Ko‘plab mamlakatlarning maktab o‘quvchilari bir yillik pandemiyadan so‘ng an’anaviy ta’limga qaytdi

Dunyoning ko‘plab mamlakatlarida maktab o‘quvchilari koronavirus pandemiyasi sababli masofaviy shaklda ta’lim olmoqda. Lekin ba’zi davlatlarda maktablar odatiy ta’lim shaklini qayta tikladi, yana ba’zilari esa bunga tayyorgarlik ko‘rmoqda. Bu haqda “Interfaks” xabar berdi.

Aksariyat Yevropa mamlakatlarida ta’lim muassasalari, shu jumladan, bolalar bog‘chalari allaqachon ochilgan bo‘lsa-da, bir qator cheklovlar mavjud.

Germaniyada 22-fevraldan boshlab boshlang‘ich maktablar ochildi, o‘quvchilar navbatma-navbat guruhlarga bo‘linib o‘qitilmoqda. Qoidalar mintaqalarga qarab farq qiladi. Masalan, Berlinda o‘quvchilar 22-fevraldan darslarga qatnashi mumkin, lekin bu ular uchun majburiy emas, mashg‘ulotlarda onlayn tarzda ishtirok etish ham mumkin. Maktabga kelib, ta’lim olishni istaganlar tibbiy niqob taqishi va 1,5 metrlik ijtimoiy masofaga amal qilishi lozim. 4-sinfdan 6-sinfgacha bo‘lgan o‘quvchilar uchun 9-martdan o‘quv jarayonlari boshlandi. 10—13-sinf o‘quvchilari 17-martdan boshlab darslarga qatnashi mumkin bo‘ladi. Avvalroq Germaniyada karantin muddati 28-martgacha uzaytirilgan edi.

Fransiya 2020-yilning may oyidan beri maktablarni deyarli yopmadi. Ta’lim muassasalarida qat’iy sanitar-epidemiologik choralar joriy qilingan. 25-fevral kuni bosh vazir Jan Kasteks fransuz hukumatining shunday uzoq muddat davomida maktablarning kunduzgi faoliyatini to‘xtatmay “yaxshi qaror” qabul qilganini ta’kidladi. Xususan, 31-yanvardan boshlab Fransiya Yevropa Ittifoqiga a’zo bo‘lmagan mamlakatlardan keluvchilar uchun mamlakatga kirishni taqiqladi.

Ispaniyada maktablar 2020-yilning sentabr oyida qayta ish boshladi. Tibbiy niqob taqish majburiyati o‘quvchilarning yoshiga qarab farq qiladi. Shuningdek, agar bitta o‘quvchida COVID-19 aniqlansa, uning barcha sinfdoshlari karantinga olinadi.

Avvalroq Ispaniyada AstraZeneca vaksinasi bilan keksalarni emlash taqiqlab qo‘yilgan edi.

O‘z navbatida Belgiya hukumati koronavirus pandemiyasi sababli joriy qilingan cheklovlarning yumshatilishini muhokama qilar ekan, asosiy muammo maktablardagi odatiy o‘quv jarayonlarining buzilishi ekanini ta’kidlab keldi. 2020-yilning kuzida pandemiyaning ikkinchi to‘lqini boshlanganidan beri o‘rta maktab o‘quvchilarining aksariyati gibrid ta’limga o‘tdi: darslarning 50 foizi an’anaviy, 50 foizi masofaviy tarzda tashkil etildi. 5-mart kuni o‘qish qiyin bo‘lgan talabalarga mart oyidan an’anaviy darslarga qaytish uchun ruxsat berildi. 19-apreldan boshlab, Pasxa bayramidan keyin boshlang‘ich va o‘rta maktabning barcha o‘quvchilari to‘liq an’anaviy ta’limga qaytishi mumkin. Bundan oldin Belgiyada AstraZeneca vaksinasi uchun yosh bilan bog‘liq cheklovlar bekor qilingan edi.

Italiyada bosh vazir Mario Dragi koronavirusning keng tarqalgan “qizil” hududlardagi barcha ta’lim muassasalarining yopilishi to‘g‘risidagi buyruqni imzoladi. Shuningdek, xavfning “to‘q sariq” yoki “sariq” darajasidagi hududlar gubernatorlari ham o‘z tashabbusi bilan ta’lim muassasalarining faoliyatini to‘xtatdi. Natijada italiyalik o‘quvchilarning asosiy qismi masofadan turib tahsil olmoqda. Mamlakat rasmiylari ta’lim muassasalari qachon normal ish faoliyatini boshlashi to‘g‘risida ma’lumot bermayapti.

Ma’lumot uchun, Italiya prezidenti Serjo Mattarella Lazzaro Spallanzani nomli Rim Milliy yuqumli kasalliklar institutida koronavirusga qarshi emlandi.

