitini ekish boshlandi (foto)

    24.03.2022, 20:21

    “Tolibon” barcha qizlar uchun maktablarni ochish va’dasini bajarmadi

    24.03.2022, 19:13

    Janubiy Koreyaning sobiq prezidenti 5 yillik qamoqdan so‘ng uyiga qaytdi (video)

    24.03.2022, 17:48

    Rossiya Xarkov viloyatidagi Izyum shahri egallanganini ma’lum qildi. Viloyat rahbari esa janglar davom etayotganini ta’kidlamoqda

    24.03.2022, 15:58

    Fransiya yadro zaryadini olib yurishga qodir raketani muvaffaqiyatli sinovdan o‘tkazdi

    24.03.2022, 15:11

    BMT Xavfsizlik kengashi Rossiyaning Ukrainadagi gumanitar vaziyat bo‘yicha rezolyutsiyasini qabul qilmadi

    24.03.2022, 14:26
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Xon Saroy tomonidan an’anaviy “Mening orzuyimdagi uy” rasmlar tanlovi boshlandi 


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    Sistit — bu uyat emas!


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    LUKOIL: yosh iste’dodlar ovozi katta sahnada yangradi


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan

     

    Tavsiya etamiz

    Gitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Rossiya Kubogi. “SSKA” superfinalda “Rostov”ni yengib, bosh sovringa ega chiqdi, Fayzullayev zaxiradan maydonga tushdi

    Sport | 1 iyun, 22:48

    Turkiyada Ukraina va Rossiya muzokaralarining 2-raundi bo‘lib o‘tadi

    Dunyo | 1 iyun, 22:45

    Futbol tarixidagi eng kuchli 10 ta futbol akademiyasi nomi e’lon qilindi

    Sport | 1 iyun, 21:47

    Isroil tanklari G‘azoda ovqat kutayotganlarga o‘t ochib, 32 kishini o‘ldirdi

    Dunyo | 1 iyun, 21:45

    “Daryo” videoreportaji: Namanganda 500 ta dron ishtirokidagi shou

    O‘zbekiston | 1 iyun, 21:00

    Qozog‘iston armiyaning tayyorgarligini tekshirish uchun mashqlar o‘tkazadi

    Qozog‘iston | 1 iyun, 20:40

    Mayda oylik inflyatsiya keskin oshdi. Qaysi hududlarda narxlar tez o‘smoqda?

    Iqtisodiyot | 1 iyun, 20:13

    Ukraina Rossiya harbiy aerodromlariga hujumga 1,5 yil tayyorgarlik ko‘rgan — OAV (foto)

    Dunyo | 1 iyun, 20:05
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.