“Yashil makon” va “Obod mahalla” kamchiliklari, chiqindilar muammosi va noqonuniy qurilishlar. Ortiqxo‘jayev deputatlarga murojaat qildi

Toshkent shahar hokimi Jahongir Ortiqxo‘jayev 25-noyabr kuni xalq deputatlari shahar kengashiga murojaat bilan chiqdi. Bu haqda poytaxt hokimligi matbuot xizmati xabar berdi.

Hokim murojaati avvalida prezident Shavkat Mirziyoyevning Shayxontohurga qilgan tashrifi va aholi bilan muloqot qilgani haqida gapirib o‘tdi. Tashrif davomida davlat rahbari amalga oshirilayotgan “Obod mahalla” va “Yashil makon” dasturlari bilan tanishgan.

Ortiqxo‘jayevning ta’kidlashicha, Shavkat Mirziyoyev yuqoridagi dasturlarning borishida xato va kamchiliklar yetarlicha ekanini ko‘rsatib bergan.

“Hurmatli deputatlar, albatta, amalga oshirilgan va oshirilayotgan ishlarimiz, yutuqlarimiz talaygina, ular o‘zimizniki. Lekin, shu bilan birga, tan olishimiz kerak: yo‘l qo‘ygan xato va kamchiliklarimiz ham yetarli ekanini davlatimiz rahbari yaqqol ko‘rsatib berdilar. Nafaqat ko‘rsatib berdilar, balki ularning yechimi bo‘yicha aniq yo‘nalishlar va vazifalarni belgilab berdi. Xususan, ‘Yashil makon’ umummilliy loyihasi va ‘Obod mahalla’ dasturini amalga oshirilishda yo‘l qo‘ygan qator xato va kamchiliklarimizni izohlashga so‘z yo‘q”, – deydi poytaxt hokimi.

Prezidentning qaroriga ko‘ra, “Yashil makon” umummilliy loyihasini tatbiq etish hamda daraxtlarni ekish, parvarishlash va ko‘kalamzorlashtirish tizimini samarali tashkil etish maqsadida “Dolzarb 40 kunlik” e’lon qilingan.

Jahongir Ortiqxo‘jayevning qayd etishicha, loyiha doirasida 2021-yil kuz va 2022-yil bahor mavsumlarida “1 million daraxt” tashabbusi doirasida daraxt va buta ko‘chatlarini ekish bo‘yicha boshqarma va tashkilotlar kesimida dastur ishlab chiqilgan.

Jumladan, 243 ta ko‘cha va 19 ta markaziy maydonga 101,6 ming dona manzarali daraxt va buta ko‘chatlari ekiladi. Tuman hokimliklari tomonidan 575 ta mahalladagi bo‘sh yer maydonlariga daraxt va buta ko‘chatlarini ekish bo‘yicha chora-tadbirlar rejasi ishlab chiqilgan.

“Dasturlar, chora-tadbirlar, albatta, qog‘ozda juda ham chiroyli, salmoqli. Lekin uni amalga oshirishda ayrim mas’ullarda fidoyilik, vatanparvarlik, shijoat, o‘z shahriga, yashayotgan mahallasiga mehr-muhabbat tuyg‘usi yetmayapti”, — degan hokim.

Jahongir Ortiqxo‘jayev, shuningdek, daraxt ekib qo‘yilgani, lekin ko‘chatni bunaqa tarzda ekishni mensimaslik deyish mumkinligi, nomiga tiqib qo‘yilgani, davlat daraxt ko‘chatlariga shuncha pul berayotgani, ammo mahallalar haftada bir kun o‘zi yashaydigan uy atrofini yig‘ishtirishga chiqmayotgani bo‘yicha aytilgan prezident so‘zlarini keltirib, buni o‘z ishiga berilgan baho deb bilishini ma’lum qilgan.

“Biz prezidentning so‘zlaridan xulosa qilishimiz kerak. Yo‘l qo‘yilgan xatolarni bartaraf etish choralarini ko‘rishimiz kerak. Bu yo‘nalishda ishimizni tubdan qayta ko‘rib chiqamiz. Bu borada biz amaliy ishlarni boshlab yubordik. Jumladan, Toshkent shahri va tumanlarda ishchi guruhlar tuzib, mahallalarni birma-bir o‘rganib, aniq manzilli chora-tadbirlar belgilayapmiz. Tasdiqlangan grafikka asosan, Uchtepa tumanida o‘rganishlar o‘tkazildi. Bunda mahallalar, ko‘p qavatli uylar va ularga tutash hududlar tozaligi, ko‘kalamzorlashtirilgani, irrigatsiya tizimlarini ishlashi va boshqa masalalar joyida mutasaddilar ishtirokida o‘rganildi”, – deydi Ortiqxo‘jayev.

Uning ma’lum qilishicha, qator xato va kamchiliklarga yo‘l qo‘yilgani uchun bir nechta mas’ullarga nisbatan keskin choralar ko‘rilgan. Xususan, Toshkent shahar obodonlashtirish bosh boshqarmasi boshlig‘i vazifasidan ozod etilgan. Shuningdek, Uchtepa tumani hokimining qurilish hamda kommunal masalalari bo‘yicha o‘rinbosarlari ham lavozimidan ozod etilgan. Tuman hokimiga esa hayfsan berilgan.

“Hududlarni o‘rganish chog‘ida bir narsa ayon bo‘ldiki, yerlik va ko‘p xonadonli uylar joylashgan mahallardagi muammolar bir-birini takrorlamaydi.

