• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12559.26
    • RUB160.17
    • EUR14413.01
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +36°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Rossiya oligarxlari Putinga ta’sir o‘tkaza oladimi? — Bloomberg

    Ko‘pgina mamlakatlarda siyosiy ta’sirga ega bo‘lgan o‘ta boy tadbirkorlar bor. Rossiya buni boshqa darajaga olib chiqdi. Prezident Boris Yelsin davrida Rossiya iqtisodiyoti va jamiyatini o‘zgartirishga yordam bergan va undan foyda ko‘rgan badavlat odamlar oligarxlar sifatida tanildi (oligarxiya — bu kichik bir guruh odamlarning hukumati). Garchi rossiyalik milliarderlar bugungi kunda muntazam ravishda oligarxlar deb ataladigan bo‘lsa-da, ularning jamiyatdagi roli prezident Vladimir Putin davrida o‘zgardi. Bloomberg nashri oligarxlar va ularning Putin bilan munosabati haqida tahlil qildi. 

    Foto: Bloomberg

    Oligarxlar kimlar?

    Rossiyaning asl oligarxlari tarkibiga 1980-yillarning oxirida Mixail Gorbachyov Kommunistik partiya nazorati yumshatgan paytdan boshlab ilk tadbirkorlar kiradi. Ular 1990-yillarda Rossiya Yelsin davrida katta boylik orttirishdi. Yelsin hukumati davlat aktivlarini chuqur chegirmalar bilan xususiylashtirish orqali bu jarayonni tezlashtirdi va katta boyliklarni tanlangan bir necha kishining qo‘liga topshirdi. Ulardan ba’zilari o‘z boyliklari va ommaviy axborot vositalarini Yelsinga qayta tiklangan Kommunistik partiyani mag‘lub etishda yordam berish uchun ishlatish bo‘yicha kelishuv tuzdilar. Hukumat o‘z naqd pullarini oligarxlarning banklariga joylashtirgani, pullarni qarz sifatida qaytarib olgani va keyin ularni to‘lamaganligi sababli, bu bitim “aksiyalarni kreditlash” deb nomlana boshladi. Aslida oligarxlar davlat mablag’lari evaziga davlat mulkiga ega bo‘lishdi. Shunisi e’tiborga loyiqki, bu oligarxlar Yelsin ma’muriyatiga ham, siyosatga ham ta’sir ko‘rsatdi va ba’zi hollarda rasmiy davlat lavozimlarida xizmat qildi.

    Boris Yelsin va Vladimir Putin

    Boris Yelsin va Vladimir Putin
    Foto: Bloomberg

    Bu guruhga nima bo‘ldi?

    Bir nechta oligarxlar biznesda faolligicha qolmoqda. Rossiyaning eng badavlat shaxsi, dunyodagi eng yirik tozalangan nikel va palladiy ishlab chiqaruvchi “Norilsk Nikel” rahbari Vladimir Potanin hisoblanadi. Mixail Fridman va Petr Aven “Alfa Bank” va bugungi kunda telekommunikatsiya va chakana savdoda ulushlarga ega bo‘lgan “Alfa Group Holding” kompaniyasining egasi hisoblanadi. 2000-yilda Putin Yelsin o‘rniga o‘tgandan keyin ba’zi oligarxlar qiyinchilikka duch kelishdi. Mixail Xodorkovskiy boyligidan mahrum qilindi va soliq to‘lashdan bo‘yin tovlash va pul yuvishda ayblanib, o‘n yilga qamaldi. 2013-yilda ozodlikka chiqqan u Londonda surgunda yashaydi va Putinni tanqid qilishda davom etmoqda. Boris Berezovskiy va Vladimir Gusinskiy ham xuddi shunday xavfga duch kelgani uchun Rossiyadan qochib ketdi. Oligarxlar davrining oxiri Putinning Ukrainadagi noto‘g‘ri hisob-kitoblari bilan yaqinlashayotgan bo‘lishi mumkin.

    Putinning oligarxlar bilan muammosi nimada?

