Gruziyaning uzoq hududlaridan birida har kuzda qo‘y suruvlarining ko‘chishi yuz beradi. Cho‘ponlar o‘z suruvlari va itlari bilan Tushetiya tog‘laridan Kaxetiya vodiysiga tushadi. “Fotorelax” ana shu ko‘chishlardan biri aks etgan fotojamlanmani taqdim etdi.
Yozda Tushetiya tog‘larining yonbag‘ri yashil o‘tloqlar bilan qoplanadi, biroq bu joylarga kuz erta keladi. Oktabr oyining boshida cho‘ponlar qish kelgunigacha pastga tushib olish uchun suruvlarni ko‘chirishga tayyorgarlikni boshlaydi.
Suratlardagi suruvning cho‘ponlari olti nafar o‘rtoq bo‘lib, ular tog‘dagi o‘nlab cho‘ponlar guruhlaridan biri hisoblanadi. Suruvda 1200 ta qo‘y bo‘lib, ularni tog‘dan tushirish uchun uch kun ketadi.
Guruh boshlig‘i — 29 yoshli Sulxan Gigoidze.
Ko‘chishning ikkinchi kuni eng og‘ir kun hisoblanadi. Suruv dengiz sathidan 2800 metr balandlikdagi Abano dovonini oshib o‘tishi kerak bo‘ladi. Tog‘ ko‘llari bo‘ylab yurganda juda ehtiyot bo‘lish kerak. Vaqti-vaqti bilan qoyalardan og‘ir toshlar tushishi mumkin.
Jorjik laqabli uch oylik gruzin tog‘ iti bu yo‘llardan birinchi marta yurmoqda.
Gruzin to‘g iti qadimiy chidamli zot bo‘lib, suruvdagi qo‘ylarni haydaydi va ularni bo‘rilardan himoya qiladi.
Itlarning bu zoti qo‘ylardan rang va o‘lcham jihatdan farq qilmaydigan holatga keltirilgan. Uzoqdan itni farqlab olish qiyin, shuning uchun bo‘rilar suruvlarga yaqinlashishdan ehtiyot bo‘lishi kerak bo‘ladi.
Dato Chxareulining qo‘ylari yo‘ldan chiqib ketdi. Agar ehtiyot chorasi ko‘rilmasa, tog‘da yo‘nalishni yo‘qotish juda oson.
Dovonga chiqishdan oldin cho‘ponlar tushlik qilib olmoqda.
Ko‘tarilish tushlikdan so‘ng boshlanadi. Abano dovoni orqali o‘tuvchi yo‘l dunyodagi eng xavfli yo‘llardan biri hisoblanadi.
Gigoidze qo‘ylar suruvdan qolib ketmasligini nazorat qilib boradi. ko‘tarilgan sari yomg‘ir do‘lga, keyin esa qorga aylanadi.
Suruvning taxminan 85 foizini qo‘ylar, qolganlarini esa qo‘chqorlar tashkil qiladi. Tushetiya qo‘ylari o‘zining chidamliligi bilan qadrlanadi, go‘shti shirin va yoqimli ta’mga ega bo‘ladi. Ularning yungi dag‘al bo‘lgani sababli qirqilganidan so‘ng shunchaki yoqib yuboriladi.
Yuqorida izg‘irin shamol esadi. Bekinishga joy bo‘lmagani sababli qo‘ylar oldinga intiladi. Ular tezroq dovonning narigi tomonidagi iliq joyga yetib olishga harakat qiladi.
Dovonning narigi tomonida cho‘ponlar qo‘ylarni ilonizi yo‘llardan chiqarib, qiyalik bo‘ylab tik tushishga qo‘yib beradi.
Bu joyda tayoq asqotadi — suruvdan chiqib ketadigan qo‘ylarni urishga to‘g‘ri keladi.
Qo‘ylar qiyalik bo‘ylab pastga tushgunicha, itlar dam oladi.
Suruv qisqa vaqtga yo‘lga qaytadi. Qorong‘u tushgunga qadar iliq joyga yetib olish kerak.
O‘rmon tarqalgan joyga borgach qo‘ylar baland qiyalikdan pastga intiladi.
Qo‘ylar to‘xtovsiz qariyb 12 soat yo‘l yurdi. Sulxan yo‘qotilgan qo‘ylarni sanamoqda: sakkizta qo‘y — dovonni oshib o‘tgan katta suruv uchun odatiy hol.
Qo‘ylar charchaganidan yoki jarohat olganidan to‘xtaydi. To‘xtagan qo‘ylar sovuqdan o‘ladi yoki bo‘rilarga yem bo‘ladi.
Hamma narsa nam bo‘lgani sababli olovning yonishi qiyin. Cho‘ponlardan biri rezina etigidan voz kechib, olov yoqdi. Birozdan so‘ng esa yaxshigina gulxan hosil bo‘ldi.
Ertasi kuni suruv vodiyga yetib keldi. Havo iliq.
Tog‘lar ortda qolgach, suruv iliq havoga ko‘nikish va o‘tlab olish uchun bir haftani vodiyda o‘tkazadi. Keyin esa yana yo‘lda davom etadi.
Izoh (0)