AQSh, Buyuk Britaniya va Avstraliya xavfsizlik sohasida, shu jumladan, mudofaa sohasida hamkorlik qilishga kelishib oldi. Hamkorlik AUKUS deb nomlandi, uning faoliyati Hind–Tinch okeani mintaqasiga qaratiladi. Bu haqda Avstraliya bosh vaziri Skott Morrison, AQSh prezidenti Jo Bayden va Buyuk Britaniya bosh vaziri Boris Jonson virtual konferensiya paytida ma’lum qildi, deb yozadi Bloomberg.
“Hind–Tinch okeani mintaqasida uzoq muddatli tinchlik va barqarorlik o‘rnatish zarurligini barchamiz tan olamiz. Mamlakatlarimiz va dunyoning kelajagi haqiqatan ham ushbu mintaqaning erkin va farovonligiga bog‘liq ”, — dedi Bayden.
Shartnoma doirasida mamlakatlar ilg‘or texnologiyalarni o‘zaro almashadi, shuningdek, ular kiberxavfsizlik va sun’iy intellekt kabi sohalarda hamkorlikni kengaytirish niyatida. “AUKUS fan, texnologiya, sanoat bazalari va ta’minot zanjirlarining chuqur integratsiyasini qo‘llab-quvvatlaydi”, — deyiladi Britaniya hukumati matbuot xizmatida.
Politico AQSh hukumatidagi ikki manbaga tayanib xabar berishicha, shu yo‘l bilan G‘arb ittifoqchilari Xitoyning harbiy va texnologik sohada kuchayishiga qarshi harakat qilmoqchi. Shuningdek, Amerikaning ABC telekanalida qayd etilishicha, yangi hamkorlik Pekinning, ayniqsa, bahsli Janubiy Xitoy dengizidagi mintaqaviy ta’siriga qarshi turishi kerak.
AUKUS’ning ilk yirik tashabbusi Avstraliyani atomli suvosti floti bilan qurollantirish bo‘ldi. Kelgusi 18 oy mobaynida uchta davlat ushbu vazifa ustida ish olib boradi. Morrisonning ta’kidlashicha, Avstraliya hududida suvosti kemalari Buyuk Britaniya va AQSh bilan yaqin hamkorlikda quriladi.
Politico xabariga ko‘ra, Avstraliyada hozirda bunday suvosti kemalarini yaratish uchun zarur materiallar yo‘q, demak, hamkorlar ushbu davlat materiallarni qayerdan olishi to‘g‘risida kelishib olishi kerak. Nashrning yozishicha, Vashington va Kanberra 2010-yilda shartnoma imzolagan, unga ko‘ra, Avstraliya AQShdan yetkazib beriladigan yadroviy materiallarni boyitmaslik va qayta ishlamaslikka va’da bergan. Morrisonning aytishicha, Avstraliya yadro qurollarini ko‘paytirmaslik haqidagi barcha majburiyatlarini bajaradi. U yadro qurolini joylashtirmaydi, balki yadroviy kuch qurilmalaridan faqat kemalar uchun foydalanadi.
Yangi hamkorlik fonida Avstraliya Fransiyaning Naval Group harbiy kemasozlik kompaniyasi bilan tuzgan rekord darajada qimmat shartnomani to‘xtatdi. Avstraliya uni 2016-yilda imzolagan, shartnoma 12 ta oddiy suvosti kemasini qurishni nazarda tutgan. Loyihaga 90 milliard Avstraliya dollari (66 milliard AQSh dollari) talab qilinib, bu shartnoma Avstraliya dengiz floti tarixidagi eng qimmati bo‘lardi. Shartnoma nafaqat suvosti kemalarini yetkazib berishni, balki ularni bazalash uchun infratuzilma yaratishni, shuningdek, ekipajlarni texnik qo‘llab-quvvatlash va 50 yil davomida o‘qitishni nazarda tutgandi.
Izoh (0)