O‘zbekiston iqtisodiyotining lozim darajada rivojlanmayotgani mamlakatga yirik brendlarning kirib kelishiga to‘sqinlik qilayotgan sabablardan biridir. Bu haqda marketolog Shohrux Nizomitdinov YouTube’dagi “Ular” loyihasiga bergan intervyusida aytib o‘tdi.
Valyuta konvertatsiyasining erkinlashtirilgani, mamlakat hayotining deyarli har bir jabhasida erkinlik va ochiqlik siyosati olib borilayotganiga qaramay, jahon brendlarining O‘zbekistonga kirib kelishi sekin kechmoqda. Marketologning fikricha, brendlar kirib kelishi uchun iqtisodiyotni rivojlantirish lozim, iqtisodchilar O‘zbekistonni iqtisodiy rivojlantirish modelini o‘ylab topishlari kerak.
“Eng katta to‘siq — makroiqtisodiyotning rivojlanmayotgani. Iqtisodchilarimiz O‘zbekistonning iqtisodiy modelini o‘ylab topishlari kerak — O‘zbekistonning qanday kuchli taraflari borligin, shu kuchli taraflarni bozorda qanday ishlata olishimiz mumkinligini aniqlash muhim. Qolaversa, aholi daromadining pastligi ham bunga ta’sir ko‘rsatadi. Misol uchun, Zara kabi yirik kiyim brendlari aholi daromadiga qaraydi. Bizda esa aholi daromadi uncha yuqori emas. Shuningdek, mahalliy bozorning o‘zida ham o‘sish bo‘lishi kerak”, — dedi u.
Suhbat davomida Shohrux Nizomutdinov yirik brendlarning mamlakatga kirib kelishi muammosidan tashqari mamlakatning o‘z brendini yaratish masalasi borligini ham qayd etib o‘tdi.
“Marketingda millat brendingi yoki davlatlar brendingi degan tushuncha bor. Har bir davlat o‘z marketingi haqida ham o‘ylashi kerak. O‘zbekistonning yuzini dunyoda brend shaklida qanday qilib yaratishimiz mumkin? Misol uchun, turizm rivojlanishi uchun O‘zbekistonni brendlashtirish kerak. Mahsulotni bozorda yuritish va davlatni dunyo miqyosda yuritish prinsiplari bir xil”, — dedi u.
“Davlatda ham iste’molchilar bor, masalan, turistlar. Ta’til arafasida qayerga borish haqida o‘ylayotgan turistlarning ikki-uch mamlakatdan iborat tanlovida O‘zbekiston bo‘lishi uchun ham mamlakat brendlashtirilishi muhim. Shundan keyingina maqsadli auditoriya o‘rganiladi. Chunki maqsadli auditoriyaning o‘z ishtiyoqlari, mentaliteti bor. Ularning xohishiga qarab ish tutiladi”, — deya qo‘shimcha qildi Shohrux Nizomutdinov.
Ma’lumot uchun, 2017-yil sentabrida o‘sha vaqtda tashqi savdo vaziri lavozimida ishlagan Elyor G‘aniyev AQShning McDonald’s korporatsiyasi O‘zbekiston bozoriga kirishga qiziqish bildirayotgani va bu boradagi imkoniyatlarni o‘rganayotganini ma’lum qilgan edi. Keyinroq, O‘zbekiston hukumatining 2018-yil may oyidagi qarorida 2019-yil yanvariga qadar “Chorvoq” erkin turistik zonasida McDonald’s, Starbucks, Burger King va KFC kabi xalqaro brendlar tarmoqlarini yaratish masalalari ko‘rib chiqish bo‘yicha topshiriq berilgan edi. Shu vaqtgacha O‘zbekistonda faqat KFC tarmog‘i o‘z faoliyatini boshladi.
Qayd etish joiz, Brand Finance konsalting kompaniyasi hisob-kitoblariga ko‘ra, O‘zbekiston brendi 2020-yilda jahonning 100 davlati orasida 61-o‘rinni egallagan edi (2019-yilgi ko‘rsatkichdan to‘qqiz pog‘ona yuqori). Taqqoslash uchun, Qozog‘iston brendi 44-o‘rinni, Rossiya brendi esa 14-o‘rinni egallagan. Kuchli uchlikdan esa AQSh, Xitoy va Yaponiya o‘rin olgan.
Izoh (0)