Elchiga o‘lim yo‘qmi? 2003–2015-yillarda dunyo miqyosida elchilarga uyushtirilgan suiqasdlar

19-dekabr kuni Anqara Zamonaviy san’atlar markazida rasmlar ko‘rgazmasining ochilish marosimida Rossiyaning Turkiyadagi elchisi Andrey Karlov chiqish qilayotgan paytda noma’lum shaxs tomonidan otib tashlandi. Jinoyatchi arab va turk tillarida gapirib, o‘z motivlarini tushuntirishga urindi, shuningdek, tepaga qarata o‘q uzib, zalda to‘planganlarni binoni tark etishga chaqirdi.

Voqea joyiga yetib kelgan turk politsiyasi maxsus kuchlari uzoq davom etgan otishmadan so‘ng ekstremistni yo‘q qildi. Ammo elchining jonini saqlab qolishning imkoni bo‘lmadi. Andrey Karlov hayotdan ko‘z yumdi.

Ushbu voqea jahon miqyosida keng muhokamalarni keltirib chiqardi. Turli tahlillar va bahslar qatorida ba’zi nashrlar masalaning tarixini ham o‘rganishga urinmoqda. Shu munosabat bilan “RIA Novosti” 2003-yildan bugunga qadar turli mamlakatlarda elchilarga nisbatan uyushtirilgan hujumlarni esga oldi.

2003

28-mart kuni Kot-d’Ivuar poytaxti Abujada Saudiya Arabistoni elchisi Muhammad Ahmad Rashid o‘ldirildi.

29-dekabr kuni Burundida Papa nunsiysi (Vatikan elchisi), irlandiyalik Maykl Kortni og‘ir yaralandi. Nunsiyga hujum mamlakat poytaxti Bujumburadan 40 kilometr janubroqda ro‘y berdi.

Nunsiy mahalliy shifoxonada operatsiya chog‘ida ko‘p qon yo‘qotishdan vafot etdi.

2005

2-iyul kuni Misrning Iroqdagi elchisi Ixob ash-Sharif Bag‘doddagi uyidan olib qochib ketildi. Uning qo‘lga olinishi uchun javobgarlikni Musob az-Zarqaviyning “Ikki daryo oralig‘i o‘lkasidagi jihod bazasi” tashkiloti o‘z zimmasiga oldi. 7-iyul kuni terrorchilar asir qatl etilganini e’lon qildi, ammo uning tanasi shu bilan topilmadi.

21-iyul kuni Bag‘dodda Jazoir diplomatik missiyasi rahbari Ali Bil’arussiy press-attashe Iziddin Belqadiy bilan birga o‘g‘irlab ketildi. 27-iyul kuni ular qatl etilgani ma’lum bo‘ldi. Javobgarlikni yana o‘sha guruh zimmasiga oldi.

2008

20-sentabr kuni Pokiston poytaxti Islomobodda “Mariott” mehmonxonasida uyushtirilgan portlashda Chexiya elchisi Ivo Jdyarek halok bo‘ldi. 2008-yil avgustda vazifasiga kirishgan elchi shaharning eng nufuzli va yaxshi qo‘riqlanadigan mehmonxonasi hisoblanadigan “Mariott”da turardi.

Javobgarlikni Fedayeen Islam guruhi zimmasiga oldi. Hujum oqibatida 53 kishi halok bo‘ldi, 226 kishi yaralandi.

2012

11-sentabr kuni Liviyada diplomatik idoraga uyushtirilgan hujum oqibatida AQShning mamlakatdagi elchisi Kristofer Stiven va Bengazidagi AQSh konsulligining uch xodimi o‘ldirildi. AQSh konsulligi binosi noma’lum shaxslar tomonidan granatomyotlardan o‘qqa tutildi.

2015

27-mart kuni Somali poytaxti Mogadishodagi mehmonxonaga “ash-Shabob” guruhi uyushtirgan hujum oqibatida 24 kishi halok bo‘ldi. Ular orasida Somalining Shveysariyadagi elchisi ham bor edi.