• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12654.13
    • RUB161.18
    • EUR14817.99
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +33°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Hindiston va Pokiston: aslida nima bo‘lgan edi?

    Oxirgi kunlarda Hindiston va Pokiston o‘rtasidagi munosabat yana taranglashdi. Shu munosabat bilan “Daryo” kolumnisti Jahongir Ergashev ikki davlat o‘rtasidagi ziddiyat tarixiga to‘xtalib o‘tadi.

    Foto: Google Photos

    Foto: Google Photos

    1947-yilda inglizlar o‘zlarining eng boy mustamlakasidan chiqib ketishidan oldin Hindistonni diniy mansublikka qarab ikkiga — Pokiston va Hindistonga bo‘lib yubordi. Natijada musulmonlar bilan hindlar o‘rtasida to‘qnashuvlar boshlandi. Millionlab odamlar uy-joysiz qoldi, o‘ldirildi, musulmonlar Hindistondan Pokistonga, hindlar Pokistondan Hindistonga qochishga majbur bo‘ldi. Kashmir rojaligining taqdiri noaniq bo‘lib qoldi. Roja hind, aholisining ko‘pchiligi musulmon edi. Aynan shundan asosiy mojaro boshlandi.

    1948-yilning boshida Pokistonga ittifoqchi bo‘lgan mustaqil pushtun qabilalari Kashmirga bostirib kirdi. Roja Hay Singh Hindistonga qo‘shilishini e’lon qildi. Kashmir hududiga Hindiston va Pokiston qo‘shinlari kiritildi. BMT vositachiligida urush 1949-yil yanvarida to‘xtatildi. Kashmirning uchdan bir qismi Pokistonga, uchdan ikki qismi Hindistonga o‘tdi. Bu dastlabki Hind-Pokiston urushi edi.

    1965-yilning aprelida 2-urush boshlandi. Hindiston nazoratida bo‘lgan Rani-Kutch tog‘li hududi artileriyadan o‘qqa tutilgach, keng miqyosdagi urush harakatlari boshlanib ketdi. Urush harakatlari Kashmirga ham yoyilib, 23-sentabrdagina o‘t ochish to‘xtatildi. Bitim tuzilib, unga muvofiq Rani-Kutch hududi Pokistonga, Sialkat shahri atrofi bilan birga Hindistonga o‘tdi.

    3-urushga Pokistondagi ichki siyosiy fojialar sabab bo‘ldi. 1970-yil dekabridagi parlament saylovida Sharqiy Pokistonni Bangladesh nomi bilan mustaqil davlatga aylantirishni istagan Mujibir Rahmon boshchiligidagi “Hurlik ittifoqi” partiyasi g‘alaba qozondi. Davlat rahbari general Yahyoxon parlament ochilishini kechiktirdi. Natijada Sharqiy Pokistonda norozilik chiqishlari boshlanib, Mujibir Rahmon mustaqillik e’lon qildi. Bunga javoban G‘arbiy Pokistondan qo‘shin yuborilib, Rahmon tarafdorlari terror qilina boshlandi. Bir millionga yaqin odam o‘ldirildi, 10 million odam Hindistonga qochib o‘tdi.

    1971-yilning kuzida hind armiyasi bengal qo‘z’olonchilariga yordamga keldi. Bunga javoban Yahyoxon G‘arbiy Pokistondan turib Kashmirga zarba berishva uni egllab, hindlarni Kashmirni Bangladeshga almashtirishga majbur etishga qaror qildi. Pokiston tanklari Kashmirga bostirib kirib, Chhamb shahrini egallab oldi. Lekin kuchlar teng emas edi. Hind armiyasi ikki barobar ustun edi. Sharqiy Pokistonda ham, Pokiston armiyasining ahvoli ham, hind qo‘shinlarining ahvoli ham bengal partizanlarining hujumlari bois og‘irlashib qoldi.

    Dekabr o‘rtalarida urush to‘xtadi. 16-dekabrda g‘arbiy frontdagi o‘t ochish ham so‘ndi. Natijada Bangladesh mustaqillikka erishdi, Yahyoxon iste’foga ketishga majbur bo‘ldi. Pokiston zaiflashib, Xitoyga tayanishga majbur bo‘lib qoldi. Hindiston Pokistonni parchalab, o‘z ta’sir doirasini o‘rnatmoqchi bo‘ldi, lekin buyuk davlatlar bunga yo‘l qo‘ymadi.