    Putin Yelsinning ishonchli vorisi sifatida hukumat tepasiga kelganda, Rossiya jamoatchiligi ilk oligarxlardan nafratlanar edi va Putin ularni “sinf sifatida to‘xtatishga” va’da berdi. 2000-yil iyul oyida Kremlda 21 ta yetakchi biznes-magnat bilan uchrashuvda Putin qonunni ishlab chiqdi: unga ko‘ra oligarxlar sanoat titanlari bo‘lib qolishlari mumkin, lekin siyosatdan chetda qolishlari kerak edi. 

    Putin oligarxlarni sinf sifatida yo‘q qilishning o‘rniga ularni institutsionalizatsiya qildi va ma’lum darajada yanada ko‘zga ko‘rinadigan xatti-harakatlarga o‘rgatdi, — deyiladi 2002 yil Washington Post nashrida.
    Bugungi oligarxlar kimlar?

    Yelsin davrida boylik to‘plagan ba’zi ruslar Putin davrida yanada gullab-yashnagan. Ular orasida Oleg Deripaska, Roman Abramovich, Alisher Usmonov, Viktor Vekselberg, Mixail Proxorov va Vagit Alekperov kabi taniqli multimilliarderlar bor. Bu yangi oligarxlarning ko‘pchiligi Putinning azaliy do‘stlari hisoblanadi. Masalan, Gennadiy Timchenko bo‘lajak prezident bilan Sankt-Peterburgdagi dzyudo klubida sparring o‘tkazgan. Timchenko energetika, transport va qurilish sohalarida manfaatdor bo‘lgan “Volga Group” investitsiya firmasini nazorat qiladi va uning boyligi taxminan 11 mlrd dollarni tashkil qiladi. 

    Foto: Bloomberg

    Foto: Bloomberg
    Rossiyaning eng badavlat oligarxlari Petr Aven, Aleksey Mordashov, Oleg Deripaska, Roman Abramovich, Mixail Fridman va Alisher Usmonov (chapdan o‘ngga)

    Barcha oligarxlar siyosatdan uzoqlashdimi?

    Xodorkovskiyning 10 yilga qamalishi ko‘pchilikni tashvishlantirishda davom etmoqda. Oligarxlarning Putinni tanqid qilmaslik haqidagi so‘zsiz kelishuvi Rossiya 24-fevral kuni Ukrainaga bostirib kirganidan so‘ng namoyon bo‘ldi. Bir qancha rossiyalik milliarderlar urushni tanqid qilib bayonotlar berdi, biroq Putinning o‘zini qoralashdan qochdi. Fridman Bloomberg’ga “Putinga urushga qarshi biror narsa aytish har qanday odam uchun o‘z joniga qasd qilish bo‘ladi”, dedi.

    Ular Putinga ta’sir o‘tkaza oladimi?

    Sanksiyaga uchragan rossiyalik milliarderlar Putinga ta’siri unchalik katta emasligini aytishmoqda. Rossiyaning eng yirik banklaridan birida ulushga ega bo‘lgan Fridmanning aytishicha, u hech qachon Putin bilan yakkama-yakka uchrashmagan. 2014-yilda Qrimning Rossiya tomonidan anneksiya qilinishi munosabati bilan AQSH bu milliarderlarning ayrimlariga nisbatan yillar davomida sanksiyalar kiritib kelgan.

    24.03.2022, 21:46   Izoh (0)   32815
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Turkmanistonda yangi prezident portreti ostida paxta chigitini ekish boshlandi (foto)

    24.03.2022, 20:21

    “Tolibon” barcha qizlar uchun maktablarni ochish va’dasini bajarmadi

    24.03.2022, 19:13

    Janubiy Koreyaning sobiq prezidenti 5 yillik qamoqdan so‘ng uyiga qaytdi (video)

    24.03.2022, 17:48

    Rossiya Xarkov viloyatidagi Izyum shahri egallanganini ma’lum qildi. Viloyat rahbari esa janglar davom etayotganini ta’kidlamoqda

    24.03.2022, 15:58

    Fransiya yadro zaryadini olib yurishga qodir raketani muvaffaqiyatli sinovdan o‘tkazdi

