«Яшил макон» ва «Обод маҳалла» камчиликлари, чиқиндилар муаммоси ва ноқонуний қурилишлар. Ортиқхўжаев депутатларга мурожаат қилди

Тошкент шаҳар ҳокими Жаҳонгир Ортиқхўжаев 25 ноябрь куни халқ депутатлари шаҳар кенгашига мурожаат билан чиқди. Бу ҳақда пойтахт ҳокимлиги матбуот хизмати хабар берди.

Ҳоким мурожаати аввалида президент Шавкат Мирзиёевнинг Шайхонтоҳурга қилган ташрифи ва аҳоли билан мулоқот қилгани ҳақида гапириб ўтди. Ташриф давомида давлат раҳбари амалга оширилаётган «Обод маҳалла» ва «Яшил макон» дастурлари билан танишган.

Ортиқхўжаевнинг таъкидлашича, Шавкат Мирзиёев юқоридаги дастурларнинг боришида хато ва камчиликлар етарлича эканини кўрсатиб берган.

«Ҳурматли депутатлар, албатта, амалга оширилган ва оширилаётган ишларимиз, ютуқларимиз талайгина, улар ўзимизники. Лекин, шу билан бирга, тан олишимиз керак: йўл қўйган хато ва камчиликларимиз ҳам етарли эканини давлатимиз раҳбари яққол кўрсатиб бердилар. Нафақат кўрсатиб бердилар, балки уларнинг ечими бўйича аниқ йўналишлар ва вазифаларни белгилаб берди. Хусусан, ‘Яшил макон’ умуммиллий лойиҳаси ва ‘Обод маҳалла’ дастурини амалга оширилишда йўл қўйган қатор хато ва камчиликларимизни изоҳлашга сўз йўқ», – дейди пойтахт ҳокими.

Президентнинг қарорига кўра, «Яшил макон» умуммиллий лойиҳасини татбиқ этиш ҳамда дарахтларни экиш, парваришлаш ва кўкаламзорлаштириш тизимини самарали ташкил этиш мақсадида «Долзарб 40 кунлик» эълон қилинган.

Жаҳонгир Ортиқхўжаевнинг қайд этишича, лойиҳа доирасида 2021 йил куз ва 2022 йил баҳор мавсумларида «1 миллион дарахт» ташаббуси доирасида дарахт ва бута кўчатларини экиш бўйича бошқарма ва ташкилотлар кесимида дастур ишлаб чиқилган.

Жумладан, 243 та кўча ва 19 та марказий майдонга 101,6 минг дона манзарали дарахт ва бута кўчатлари экилади. Туман ҳокимликлари томонидан 575 та маҳалладаги бўш ер майдонларига дарахт ва бута кўчатларини экиш бўйича чора-тадбирлар режаси ишлаб чиқилган.

«Дастурлар, чора-тадбирлар, албатта, қоғозда жуда ҳам чиройли, салмоқли. Лекин уни амалга оширишда айрим масъулларда фидойилик, ватанпарварлик, шижоат, ўз шаҳрига, яшаётган маҳалласига меҳр-муҳаббат туйғуси етмаяпти», — деган ҳоким.

Жаҳонгир Ортиқхўжаев, шунингдек, дарахт экиб қўйилгани, лекин кўчатни бунақа тарзда экишни менсимаслик дейиш мумкинлиги, номига тиқиб қўйилгани, давлат дарахт кўчатларига шунча пул бераётгани, аммо маҳаллалар ҳафтада бир кун ўзи яшайдиган уй атрофини йиғиштиришга чиқмаётгани бўйича айтилган президент сўзларини келтириб, буни ўз ишига берилган баҳо деб билишини маълум қилган.

«Биз президентнинг сўзларидан хулоса қилишимиз керак. Йўл қўйилган хатоларни бартараф этиш чораларини кўришимиз керак. Бу йўналишда ишимизни тубдан қайта кўриб чиқамиз. Бу борада биз амалий ишларни бошлаб юбордик. Жумладан, Тошкент шаҳри ва туманларда ишчи гуруҳлар тузиб, маҳаллаларни бирма-бир ўрганиб, аниқ манзилли чора-тадбирлар белгилаяпмиз. Тасдиқланган графикка асосан, Учтепа туманида ўрганишлар ўтказилди. Бунда маҳаллалар, кўп қаватли уйлар ва уларга туташ ҳудудлар тозалиги, кўкаламзорлаштирилгани, ирригация тизимларини ишлаши ва бошқа масалалар жойида мутасаддилар иштирокида ўрганилди», – дейди Ортиқхўжаев.

Унинг маълум қилишича, қатор хато ва камчиликларга йўл қўйилгани учун бир нечта масъулларга нисбатан кескин чоралар кўрилган. Хусусан, Тошкент шаҳар ободонлаштириш бош бошқармаси бошлиғи вазифасидан озод этилган. Шунингдек, Учтепа тумани ҳокимининг қурилиш ҳамда коммунал масалалари бўйича ўринбосарлари ҳам лавозимидан озод этилган. Туман ҳокимига эса ҳайфсан берилган.

«Ҳудудларни ўрганиш чоғида бир нарса аён бўлдики, ерлик ва кўп хонадонли уйлар жойлашган маҳаллардаги муаммолар бир-бирини такрорламайди.