Portugaliya Yevropa Ittifoqining eng qat’iy COVID-19 cheklovlari qo‘llanilayotgan mamlakatlaridan biri bo‘lib qolmoqda. Mamlakatda maktablar haligacha faoliyatini boshlamagan. 11-mart kuni hukumat xavfsizlik choralarini bekor qilish rejasini ko‘rib chiqadi, bunda o‘quvchilarning maktabga qanday tartib-qoidalar asosida qaytishi belgilanadi. “Publiku” nashrining yozishicha, davlat maktablarining direktorlari yosh bolalarni iloji boricha tezroq maktabga qaytarishni talab qilmoqda, chunki ularning boshqalardan ko‘ra izolyatsiyaga toqat qilishi qiyinroq kechadi. Shuningdek, ularning fikriga ko‘ra, birinchi navbatda maktabgacha ta’lim markazlari va bolalar bog‘chalarini ochish lozim. Shuningdek, Germaniya harbiylari Portugaliyaga COVID-19’ga qarshi kurashda yordam beradi.

Buyuk Britaniyaning millionlab o‘quvchilari shu haftada maktablarga qaytdi. Bungacha o‘quvchilar ikki oydan ko‘proq masofaviy ta’lim oldi. Ko‘plab Britaniya maktablari hali to‘liq ochilmagan, ular an’anaviy darslarni boshlashdan oldin o‘quvchilardan koronavirusga test olinadi. Tibbiy niqob taqish va o‘quvchilardan COVID-19’ga test olish tavsiya etiladi, lekin bu majburiy emas. Mamlakatda koronavirus bo‘yicha xavf darajasi pasaytirildi.

Yaqin Sharq mamlakatlarining maktablarida ham ta’lim jarayonlari bilan bog‘liq muammolar kuzatilmoqda. Misol uchun, Iordaniyada maktablar atigi bir oy ishladi va 10-martdan boshlab koronavirus bilan kasallanish ko‘paygani sababli yana yopildi. Bolalar yana qachon maktablarga qaytishi hozircha noma’lum. Yevroittifoq esa Yaqin Sharq va Shimoliy Afrika davlatlarini rivojlantirish uchun 7 milliard yevro ajratadi.

Koronavirusga qarshi emlash avj olgan Isroilda hali barcha maktablar faoliyatini qayta tiklaganicha yo‘q. Lekin hukumat koronavirus ustidan g‘alaba qozonilgani haqida e’lon qildi. Mamlakatda 50 yoshdan oshganlarning kamida 70 foizi emlangan shaharlarda o‘rta maktabning yuqori sinf o‘quvchilari an’anaviy ta’limga qaytdi. Ko‘plab shaharlarda o‘quvchilar haftasiga kamida ikki-uch kun darslarga qatnayapti, lekin ba’zi joylarda o‘quvchilar ta’limni to‘liq masofaviy shaklda davom ettirmoqda.

COVID-19’ning keng tarqalgan hududlaridan biri bo‘lgan Braziliyada maktablar, xususan, davlat ta’lim muassasalarining faoliyati tiklanmagan. Lekin ba’zi shtatlarda xususiy maktablar faoliyati yo‘lga qo‘yilgan. Mutaxassislar bolalar ta’lim muassasalarining ochilishini tanqid qilmoqda, chunki bu joylarda virus bilan zararlanish xavfi yuqori. Ular shu kabi xatarlardan ogohlantirib, iloji boricha maktablarni uzoqroq muddat ochmaslikka chaqirmoqda. Ma’lumot uchun, Braziliyada Pfizer vaksinasi foydalanish uchun tasdiqlangan.

Xitoyda koronavirus sababli ta’lim jarayonlari 2020-yilning fevral oyi oxiriga qadar qayta tiklanmadi. To‘garaklar va har qanday qo‘shimcha mashg‘ulotlarning an’anaviy tarzda o‘tilishi taqiqlandi. O‘quvchilar o‘z hududlarida epidemiologik vaziyat yaxshilanganidan keyin maktablarga va boshqa o‘quv muassasalariga qaytdi. Bu har xil vaqtda ro‘y berdi. Shanxay va Guandunda maktablar aprel oyidan boshlab ochila boshladi, Uxanda esa ular yetti oyga yopildi. Maktablar uzil-kesil 2020-yilning sentabr oyida ochildi. Bu vaqtga kelib mamlakatda koronavirus infeksiyasining sanoqli holatlari ro‘yxatga olingan edi. Ehtiyot choralari hududlardagi vaziyatga qarab ko‘rilgan edi. Avvalroq Xitoyda ko‘rshapalaklarning biomaterialida SARS-CoV-2 virusi aniqlangani haqida xabar berilgan edi.