O‘zbekistonda to‘y o‘tkazilayotgan vaqtda qudalar orasidagi oldi-berdi masalasi ayrim oilalar uchun majburiyat bo‘lib qolgan. Mabodo bu majburiyat bajarilmasa, ikki tomondan biri qaysidir jihatdan kamsitilish holatlari kuzatilmoqda. Bu haqda 18-fevral kuni AOKAda “To‘y-marosimlarni tartibga solish to‘g‘risidagi qarorning joylarda ijrosini tashkil etilishi masalalari” mavzusida o‘tkazilgan matbuot anjumanida ta’kidlab o‘tildi, deya xabar berdi “Daryo” muxbiri Mirolim Isajonov.
Tadbirda Senatning Yoshlar, madaniyat va sport masalalari qo‘mitasi raisi o‘rinbosari Dilorom Toshmuhammedova to‘y va marosimlar borasida o‘z fikr-mulohazalarini bildirdi. Bir yarim yil davomida hukumat huzuridagi “Oila” ilmiy-amaliy tadqiqot markazini boshqargan sobiq direktor aholi o‘rtasida olib borilgan tadqiqot natijalari haqida ba’zi ma’lumotlarga to‘xtalib o‘tdi.
“2018-yilda to‘y va ma’rakalarni dabdabali o‘tkazilyotgani yuzasidan fuqarolarimizdan Senatga e’tirozlar kelib tushdi. Shundan so‘ng Senat keng jamoatchilik muhokamalarini o‘tkazdi. ‘Oila’ markazida faoliyat yuritayotgan paytimda, biz ham hududlarda jamoatchilik muhokamalarini yo‘lga qo‘yganmiz. Xususan, Namangan viloyatining To‘raqo‘rg‘on tumanida bir qator oila va yoshlar bilan uchrashdik. Ularning dabdabali to‘ylar yuzasidan fikrlarini bilishga qiziqdik.
Markaz tadqiqotlari natijasiga ko‘ra, bizning fuqarolarda hamon orzu-havas tushunchasi qandaydir bahonaga aylanib qolgan. Ayniqsa, ayollarimiz ichida orzu-havasga intilish, u yoki bu jarayonni ko‘z-ko‘z qilish va o‘z oilasi ijtimoiy maqomini shu bilan ko‘tarish afsuski hanuz uchramoqda.
So‘rovnomalarda ma’lum bo‘lishicha, to‘y paytidagi oldi-berdi masalasi ba’zi oilalarda majburiyat bo‘lib qolgan. Agarda bu majburiyat bajarilmasa, ikki tomondan biri qaysidir jihatdan kamsitilyapti. Sarpo masalasi ham hamon dolzarb. To‘yga mablag‘ yig‘ib kelish uchun fuqarolarimiz bir necha yilga migrant sifatida xorijga ketayotganligi ham ranjitadigan fakt.
Tadqiqot mobaynida aholi fikrlarini so‘raganmizda, ular to‘y uchun yig‘ilgan pullarni unumli sarflash, ko‘p tardbirlarni tartibga solish kerakligi va bu borada mahalla vakillari bosh-qosh bo‘lishi lozimligini ta’kidladi. Yoshlar turli marosimlarni hashamatli tarzda emas, balki ixcham, kamxarj ko‘rinishda oila davrasida nishonlash, to‘yni bir kunda o‘tkazish kabi takliflarni bildirishdi. Tadqiqot natijalarini Senatga taqdim etganmiz va u yerda ham jamoatchilik fikrlari eshitilib, o‘tgan yili sentabrda Qonunchilik palatasi va Senatning qo‘shma qarori qabul qilindi”, — dedi Dilorom Toshmuhammedova.
Eslatib o‘tamiz, 2019-yilning sentabrida Oliy Majlis Senati Kengashi hamda Oliy Majlis Qonunchilik palatasi Kengashining qo‘shma majlisida to‘y-hashamlar, oilaviy tantanalar, ma’raka va marosimlar borasida so‘z yuritilgandi. Oktabrda esa Oliy Majlis Senati to‘ylar, oilaviy tantanalar, ma’raka va marosimlar o‘tkazilishini tartibga solish to‘g‘risidagi nizomni e’lon qilgandi.
2020-yil 1-yanvardan boshlab, to‘y-hashamlarni tartibga solish haqidagi Senat va Qonunchilik palatasining qo‘shma qarori (yuridik jihatdan kuchi qonunga teng) kuchga kirdi.
Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksga to‘ylarni o‘tkazish tartibini buzganlik uchun javobgarlik kiritilishi kutilmoqda.
O‘zbekiston madaniyat vaziri o‘rinbosari Kamola Oqilova to‘ylarni namunaviy o‘tkazish bo‘yicha ssenariylar ishlab chiqishni taklif qilgan edi. Keyinroq o‘sha vaqtdagi madaniyat vaziri Baxtiyor Sayfullayev o‘z o‘rinbosarining fikrini noto‘g‘ri deb baholab, to‘ylarni bir xil ssenariy asosida o‘tkazib bo‘lmasligini aytgan. Sobiq senator Iqbol Mirzo esa dabdabali to‘y qilayotganlarni xalq oldida sharmanda qilish kerakligini ta’kidlagan edi.
Izoh (0)