Senat raisi Tanzila Narbayeva yigirma beshinchi yalpi majlisdagi kirish nutqida Qonunlar ijrosini ta’minlashda oldingi davrda deyarli foydalanilmagan yana bir institut — parlament so‘rovlari katta samara berayotgani, ushbu so‘rovlarda ko‘tarilgan masalalar yuzasidan Hukumat tomonidan tizimli choralar belgilangani bu yo‘nalishdagi ishlarni yanada faollashtirish lozimligini anglatishiga ahamiyat qaratdi.
Senatorlar tomonidan hududlardagi dolzarb ijtimoiy-iqtisodiy masalalar yuzasidan davlat organlarining mansabdor shaxslariga 700 dan ziyod so‘rov, 4 mingga yaqin murojaatlar yuborilganini ham aytib o‘tish kerak. Shu bilan bir qatorda parlament nazorati borasida hali e’tibor qaratilmagan jihatlar, to‘liq ishga solinmagan imkoniyatlar talaygina.Birinchidan, qonunlar, davlat va hududiy dasturlar ijrosi ustidan nazorat mexanizmlarini bugungi kun talablari asosida tubdan takomillashtirish payti keldi. Odamlarning e’tiborini bugun tashvishga solayotgan va yechimi ham aynan bugun zarur bo‘lgan masalalarga qaratish kerak. Shu bilan birga, qabul qilinadigan qarorlarda ijrochilarga umumiy mazmundagi ko‘rsatmalar berishdan butunlay voz kechib, muammolar yechimiga qaratilgan aniq topshiriqlar berish shart va bunda ochiqlik va shaffoflikni ta’minlash muhim omil hisoblanadi.
Ikkinchidan, qonunlarda belgilangan vakolatlardan samarali foydalangan holda parlament nazorati doirasini amalda yanada kengaytirish kerak. Ma’lumki, biz ushbu yo‘nalishda, asosan, davlat organlari faoliyatiga e’tibor qaratyapmiz.
Chunki mamlakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish, aholining talab va ehtiyojlarini qondirishda nafaqat davlat organlari, balki xo‘jalik boshqaruvi organlari ham muhim o‘rin egallaydi.
Uchinchidan, Senat faoliyatidagi hududiy manfaatlar ustuvorligidan kelib chiqib, viloyat, tuman va shaharlarni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish masalalari uning doimiy diqqat markazida bo‘lishi kerak.
Biroq afsuski, ayrim senatorlar o‘zlari saylangan hudud muammolarini Senat minbariga olib chiqishda deyarli tashabbus ko‘rsatmadilar.
Holbuki, birgina viloyat hokimlarining hisobotlarini eshitish va muhokama qilish jarayonida hududlarni rivojlantirish borasida qanchadan qancha vazifalar, muammolar turganiga ishonch hosil qildik. Bu muammolarni senatorlarimiz ko‘tarib chiqishlari kerak emasmidi?
Xabaringiz bor, yaqinda parlament palatalari rahbarlari va a’zolari hududlarda bo‘lib, tadbirkorlikni rivojlantirish holatini o‘rgandilar.
Bu boradagi ishlar ham talab darajasida emasligi ma’lum bo‘ldi. Deyarli barcha hududlarda tadbirkorlar yer ajratish, kredit olish, kommunal tarmoqlarga ulanish va faoliyatni litsenziyalash bilan bog‘liq muammolarga duch kelmoqdalar.
Shundan kelib chiqib, kelgusida nazorat-tahlil tadbirlarida joylardagi senatorlar faolligini oshirish maqsadida parlament so‘rovi institutidan foydalanishning yangi mexanizmlarni ishlab chiqish kerak, degan fikrdamiz.
Shu paytga qadar yuborilgan parlament so‘rovlari, asosan umumdavlat ahamiyatiga molik masalalarga qaratilgan. Shubhasiz, bu to‘g‘ri yondashuv va biz buning amaliy natijalarini ko‘ryapmiz.
Lekin, shu bilan birga, hududlar manfaatlaridan kelib chiqib, alohida viloyat, hatto tuman, shahar miqyosidagi dolzarb masalalar yuzasidan parlament so‘rovi yuborish amaliyoti ham yo‘lga qo‘yilsa maqsadga muvofiq bo‘lar edi. Bunday parlament so‘rovlari yuborish tashabbusi aynan joylardagi senatorlar tomonidan ilgari surilishi, bu ularning asosiy vazifasiga aylanishi kerak.
Aminmanki, ushbu amaliyotning yo‘lga qo‘yilishi hududlardagi haqiqiy holatni o‘rganish ishlarini yanada jonlantirib, mavjud muammolarning tez va samarali hal etilishiga xizmat qiladi va pirovardida senatorlarning xalq oldidagi obro‘sini oshiradi
Tanzila Norboyeva, Senat raisi
Izoh (0)