• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12768.26
    • RUB162.63
    • EUR14400.04
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +23°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Ilm-fan

    Fizika bo‘yicha 2019-yilgi Nobel egalari e’lon qilindi

    Bugun Nobel haftaligining ikkinchi kunida, fizika sohasi bo‘yicha joriy yilgi mukofot egalari ma’lum qilindi. Shvetsiya Qirollik Akademiyasi a’zolaridan iborat hay’at “Koinotning tadrijiy evolyutsiyasi va Yerning Koinotdagi o‘rnini tushuntirib bergani uchun” ta’rifi bilan, Jeyms Piblsga teng yarim ulush bilan, hamda, “fizik kosmologiya sohasidagi nazariy kashfiyotlari uchun ta’rifi” bilan Mishel Mayorga chorak ulush bilan, hamda, “Quyosh turidagi yulduz atrofida aylanayotgan ekzosayyorani kashf qilgani uchun” ta’rifi bilan Didye Kelozga chorak ulushdan taqsimlab beriladigan bo‘ldi.

    Demak, bu yilgi Nobel mukofoti Koinotning o‘tmishi hamda, Koinot ilk paydo bo‘lgan zamonlardagi strukturasini nazariy jihatdan asoslab bergan olimga, hamda, Quyosh sistemasidan tashqarida, lekin, Quyosh bilan bir xil turda bo‘lgan yulduz atrofida aylanadigan ekzosayyorani kashf qilgan olimga berildi.

    Foto: Nobel qo‘mitasi

    Foto: Nobel qo‘mitasi

    Jeyms Pibls 1960-yillardan buyon, Koinotdagi milliardlab galaktikalarni va galaktika to‘dalarini tadqiq qilib keladi. Koinotning tadrijiy rivojlanishi tarixi borasidagi bugungi kun fizikasi egallagan bilimlarning aksariyati Ulkan Portlashdan boshlab, keyingi muttasil kengayishi va hozirgi holatga yetib kelishi jarayonlarini o‘z ichiga oladi va ushbu jarayonlarning nazariy asoslarini zamonaviy fizika aynan Piblsning ilmiy ishlari orqali bilib olgan. Aynan Piblsning ishlari orqali biz, o‘zimizni o‘rab turgan atrof Koinotning strukturasi haqida bilimlarni qo‘lga kiritdik va xususan, biz tanigan va bilgan oddiy materiya Koinotning atigi ≈5 foizini tashkil qilishini, qolgan 95% Koinot esa bizdan maxfiy bo‘lgan hamda, zamonaviy fizika anglay olmayotgan mavhum materiya va mavhum energiyadan iborat ekanligini bilib oldik. Zamonaviy fizika yechishi kerak bo‘lgan eng asosiy masalalar hozirda aynan shu – mavhum materiya va mavhum energiya masalalari bo‘lib turibdi.

    Mishel Mayor va Didye Keloz esa o‘zimizning Somon Yo‘li galaktikasini tadqiq qilishgan. Ular ekzosayyoralarni izlash bilan mashg‘ul bo‘lishgan. 1995-yilda ushbu olimlarning sayi-harakatlari natijasidan odamzot ilk bora Quyosh sistemasida tashqarida ham, boshqa yulduzlar atrofida ham sayyoralar mavjudligini bilib oldi. O‘shanda, bu olimlar, ilk bora Quyosh tipidagi yulduz atrofida aylanayotgan ekzosayyorani kashf qilishgan edi. Didye Keloz va Mishel Mayorlarning mazkur kashfiyoti astrofizika sohasida inqilob yasadi va aslida, bizning Yer kabi sayyoralar Koinotda milliardlab sonda mavjudligini ko‘rsatib berdi. Hozirda, astronomiya 4000 dan ziyod ekzosayyorani aniqlagan. Ulardan aksariyati tuzilishi va o‘z yulduziga nisbatan joylashuviga ko‘ra bizning Yer singari bo‘lib, ularda hayot mavjud bo‘lishi ehtimolini fan istisno qilmayotir. Bu kashfiyotlar ortida, astronomiyada shuningdek, sayyoralarning paydo bo‘lishi va shakllanishiga oid yangi nazariyalari ham tug‘ildi.

