Isroil prezidenti birlashgan hukumat shakllantirishni endi parlament deputatlariga topshirdi

Isroil prezidenti Reuven Rivlin “Kaxol-Lavan” muxolifat partiyasi vakili Beni Gans va bosh vazir Binyamin Netanyaxu muvaffaqiyatsizlikka uchraganidan keyin Parlament deputatlariga koalitsion hukumat shakllantirish uchun 21 kun vaqt berdi.

Quddusdagi prezident qarorgohida o‘tgan maxsus marosimda Knesset spikeri Yuliy Edelshteynga Netanyaxu ham, Gans ham vazirlar mahkamasini shakllantira olmagani va ushbu vazifa endi Knesset deputatlariga topshirilishini ma’lum qilgan.

“Bu amaldagi qonunchilikka muvofiq bugundan boshlab 21 kun muddat davomida Knesset deputatlari tomonidan keyingi hukumat tarkibi shakllantirilishini anglatadi. Ushbu vaqt Isroil davlati uchun chinakam sinovlar davri bo‘ladi. 21 kun ichida siz o‘z blok va partiyalaringiz vakili bo‘lmaysiz, vijdon oldidagi so‘roqqa javob qaytarasiz, faqat bitta Isroil davlati oldidagi asosiy burchim nimadan iborat degan savolga javob topishingiz kerak”, — deya deputatlarga murojaat qilgan Rivlin.

Hukumatni shakllantirish Knesset deputatlariga topshirilishi Isroil davlatchiligi tarixida hali umuman kuzatilmagan yangi hodisa bo‘ldi.

Mamlakat amaldagi qonunchiligida Isroil Knessetiga saylangan deputatlarga 21 kun ichida parlamentdagilar ko‘magi asosida hukumat shakllantirish imkoniyati berilishi ko‘zda tutilgan. Tartibga ko‘ra, bosh vazir nomzodi 120 nafar deputat o‘rtasida ovozga qo‘yish yo‘li bilan lavozimga tasdiqlanadi. Parlamentning har qanday a’zosi bosh vazir lavozimiga da’vogarlik qilishi mumkin.

Prezident deputatlarga hukumat shakllantirilayotgan vaqtda saylovoldi qarama-qarshiliklarni unutish va vazifaga mas’uliyat bilan yondashishni tavsiya qildi.

Knesset huquqiy maslahatchisi Eyal Inon tomonidan berilgan ma’lumotnomada 21 kun ichida parlamentdagi hamkasblaridan 61 ta tavsiya olgan deputatga prezident Rivlin tomonidan hukumat shakllantirish vazifasi yuklanadi.

Vazirlar mahkamasini shakllantirish uchun unga ikki hafta muddat beriladi. Qonunchilikka muvofiq, ushbu yo‘l bilan hukumatni shakllantirgan da’vogar parlamentda eng ko‘p ovoz olsa, bosh vazir lavozimiga tayinlanadi. Deputatlarga o‘z partiyalari qaror va topshiriqlarini bajarish majburiyati yuklatilgan fraksion tartib-intizom ushbu jarayon paytida vaqtinchalik bekor qilinadi.

Agar ushbu jarayon ham muvaffaqiyatsizlikka uchrasa, Isroil tarixida bir yil ichida uchinchi bor ketma-ket parlamentga saylovlar o‘tkaziladi. Ekspertlar Knessetning 22-chaqiruviga muddatidan avval saylovlar 2020-yil mart oyida o‘tkazilishi mumkinligini taxmin qilmoqda.