Ko‘p xonadonli uylar joylashgan mahallalarda uylarning tutash hududlari, irrigatsiya tarmoqlari, bolalar maydonchalari, yo‘laklar, uylar yerto‘lalari chiqindidan tozalanmagan. Chiqindilarni belgilanmagan joylarga tashlash hollari va, ming afsuski, yuqori qavatlardan tashlab yuborish hollari oddiy holga aylangan. Daraxtlarga shakl berilmagan, sug‘orilmagan. Yangi ekilgan nihollar qarovsiz holda o‘z holiga tashlab qo‘yilgan. Kuzgi xazonrezgi davrida hosil bo‘lgan xazonlar yig‘ilmagan va o‘z vaqtida olib chiqilmagan.

Hududlarni supurish maqsadida mas’ul xodimlar ajratilmagan, ajratilgan bo‘lsa ham, qog‘ozda bo‘lib, haqiqatda bu xodimlar faoliyat yuritmagan. Bu ishlarga mas’ul bo‘lgan xususiy uy-joy mulkdorlari shirkatlari tomonidan yuqoridagi muammolarga panja ortidan qaralgan, ularni bartaraf qilish choralari ko‘rilmagan.

Ko‘p xonadonli uylarda yashovchi fuqarolar bu masalalarga e’tiborsizlik bilan qarab, ‘Vatan ostonadan boshlanadi’, ‘Mening mahallam, mening uyim’, ‘Mahalla — Vatanning bir bo‘lagi’ kabi ming yillik tushunchalarni unutib qo‘ymoqdalar. Hafta yoki oyda bir marotaba bo‘lsa ham, fuqarolar tomonidan ota-bobolarimizdan qolgan udum, an’ana — hasharlar uyushtirilmagan”, – dedi shahar hokimi.

Hokim Toshkent shahrida “Obod mahalla” dasturi va “Yashil makon” milliy loyihasi doirasida aholiga qulay shart-sharoit yaratish maqsadida obodonlashtirish, ko‘kalamzorlashtirish, istirohat bog‘lari barpo etish, ko‘chatlar ekish va ularni parvarishlash ishlarini jadallashtirish zarurligini ta’kidladi.

“Yuqoridagi holatlarni bartaraf etish va o‘z navbatida maishiy chiqindilarni belgilangan joylarga olib borib tashlashlari, sanitariya qoidalariga rioya qilishlari, ayniqsa, yoshlarimiz tarbiyasida ushbu masalada e’tiborli bo‘lishlarini fuqarolarimiz ongiga singdirib borishimiz maqsadga muvofiq bo‘ladi”, — dedi u.

Buning uchun nafaqat idora va tashkilotlar xodimlari, balki mahallalarda olib borilayotgan ishlarga aholini ham faol jalb etish ko‘zda tutilgan.

“Tasavvur qiling, har bir xonadondan fuqarolarimiz farzandlari bilan kamida 4 tadan ko‘chat eksa, bu tashabbuslar 2–3 yildan so‘ng shahrimiz yashilligiga, ekologiyasiga qanchalik ijobiy ta’sir ko‘rsatadi”, – dedi hokim.

Jahongir Ortiqxo‘jayev betartib panjaralar va o‘zboshimcha o‘ramalar, panjaralarni bartaraf qilish, xazonrezgilardan tozalash, to‘planib qolgan maishiy va boshqa turdagi chiqindilarni olib chiqib ketilishida nazoratni kuchaytirish zarurligini ta’kidladi.

Uning fikricha, mulkchilik shaklidan qat’i nazar, barcha korxona, idora va tashkilotlar o‘z ichki va qo‘shni hududlarida “Yashil makon” doirasida kuniga bir soatdan ko‘chat o‘tqazish, daraxtlarga g‘amxo‘rlik qilish va ularga shakl berish ishlariga ajratilsa, shahar yanada ko‘rkam va musaffo bo‘ladi.

“Siz, deputatlar, bu masalalarni ilgari surish, kerak bo‘lsa, bu ishga safarbar etish uchun yetarli huquq va vakolatlarga egasiz”, — deydi hokim.

Hokim o‘zboshimchalik bilan olib borilgan qurilishlar, yerlarni noqonuniy olib qo‘yish muammosiga ham to‘xtalib o‘tdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, shaharda “so‘nggi kunlarda” bunday binolar soni ko‘paygan va bu “aholining asosli da’volariga sabab bo‘lmoqda”.

Hokimlik bunday tuzilmalarni tugatish talabi bilan sudga murojaat qilgan. Sud qarorlari ijrosini ta’minlash doirasida barcha tumanlarda “noqonuniy va o‘zboshimchalik bilan qurilgan binolar tugatilmoqda”.

“Bundan ko‘proq kim azob chekadi? Albatta, o‘zimiz, fuqarolarimiz va tadbirkorlarimiz. Chunki bu bino va inshoot qurilishiga ma’lum mablag‘lar sarflanadi. Lekin u o‘z qilmishlarining noqonuniy ekanligini, qonun ustuvor jamiyatda bunday o‘zboshimchaliklarga yo‘l qo‘yib bo‘lmasligini bilmaydi yoki bilmaganga oladi”, — deya ta’kidladi Jahongir Ortiqxo‘jayev.

Poytaxt hokimligi rahbari bu borada aholi bilan muntazam tushuntirish ishlarini olib borish, tuman va mahallalarda barcha qurilish ishlari qonun doirasida olib borilayotganini nazorat qilish zarur, deb hisoblaydi.