    Keyinchalik ikki davlat orasidagi munosabatlar biroz yaxshilandi. Lahor va Hindiston o‘rtasida poyezd qatnovi yo‘lga qo‘yildi. Ammo sovuqlik tugamadi. Har ikki davlat o‘z atom quroliga ega bo‘ldi. Bu esa ikki davlatni katta urushdan tiyib turishi kerakdek edi. Lekin so‘nggi kunlardagi voqealar dunyo jamoatchiligini xavotirga solmoqda.

    Pokistondagi terrorchi guruh uyushtirgan portlash oqibatida 40 ga yaqin hind harbiysining halok bo‘lishi hind aviatsiyasi tomonidan ularning qarorgohi bombardimon qilinishiga olib keldi. Bunga javoban Pokiston harbiy kuchlari ikki hind harbiy uchog‘ini urib tushirdi va bir harbiy uchuvchini hibsga oldi. Vaziyat yana keskinlashdi. BMT va buyuk davlatlar mojaroni tinch yo‘l bilan halq qilishga chaqirishmoqda. Pokiston bosh vaziri hind uchuvchisi yaxshi niyat belgisi sifatida ozod qilinishi va Hindistonga topshirilishi haqida rasmiy bayonot berdi.

    Hindiston bosh vaziri keskin bayonot bilan chiqqan. Ammo urushga yo‘l qo‘yib bo‘lmaydi. Aks holda qo‘shni davlatlar uchun ham ancha iqtisodiy zarar yetkaziladi.

    Muallif fikri tahririyat nuqtai nazaridan farq qilishi mumkin.

    12.03.2019, 11:39   Izoh (0)   74381
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


    “Kia Go!”: Kia Sonet egalarining uchrashuvi – yil davomida birga


    Qayerga investitsiya kiritish mumkin? Qanday aktiv turlari mavjud? 


    Kapitalbank investitsiyalari – O‘zbekiston yoshlari kelajagiga sarmoya


    Faqat tekshirilgan foydalanuvchilar: nima uchun to‘lov ilovalari  shaxsni tasdiqlashni so‘raydi


    Toshkent va Bangkok o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aviaqatnov: Centrum Air yangi xalqaro yo‘nalishni ishga tushiradi 


    Qashqadaryo va Buxoroda amalga oshirilgan quyosh energiyasi loyihalariga 1 yil to‘lishi munosabati bilan rasmiy tadbir bo‘lib o‘tdi


    Toshkentda Sting brendi homiyligida "Formula-1" filmining premyerasi bo‘lib o‘tdi


    “AloqaBank” yoshlar bilan ishlashga oid dasturlarni kengaytirmoqda


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi


    BI Group va Asakabank O‘zbekistonda tijorat ko‘chmas mulki uchun biznes ipotekasini ishga tushirdi


    Yoz osmonning o‘zidayoq boshlanadi: Silk Avia Toshkentdan Issiqko‘lga kunlik aviaqatnovlarni yo‘lga qo‘ymoqda


    Savdo, fintex va “yashil” loyihalar: Octobank Xitoy bilan hamkorlikni qanday yo‘lga qo‘ymoqda


     Navoiy innovatsiyalar universiteti: zamonaviy bilim sari ishonchli qadam 


    Qashqadaryoning Chimyoni – Miraki haqida siz bilmagan faktlar

     

    Tavsiya etamiz

    NATO tarixi – dunyodagi eng qudratli harbiy tashkilotning obro‘si pasaymoqdami?

    26 iyun, 20:31
    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Buxoroda ayol oilaviy muammolar sabab o‘zini suvga tashlamoqchi bo‘ldi

    O‘zbekiston | 30 iyun, 20:30

    Fransuz kinosi yulduzlari Marion Kotiyar va Giyom Kane 18 yillik turmushdan so‘ng ajrashdi

    Kino | 30 iyun, 20:20

    Britaniya transport kasaba uyushmasi Ukrainaga qurol yetkazib berishni to‘xtatishni talab qildi

    Dunyo | 30 iyun, 20:10

    BMT qarorgohida Mahalla forumi: O‘zbekistonning tajribalari global maydonda eʼtirof etildi

    O‘zbekiston | 30 iyun, 20:05

    Qashqadaryoda ayol qizining nomusini saqlash uchun erini o‘ldirdi

    O‘zbekiston | 30 iyun, 20:00

    O‘zbekistonda qimmatbaho metallarga oid huquqbuzarliklar haqida xabar berganlar rag‘batlantiriladi

    O‘zbekiston | 30 iyun, 19:50

    “Real” klublar o‘rtasidagi JCHdan so‘ng o‘z safiga yana bir himoyachini qo‘shib oladi

    Sport | 30 iyun, 19:40
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.