Кўп хонадонли уйлар жойлашган маҳаллаларда уйларнинг туташ ҳудудлари, ирригация тармоқлари, болалар майдончалари, йўлаклар, уйлар ертўлалари чиқиндидан тозаланмаган. Чиқиндиларни белгиланмаган жойларга ташлаш ҳоллари ва, минг афсуски, юқори қаватлардан ташлаб юбориш ҳоллари оддий ҳолга айланган. Дарахтларга шакл берилмаган, суғорилмаган. Янги экилган ниҳоллар қаровсиз ҳолда ўз ҳолига ташлаб қўйилган. Кузги хазонрезги даврида ҳосил бўлган хазонлар йиғилмаган ва ўз вақтида олиб чиқилмаган.

Ҳудудларни супуриш мақсадида масъул ходимлар ажратилмаган, ажратилган бўлса ҳам, қоғозда бўлиб, ҳақиқатда бу ходимлар фаолият юритмаган. Бу ишларга масъул бўлган хусусий уй-жой мулкдорлари ширкатлари томонидан юқоридаги муаммоларга панжа ортидан қаралган, уларни бартараф қилиш чоралари кўрилмаган.

Кўп хонадонли уйларда яшовчи фуқаролар бу масалаларга эътиборсизлик билан қараб, ‘Ватан остонадан бошланади’, ‘Менинг маҳаллам, менинг уйим’, ‘Маҳалла — Ватаннинг бир бўлаги’ каби минг йиллик тушунчаларни унутиб қўймоқдалар. Ҳафта ёки ойда бир маротаба бўлса ҳам, фуқаролар томонидан ота-боболаримиздан қолган удум, анъана — ҳашарлар уюштирилмаган», – деди шаҳар ҳокими.

Ҳоким Тошкент шаҳрида «Обод маҳалла» дастури ва «Яшил макон» миллий лойиҳаси доирасида аҳолига қулай шарт-шароит яратиш мақсадида ободонлаштириш, кўкаламзорлаштириш, истироҳат боғлари барпо этиш, кўчатлар экиш ва уларни парваришлаш ишларини жадаллаштириш зарурлигини таъкидлади.

«Юқоридаги ҳолатларни бартараф этиш ва ўз навбатида маиший чиқиндиларни белгиланган жойларга олиб бориб ташлашлари, санитария қоидаларига риоя қилишлари, айниқса, ёшларимиз тарбиясида ушбу масалада эътиборли бўлишларини фуқароларимиз онгига сингдириб боришимиз мақсадга мувофиқ бўлади», — деди у.

Бунинг учун нафақат идора ва ташкилотлар ходимлари, балки маҳаллаларда олиб борилаётган ишларга аҳолини ҳам фаол жалб этиш кўзда тутилган.

«Тасаввур қилинг, ҳар бир хонадондан фуқароларимиз фарзандлари билан камида 4 тадан кўчат экса, бу ташаббуслар 2–3 йилдан сўнг шаҳримиз яшиллигига, экологиясига қанчалик ижобий таъсир кўрсатади», – деди ҳоким.

Жаҳонгир Ортиқхўжаев бетартиб панжаралар ва ўзбошимча ўрамалар, панжараларни бартараф қилиш, хазонрезгилардан тозалаш, тўпланиб қолган маиший ва бошқа турдаги чиқиндиларни олиб чиқиб кетилишида назоратни кучайтириш зарурлигини таъкидлади.

Унинг фикрича, мулкчилик шаклидан қатъи назар, барча корхона, идора ва ташкилотлар ўз ички ва қўшни ҳудудларида «Яшил макон» доирасида кунига бир соатдан кўчат ўтқазиш, дарахтларга ғамхўрлик қилиш ва уларга шакл бериш ишларига ажратилса, шаҳар янада кўркам ва мусаффо бўлади.

«Сиз, депутатлар, бу масалаларни илгари суриш, керак бўлса, бу ишга сафарбар этиш учун етарли ҳуқуқ ва ваколатларга эгасиз», — дейди ҳоким.

Ҳоким ўзбошимчалик билан олиб борилган қурилишлар, ерларни ноқонуний олиб қўйиш муаммосига ҳам тўхталиб ўтди. Унинг сўзларига кўра, шаҳарда «сўнгги кунларда» бундай бинолар сони кўпайган ва бу «аҳолининг асосли даъволарига сабаб бўлмоқда».

Ҳокимлик бундай тузилмаларни тугатиш талаби билан судга мурожаат қилган. Суд қарорлари ижросини таъминлаш доирасида барча туманларда «ноқонуний ва ўзбошимчалик билан қурилган бинолар тугатилмоқда».

«Бундан кўпроқ ким азоб чекади? Албатта, ўзимиз, фуқароларимиз ва тадбиркорларимиз. Чунки бу бино ва иншоот қурилишига маълум маблағлар сарфланади. Лекин у ўз қилмишларининг ноқонуний эканлигини, қонун устувор жамиятда бундай ўзбошимчаликларга йўл қўйиб бўлмаслигини билмайди ёки билмаганга олади», — дея таъкидлади Жаҳонгир Ортиқхўжаев.

Пойтахт ҳокимлиги раҳбари бу борада аҳоли билан мунтазам тушунтириш ишларини олиб бориш, туман ва маҳаллаларда барча қурилиш ишлари қонун доирасида олиб борилаётганини назорат қилиш зарур, деб ҳисоблайди.