    Bu yilgi fizika bo‘yicha Nobel laureatlari bizning Koinot haqidagi tasavvurlarimizni o‘zgartirishdi, aniqrog‘i, uni yanada boyitishdi, Jeyms Piblsning nazariy kashfiyotlari Koinotning ulkan portlashdan keyin qay tariqa rivojlanganligini ochib bergan bo‘lsa, Mishel Mayor va Didye Keloz Koinot sarhadlaridan yangi sayyoralarni izlashgan va muvaffaqiyat bilan bir necha ekzosayyoralarni aniqlashgan.

    08.10.2019, 15:49   Izoh (0)   56220
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    UZTELECOM 10 Gbit/s tezlikdagi uy internetini foydalanuvchilarga taqdim etdi


    Chery gazga o‘tmoqda: kafolat to'liq saqlanib qolinadi, o‘rnatish esa 31 maygacha bepul! 


    So‘zlar ahamiyatga ega: TBC Bank 8-mart tabriklarini pullarga aylantirib, ayollar tadbirkorligini qo‘llab-quvvatladi


    Sistit — bu uyat emas!


    Centrum Air yangi Airbus A320neo — aviaparkidagi to‘qqizinchi samolyotni qabul qilib oldi 


    MKBANK xalqaro moliya bozorida: Qozog‘iston banklaridan 15 million dollar jalb qilindi


    “Biznesni rivojlantirish banki” biznes uchun qulay innovatsion bank bo‘lishga intilmoqda


    Octobank bankomatlarni BS/2 bilan birga “aqlliroq” qiladi


    2025-yilning 5 oyi davomida Mobiuz minglab tayanch stansiyalarini ishga tushirdi va texnik infratuzilmani zamonaviylashtirdi


    LUKOIL: yosh iste’dodlar ovozi katta sahnada yangradi


    Xon Saroy tomonidan an’anaviy “Mening orzuyimdagi uy” rasmlar tanlovi boshlandi 


    “O‘zbekinvest” IUA aʼzosiga aylandi va Londonning global sug‘urta bozorida o‘z mavqeini mustahkamladi


    Ipoteka Bank OTP Group o‘zini o‘zi band qilganlarga yangi ipoteka dasturini ishga tushirdi: hujjatlarsiz, asabbuzarliksiz, samarali natijalar bilan


    Abadiy ishonchlilik va xavfsizlik: GWM sohaning yangi standartlarini joriy etmoqda


    ANORBANK va BS/2 O‘zbekistonda banklarda o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsatish tarmog‘ini kengaytirmoqda

     

    Tavsiya etamiz

    Gitlerdan so‘ng eng mashhur natsist – dorga osilgan Ribbentropning ayanchli taqdiri

    31 may, 19:25

    “Ikki xonali uy uchun 715 mln so‘mdan”. “Daryo”dagi maqoladan so‘ng poytaxt hokimligi uysiz qolgan aholiga xonadon sotib olish uchun mablag‘ ajratdi

    28 may, 21:15

    Budapesht fasadlari: sanʼat ko‘chada yashaydi (foto)

    27 may, 10:00

    Gestapo va KGB xizmatida bo‘lgan buxorolik “Shtirlits”

    26 may, 19:00
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    HAMAS garovdagilarni ozod qilish uchun shart qo‘ydi

    Dunyo | 1 iyun, 23:35

    Rossiya Kubogi. “SSKA” superfinalda “Rostov”ni yengib, bosh sovringa ega chiqdi, Fayzullayev zaxiradan maydonga tushdi

    Sport | 1 iyun, 22:48

    Turkiyada Ukraina va Rossiya muzokaralarining 2-raundi bo‘lib o‘tadi

    Dunyo | 1 iyun, 22:45

    Futbol tarixidagi eng kuchli 10 ta futbol akademiyasi nomi e’lon qilindi

    Sport | 1 iyun, 21:47

    Isroil tanklari G‘azoda ovqat kutayotganlarga o‘t ochib, 32 kishini o‘ldirdi

    Dunyo | 1 iyun, 21:45

    “Daryo” videoreportaji: Namanganda 500 ta dron ishtirokidagi shou

    O‘zbekiston | 1 iyun, 21:00

    Qozog‘iston armiyaning tayyorgarligini tekshirish uchun mashqlar o‘tkazadi

    Qozog‘iston | 1 iyun, 20:40

    Mayda oylik inflyatsiya keskin oshdi. Qaysi hududlarda narxlar tez o‘smoqda?

    Iqtisodiyot | 1 iyun, 20:13
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.