O‘zA Milliy axborot agentligi O‘zbekistonda tuman adliya bo‘limlari qanday faoliyat yuritayotgani borasida maqola tayyorlab chop etdi. Uni to‘lig‘icha keltirib o‘tamiz.
Uchrashuvga taklif qilishganida zerikarli ma’ruzaxonlikdir, deb borgim kelmagandi. Lekin bu safar vaqtim zoye ketmadi...
Bu kattaqo‘rg‘onlik fuqaro Sunnat Ro‘ziyevning fikrlari.
Gap shundaki, Qattaqo‘rg‘on tumani adliya bo‘limi xodimlari bu kishi yashaydigan Katta ming mahallasida uchrashuv o‘tkazgan. Sunnat aka uchrashuvda ko‘plab foydali huquqiy axborotlar, yangiliklardan xabardor bo‘lish bilan birga adliya xodimlariga oylik maoshini vaqtida ololmayotganini bildirgan. Unga shu yerning o‘zida mehnat huquqlari tushuntirilgan. Ertasi kuni ishxonasiga borib vaziyatni o‘rganishgan. Adliya xodimlari aralashuvi bilan Sunnat aka va uning hamkasblari oylik maoshlarini vaqtida ola boshlagan.
– Prezident farmoni bilan tumanlarda tashkil etilgan adliya bo‘limlari fuqarolarga huquqlarini tushuntirish bilan cheklanib qolmay, ularning buzilgan huquqlarini tiklashda ko‘makchiga aylanmoqda, – deydi Adliya vazirligi Qonunchilik bosh boshqarmasi boshlig‘i Xudoyor Meliyev. – Muhimi, aholi viloyat markaziga yuzlab chaqirim yo‘l bosib ovora bo‘lib borishlariga chek qo‘yildi. Chunki oldin adliyaning quyi tizimi viloyat adliya boshqarmalari edi. Ayni paytda esa mamlakatimiz bo‘yicha 200 ta tuman va shahar adliya bo‘limlari faoliyat yuritmoqda.
Misol uchun, Kattaqo‘rg‘on tumanidan Samarqand shahar markaziga, ya’ni adliya boshqarmasiga yetib borish uchun yuz chaqirim masofani bosib o‘tish kerak bo‘lar, bunga taxminan 1—1,5 soat vaqt ketardi. Shu kuni ishi bitsa yaxshi, bitmasa yana ortga ravona bo‘lish, ba’zan arzimagan bitta hujjat uchun yana shuncha chaqirim yo‘l bosib uyga qaytishga majbur bo‘lardi odamlar.
Tuman adliya bo‘limlari tashkil etilgani fuqarolarning muammolarini shu yerning o‘zida bartaraf etishga imkon yaratdi.
– Tumanimizda adliya bo‘limi tashkil etilganiga hali ko‘p bo‘lmadi, – deydi Kattaqo‘rg‘on tumani adliya bo‘limi boshlig‘i O‘tkir Hakimov. – Ammo qisqa fursatda 33 fuqaroning muammosi hal qilindi. Sir emas, odamlarimiz ko‘p hollarda huquqiy bilim yetishmasligi, qayerga murojaat qilishni bilmasligi tufayli sarson bo‘lardi. Ba’zan shunday muammolar bo‘ladiki, ularni sud orqali hal qilish kerak. Sud ishlari esa ma’lum miqdorda davlat bojini talab qiladi. Shuningdek, biron muammoga huquqiy tushuntirish berishda advokat xizmati ko‘rsatilishi uchun ham haq to‘lash kerak. Adliya bo‘limlarining tashkil etilgani esa odamlar uchun ham huquqiy jihatdan, ham iqtisodiy jihatdan katta qulaylik yaratdi.
Masalan, fuqarolar murojaati yuzasidan sudga da’vo arizalari adliya bo‘limlari tomonidan kiritiladi. Bu – fuqarodan iqtisodiy chiqim talab qilinmaydi, degani. Yoki huquqiy targ‘ibot yo‘nalishini olaylik. Bugungi kungacha 1 ming 641 normativ-huquqiy hujjat davlat idoralariga yetkazildi. Demak, shuncha hujjatdan davlat idoralari xabardor qilindi. Bu o‘sha idorada xodimlar qonunchilikdagi yangiliklardan vaqtida xabardor bo‘lganini anglatadi. Bu esa ularning kelgusida fuqarolar bilan ishlashda eskirgan, ya’ni o‘z kuchini yo‘qotgan qonun hujjatlaridan foydalanmasligi uchun muhim bo‘lib, jamiyatda davlat idoralari xodimlari tomonidan yo‘l qo‘yiladigan xato kamayishida muhim o‘rin tutadi. Shu bilan birga, odamlarda davlat idoralariga ishonch paydo bo‘ladi. Yana bir gap. Muammolar qachon yaqqol ko‘zga tashlanadi? Odamlar dilidagini qachon ochiq-oydin ayta olsa. Bu borada adliya bo‘limi sayyor qabullar davomida ko‘plab muammolarni o‘rganib, odamlarga zarur huquqiy tushuntirishlar bermoqda. Ko‘plab muammolar shu tariqa joyida bartaraf etilayotir. Ba’zi muammolar yuzasidan tekshiruvlar, ba’zilari yuzasidan esa sudga da’vo ariza kiritildi.
Kattaqo‘rg‘on tumani hokimligi bosh yuriskonsulti Kamoliddin Ahmedovning qayd etishicha, adliya bo‘limidan qonunlar va boshqa normativ-huquqiy hujjatlarni qo‘llash masalalari bo‘yicha maslahatlar olish imkoniyati paydo bo‘lgan. Bu esa faoliyatimizda xato va kamchiliklar kelib chiqishining oldini olmoqda. Tumanda jinoyatchilik, huquqbuzarlik kabi illatlarning oldini olishda ham adliya bo‘limlarining faoliyati muhim. Bunda tuman hokimligi va boshqa mutasaddi tashkilotlar bilan hamkorlikda ish olib borilmoqda. Bunday imkoniyat fuqarolarning qonunlarga hurmatini, adolatni qaror topishiga ishonchini mustahkamlaydi.
– Adliya bo‘limining tashkil etilganligidan xursandmiz, – deydi Kattaqo‘rg‘on tumani “Katta ming” mahalla fuqarolar yig‘ini raisi Elhomiddin Sharipov. – Fuqarolar u yoki bu masalada mahalla idorasiga murojaat etganlarida bu masala yuzasidan huquqiy maslahat beruvchi mutaxassislarning yetarli emasligi sababli ular o‘z muammolariga yechim topa olmay sarson bo‘lar va yuqori tashkilotlarga murojaat etishiga to‘g‘ri kelardi. Endilikda tumanimizda adliya bo‘limi xodimlarining ish olib borishlari uchun imkoniyat yaratilgani ovoragarchiliklarga barham beryapti. Mahallamiz aholisi soni hozirgi kunda 2,5 mingga yaqin. Ularning o‘ziga yarasha muammolari bor. Eng muhimi, adliya bo‘limi xodimlari uyma-uy yurib, muammolarga yechim topishga harakat qilishyapti. Biz esa bundan juda minnatdormiz.
Tuman adliya bo‘limlarining xalq ichiga shu tariqa chuqur kirib borayotgani muammolarni joyida hal etishga, odamlarning hayotdan rozi bo‘lishlariga sharoit yaratayotgani quvonarli.
Izoh (0)