АҚШ, Буюк Британия ва Австралия хавфсизлик соҳасида, шу жумладан, мудофаа соҳасида ҳамкорлик қилишга келишиб олди. Ҳамкорлик AUKUS деб номланди, унинг фаолияти Ҳинд–Тинч океани минтақасига қаратилади. Бу ҳақда Австралия бош вазири Скотт Моррисон, АҚШ президенти Жо Байден ва Буюк Британия бош вазири Борис Жонсон виртуал конференция пайтида маълум қилди, деб ёзади Bloomberg.
«Ҳинд–Тинч океани минтақасида узоқ муддатли тинчлик ва барқарорлик ўрнатиш зарурлигини барчамиз тан оламиз. Мамлакатларимиз ва дунёнинг келажаги ҳақиқатан ҳам ушбу минтақанинг эркин ва фаровонлигига боғлиқ », — деди Байден.
Шартнома доирасида мамлакатлар илғор технологияларни ўзаро алмашади, шунингдек, улар киберхавфсизлик ва сунъий интеллект каби соҳаларда ҳамкорликни кенгайтириш ниятида. «AUKUS фан, технология, саноат базалари ва таъминот занжирларининг чуқур интеграциясини қўллаб-қувватлайди», — дейилади Британия ҳукумати матбуот хизматида.
Politico АҚШ ҳукуматидаги икки манбага таяниб хабар беришича, шу йўл билан Ғарб иттифоқчилари Хитойнинг ҳарбий ва технологик соҳада кучайишига қарши ҳаракат қилмоқчи. Шунингдек, Американинг АBC телеканалида қайд этилишича, янги ҳамкорлик Пекиннинг, айниқса, баҳсли Жанубий Хитой денгизидаги минтақавий таъсирига қарши туриши керак.
AUKUS’нинг илк йирик ташаббуси Австралияни атомли сувости флоти билан қуроллантириш бўлди. Келгуси 18 ой мобайнида учта давлат ушбу вазифа устида иш олиб боради. Моррисоннинг таъкидлашича, Австралия ҳудудида сувости кемалари Буюк Британия ва АҚШ билан яқин ҳамкорликда қурилади.
Politico хабарига кўра, Австралияда ҳозирда бундай сувости кемаларини яратиш учун зарур материаллар йўқ, демак, ҳамкорлар ушбу давлат материалларни қаердан олиши тўғрисида келишиб олиши керак. Нашрнинг ёзишича, Вашингтон ва Канберра 2010 йилда шартнома имзолаган, унга кўра, Австралия АҚШдан етказиб бериладиган ядровий материалларни бойитмаслик ва қайта ишламасликка ваъда берган. Моррисоннинг айтишича, Австралия ядро қуролларини кўпайтирмаслик ҳақидаги барча мажбуриятларини бажаради. У ядро қуролини жойлаштирмайди, балки ядровий куч қурилмаларидан фақат кемалар учун фойдаланади.
Янги ҳамкорлик фонида Австралия Франциянинг Naval Group ҳарбий кемасозлик компанияси билан тузган рекорд даражада қиммат шартномани тўхтатди. Австралия уни 2016 йилда имзолаган, шартнома 12 та оддий сувости кемасини қуришни назарда тутган. Лойиҳага 90 миллиард Австралия доллари (66 миллиард АҚШ доллари) талаб қилиниб, бу шартнома Австралия денгиз флоти тарихидаги энг қиммати бўларди. Шартнома нафақат сувости кемаларини етказиб беришни, балки уларни базалаш учун инфратузилма яратишни, шунингдек, экипажларни техник қўллаб-қувватлаш ва 50 йил давомида ўқитишни назарда тутганди.
Изоҳ (0)