Latviya parlamenti Usmonlilar imperiyasidagi armanlar genotsidini tan oldi

Latviya Seymi (parlamenti) 1915—1923-yillarda Usmonlilar imperiyasidagi armanlarning qirg‘in qilinishini qoralovchi deklaratsiyani qabul qildi. Bu haqda Meduza xabar berdi.

“Usmonlilar imperiyasi hokimiyatining xatti-harakatlari natijasida ko‘plab armanlar imperiyaning boshqa mintaqalariga majburan deportatsiya qilinib, ochlik, qiynoq va qotillik natijasida halok bo‘lganini anglagan holda Seym Usmonlilar imperiyasining arman xalqiga qarshi suiqasd va majburiy ko‘chirish singari jinoyatlarni qoralaydi”, — deyiladi deklaratsiyada.

Deklaratsiya Yangi konservativ partiya deputati Yuris Yurash tashabbusi bilan Seymning 40 nafar deputati tomonidan tayyorlandi.

LETA ma’lumotlariga ko‘ra, Seymda bo‘lib o‘tgan munozaralar chog‘ida, deputat Roman Naudinsh Armaniston parlamentini latishlar genotsidi va Boltiqbo‘yi davlatlarining ishg‘ol etilishini ham tan olishga chaqirdi.

Turkiya tashqi ishlar vazirligi Latviya parlamentining qarorini qoralab, qabul qilingan hujjatni “siyosiy sabablarga ko‘ra tarixni qayta yozishga bo‘lgan ma’nosiz urinish” deb atadi. “Biz ushbu halokatli hamda qonunga xilof qarorni rad etamiz va qat’iyan qoralaymiz”, — dedi vazirlik.

Eslatib o‘tamiz, 24-aprel kuni AQSh prezidenti Jo Bayden 20-asr boshlarida Usmonlilar imperiyasida sodir etilgan etnik armanlarning qirg‘inini genotsid deb rasman tan oldi. Anqara Amerika rahbarini populist deb atadi va uning bayonotini rad etdi. Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘on Baydenning armanlar genotsidi haqidagi bayonotini adolatsiz deb atadi.

Armaniston bosh vaziri Nikol Pashinyan esa Baydenga minnatdorlik bildirib, AQSh mazkur genotsidni tan olganidan keyin tarixda sodir bo‘lgan ushbu fojia o‘z rasmiy tasdig‘ini topganini ta’kidlagan.

Turli xil hisob-kitoblarga ko‘ra, armanlarga nisbatan qirg‘in paytida 660 mingdan 1,5 milliongacha odam o‘ldirilgan. Turkiya ham Ozarbayjon singari 1915-yil voqealarini genotsid deb tan olmaydi, ammo ushbu xalq orasida ko‘plab qurbonlar bo‘lganini inkor etmaydi. 2014-yilda Turkiya bosh vaziri Rajab Toyyib Erdo‘g‘on (amaldagi prezident) mamlakat parlamentida nutq so‘zlab, XX asr boshlarida arman millatiga qarshi amalga oshirilgan ommaviy qirg‘in natijasida halok bo‘lganlarning avlodlariga ilk bor hamdardlik bildirgan edi.