Markaziy bank xorijiy valyutalarning o‘zbek so‘miga nisbatan 17-martda amalda bo‘ladigan qiymatini belgiladi. Unga ko‘ra dollar so‘mga nisbatan 180 so‘mga oshdi. Bu 2020-yil aprel oyidan beri eng baland ko‘tarilish bo‘ldi.
9-martdan buyon dollar so‘mga nisbatan muntazam ravishda oshib kelmoqda. Bu davr ichida dollar 10 897 so‘mdan 11 330 so‘mga ko‘tarilib, 433 so‘mga oshdi.
Avvalgi yillarda nima bo‘lgan edi?
So‘mning qulashi odatda har yili sodir bo‘ladi. Biroq 2021-yilda bunday qulash yuz bermagan edi. Shu sababli ham o‘tgan yili so‘m bor-yo‘g‘i 3,4 foiz qadrsizlandi. Odatda bu ko‘rsatkich 10 foiz atrofida bo‘ladi.2019-yil
2019-yilda avgust oyida dollarning so‘mga nisbatan qiymati ikki haftada 680 so‘mga oshgan edi. Bu valyuta liberallashuvidan keyin so‘mning eng birinchi qulashi edi. Avgustda so‘m shunchalik qadrsizlanib ketgan ediki, Markaziy bank naqd valyutani sotib olishga ruxsat bergandi.
O‘zbekistonda 2019-yilning to‘qqiz oyi davomida milliy valyutaning chet el valyutasiga nisbatan kursi ichki valyuta bozorida mavjud talab va taklifdan kelib chiqib 13 foizga pasaygan edi. Ushbu davr mobaynida valyuta kursining minimal va maksimal ko‘rsatkichi bir dollar uchun mos ravishda 8 334 so‘m va 9 457 so‘mni tashkil etgan. Birgina avgust oyining o‘zida so‘mning dollarga nisbatan qiymati 8 666 so‘mdan 9 384 so‘mgacha oshgan.
2020-yil
2020-yil aprel oyida so‘m dollarga nisbatan birdaniga 428 so‘mga tushib ketgan edi. O‘sha yili aprel oyining so‘nggi o‘n kunligida jismoniy shaxslar tomonidan banklarga sotilgan valyuta mablag‘larining kunlik o‘rtacha hajmi 2,5 barobar o‘sib, 9,6 million dollarga yetgan. Bu esa o‘z navbatida dollarning ko‘tarilishiga olib kelgan.
O‘sha vaqtda ichki valyuta bozorida chet el valyutasini xarid qilgan kompaniyalarning o‘rtacha oylik soni 6 183 tani tashkil etib, 2019-yilning mos davriga nisbatan 723 taga ko‘paygan edi.
2021-yil
2021-yil so‘m uchun oxirgi yillardagi eng yaxshisi bo‘ldi. O‘tgan yilda boshqa mamlakatlar bilan olib boriladigan savdo-sotiq ishlarining o‘sishi kuzatilib, eksport hajmi (oltin eksportidan tashqari) 2020-yilga nisbatan 34 foiz ko‘proq natijani ko‘rsatib, 11,6 mlrd dollarga yetdi.
Bundan tashqari, o‘tgan yili banklarga valyuta operatsiyalarini to‘g‘ridan to‘g‘ri kompaniyalar bilan amalga oshirishga ruxsat berildi.
2021-yil mobaynida O‘zbekiston aholisi tomonidan sotilgan chet el valyutasi 7,1 mlrd dollarni tashkil qilgan bo‘lsa, xarid qilingan chet el valyutalari miqdori 4,6 mlrd dollarni ko‘rsatgan. Birinchi ko‘rsatkich 1,5 barobarga, ikkinchisi esa – 12 foizga o‘sgani belgilandi.
O‘tgan yillarda so‘mning qulashi tashqi omillarning ta’sirini yopdi va milliy iqtisodiyotning o‘zgaruvchan tashqi sharoitlarga moslashishiga yordam bergan edi.
Avvalroq O‘zbekistonda dollar kursi qanday qilib shakllanishi haqida xabar berilgan edi.
Izoh (0)