    24.03.2022, 15:11

    BMT Xavfsizlik kengashi Rossiyaning Ukrainadagi gumanitar vaziyat bo‘yicha rezolyutsiyasini qabul qilmadi

    24.03.2022, 14:26
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    InfinBANK tomonidan XISMK liniyasi bo‘yicha taqdim etilayotgan islomiy moliyalashtirish – biznesni rivojlantirish uchun ishonchli yechim 


    "Eco Expo Central Asia 2025" doirasida xalqaro ekologik tashabbuslar birlashmoqda


    AKFA Group “AKFA Medline Social” nomli tibbiy startap qurilishini boshlanganini e’lon qildi 


    Uzbekistan Airways Seulga kunlik aviaqatnovlarni taklif qiladi


    Texnologiyaning yangi bosqichi — HUAWEI Mate XT va HUAWEI Mate 70 Pro bilan tanishing


    Moody’s “Biznesni rivojlantirish banki” reytinglarini “salbiy”dan “barqaror”ga o‘zgartirdi


    Paynet xizmatlari endi Kapitalbank bankomatlarida mavjud


    “O‘zbekinvest” EISK AJ va Slovakiyaning EXIMBANKA SR o‘rtasida hamkorlik to‘g‘risida bitim imzolandi


    “Mikrokreditbank” ATB IX Germaniya-O‘zbekiston biznes forumi doirasida ODDO BHF bank bilan 50 million dollarlik shartnoma imzoladi


    Buxoro, G‘ijduvon, zindon, misvok va madrasa – 100 savolga 1 javob


    InfinBank pul o‘tkazmalari geografiyasini kengaytirmoqda


    Investitsiya nima va u insonlarga nima uchun kerak?


    “Moody’s Ratings” xalqaro reyting agentligi “O‘zbekinvest” kompaniyasi reytingi prognozini “Ba2”- “ijobiy” darajagacha ko‘tardi


    O‘zbekiston terma jamoasining dunyodagi eng yirik sport tadbiriga chiqishi Kia brendining mavqeini yanada mustahkamlashga xizmat qiladi 


    TBC Bank va Bahodir Jalolov firibgarlarga qarshi jangga chiqdi 

     

    Tavsiya etamiz

    Vashington Tehronga qarshi harbiy kampaniyadan Xitoy va Rossiyani jilovlashda foydalanmoqchimi? Mintaqamizni nimalar kutadi?

    19 iyun, 22:05

    Chelyabinskka qulagan meteorit — 540 kiloli osmon jismi qanday topilgan edi?

    19 iyun, 13:31

    Qariyb yarim asrlik mehnat yoxud Eron qanday qilib raketa derjavasiga aylandi?

    18 iyun, 20:05

    Raddiyaga raddiya: “Yuksalish” harakati va “O‘zsuvtaʼminot” AJ bir-birini yolg‘on maʼlumot tarqatishda ayblamoqda

    17 iyun, 00:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Tramp Eronga hujum sabab impichment bilan yuzlashishi mumkin

    Dunyo | 22 iyun, 11:55

    Fransiya klubi skauti Eldor Shomurodov atrofidagi vaziyatni kuzatmoqda

    Sport | 22 iyun, 11:51

    Ishga borish taqiqlanadi: Isroildagi o‘zbekistonliklar yangi cheklovlar haqida ogohlantirildi

    O‘zbekiston | 22 iyun, 11:18

    Eron yadro obyektlaridagi ehtimoliy halokatning O‘zbekistonga ta’siri bormi?

    O‘zbekiston | 22 iyun, 10:54

    Klublar o‘rtasidagi JCH. “Inter” va “Fluminense”dan g‘alaba, Ramos boshchiligidagi “Monterrey” ikkinchi bahsda ham durang o‘ynadi (video)

    Sport | 22 iyun, 10:37

    AQSH Eronning uchta yadroviy obyektiga zarba berdi

    Dunyo | 22 iyun, 09:20

    O‘zbekistonda davlat organlari faolligining milliy reytingi joriy etiladi

    O‘zbekiston | 22 iyun, 09:05

    Tramp “Amerika ovozi”ning 639 nafar muxbirini ishdan bo‘shatdi

    Dunyo | 21 iyun, 23:50
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.