ЎзА Миллий ахборот агентлиги Ўзбекистонда туман адлия бўлимлари қандай фаолият юритаётгани борасида мақола тайёрлаб чоп этди. Уни тўлиғича келтириб ўтамиз.
Учрашувга таклиф қилишганида зерикарли маърузахонликдир, деб боргим келмаганди. Лекин бу сафар вақтим зое кетмади...
Бу каттақўрғонлик фуқаро Суннат Рўзиевнинг фикрлари.
Гап шундаки, Қаттақўрғон тумани адлия бўлими ходимлари бу киши яшайдиган Катта минг маҳалласида учрашув ўтказган. Суннат ака учрашувда кўплаб фойдали ҳуқуқий ахборотлар, янгиликлардан хабардор бўлиш билан бирга адлия ходимларига ойлик маошини вақтида ололмаётганини билдирган. Унга шу ернинг ўзида меҳнат ҳуқуқлари тушунтирилган. Эртаси куни ишхонасига бориб вазиятни ўрганишган. Адлия ходимлари аралашуви билан Суннат ака ва унинг ҳамкасблари ойлик маошларини вақтида ола бошлаган.
– Президент фармони билан туманларда ташкил этилган адлия бўлимлари фуқароларга ҳуқуқларини тушунтириш билан чекланиб қолмай, уларнинг бузилган ҳуқуқларини тиклашда кўмакчига айланмоқда, – дейди Адлия вазирлиги Қонунчилик бош бошқармаси бошлиғи Худоёр Мелиев. – Муҳими, аҳоли вилоят марказига юзлаб чақирим йўл босиб овора бўлиб боришларига чек қўйилди. Чунки олдин адлиянинг қуйи тизими вилоят адлия бошқармалари эди. Айни пайтда эса мамлакатимиз бўйича 200 та туман ва шаҳар адлия бўлимлари фаолият юритмоқда.
Мисол учун, Каттақўрғон туманидан Самарқанд шаҳар марказига, яъни адлия бошқармасига етиб бориш учун юз чақирим масофани босиб ўтиш керак бўлар, бунга тахминан 1—1,5 соат вақт кетарди. Шу куни иши бица яхши, битмаса яна ортга равона бўлиш, баъзан арзимаган битта ҳужжат учун яна шунча чақирим йўл босиб уйга қайтишга мажбур бўларди одамлар.
Туман адлия бўлимлари ташкил этилгани фуқароларнинг муаммоларини шу ернинг ўзида бартараф этишга имкон яратди.
– Туманимизда адлия бўлими ташкил этилганига ҳали кўп бўлмади, – дейди Каттақўрғон тумани адлия бўлими бошлиғи Ўткир Ҳакимов. – Аммо қисқа фурсатда 33 фуқаронинг муаммоси ҳал қилинди. Сир эмас, одамларимиз кўп ҳолларда ҳуқуқий билим етишмаслиги, қаерга мурожаат қилишни билмаслиги туфайли сарсон бўларди. Баъзан шундай муаммолар бўладики, уларни суд орқали ҳал қилиш керак. Суд ишлари эса маълум миқдорда давлат божини талаб қилади. Шунингдек, бирон муаммога ҳуқуқий тушунтириш беришда адвокат хизмати кўрсатилиши учун ҳам ҳақ тўлаш керак. Адлия бўлимларининг ташкил этилгани эса одамлар учун ҳам ҳуқуқий жиҳатдан, ҳам иқтисодий жиҳатдан катта қулайлик яратди.
Масалан, фуқаролар мурожаати юзасидан судга даъво аризалари адлия бўлимлари томонидан киритилади. Бу – фуқародан иқтисодий чиқим талаб қилинмайди, дегани. Ёки ҳуқуқий тарғибот йўналишини олайлик. Бугунги кунгача 1 минг 641 норматив-ҳуқуқий ҳужжат давлат идораларига етказилди. Демак, шунча ҳужжатдан давлат идоралари хабардор қилинди. Бу ўша идорада ходимлар қонунчиликдаги янгиликлардан вақтида хабардор бўлганини англатади. Бу эса уларнинг келгусида фуқаролар билан ишлашда эскирган, яъни ўз кучини йўқотган қонун ҳужжатларидан фойдаланмаслиги учун муҳим бўлиб, жамиятда давлат идоралари ходимлари томонидан йўл қўйиладиган хато камайишида муҳим ўрин тутади. Шу билан бирга, одамларда давлат идораларига ишонч пайдо бўлади. Яна бир гап. Муаммолар қачон яққол кўзга ташланади? Одамлар дилидагини қачон очиқ-ойдин айта олса. Бу борада адлия бўлими сайёр қабуллар давомида кўплаб муаммоларни ўрганиб, одамларга зарур ҳуқуқий тушунтиришлар бермоқда. Кўплаб муаммолар шу тариқа жойида бартараф этилаётир. Баъзи муаммолар юзасидан текширувлар, баъзилари юзасидан эса судга даъво ариза киритилди.
Каттақўрғон тумани ҳокимлиги бош юрисконсулти Камолиддин Аҳмедовнинг қайд этишича, адлия бўлимидан қонунлар ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни қўллаш масалалари бўйича маслаҳатлар олиш имконияти пайдо бўлган. Бу эса фаолиятимизда хато ва камчиликлар келиб чиқишининг олдини олмоқда. Туманда жиноятчилик, ҳуқуқбузарлик каби иллатларнинг олдини олишда ҳам адлия бўлимларининг фаолияти муҳим. Бунда туман ҳокимлиги ва бошқа мутасадди ташкилотлар билан ҳамкорликда иш олиб борилмоқда. Бундай имконият фуқароларнинг қонунларга ҳурматини, адолатни қарор топишига ишончини мустаҳкамлайди.
– Адлия бўлимининг ташкил этилганлигидан хурсандмиз, – дейди Каттақўрғон тумани «Катта минг» маҳалла фуқаролар йиғини раиси Элҳомиддин Шарипов. – Фуқаролар у ёки бу масалада маҳалла идорасига мурожаат этганларида бу масала юзасидан ҳуқуқий маслаҳат берувчи мутахассисларнинг етарли эмаслиги сабабли улар ўз муаммоларига ечим топа олмай сарсон бўлар ва юқори ташкилотларга мурожаат этишига тўғри келарди. Эндиликда туманимизда адлия бўлими ходимларининг иш олиб боришлари учун имконият яратилгани оворагарчиликларга барҳам беряпти. Маҳалламиз аҳолиси сони ҳозирги кунда 2,5 мингга яқин. Уларнинг ўзига яраша муаммолари бор. Энг муҳими, адлия бўлими ходимлари уйма-уй юриб, муаммоларга ечим топишга ҳаракат қилишяпти. Биз эса бундан жуда миннатдормиз.
Туман адлия бўлимларининг халқ ичига шу тариқа чуқур кириб бораётгани муаммоларни жойида ҳал этишга, одамларнинг ҳаётдан рози бўлишларига шароит яратаётгани қувонарли.
Изоҳ (0)