Har qanday ishda bo‘lgani kabi, teatr aktyorlari faoliyatida ham o‘ziga xos kichik xursandchiliklari (ba’zi holatlarda qitmirliklari desa to‘g‘riroqdir balki) bo‘ladi. Sahna aktyorlarni zeriktirmaydi. Aktyorlar ko‘p sonli tomoshabinlar oldiga chiqarkan, ba’zan tanglikni yig‘ishtirib, birdan o‘zini erkin his qilgilari kelib qoladi, shunda kutilmaganda sahnadoshlari bilan hazillashib, ssenariydan chiqqan holda, improvizatsiyaga berilib ketadilar.
Ba’zan bunday holatlar spektakl davomidagi texnik nosozlik, sahnadosh aktyorning noqulay vaziyatga tushib qolishi tufayli ham ro‘y berishi mumkin. Shunday hollarda aktyor uddaburon, zukko bo‘lsa, sahnani ham qutqaradi, improvizatsiyani ham maromiga yetkazadi, spektaklga ham yangicha nafas beradi. “Mening Toshkentim” myuzikli ham bunday holatlardan holi emas. O‘zbekiston xalq artisti, Yoshlar teatri aktrisasi, “Mening Toshkentim” myuziklida mahalla qo‘mitasi raisining rafiqasi roli ijrochisi Fotima Rejametova shunday hikoya qiladi:
— Sahnada juda ajoyib aktyor — Muhammadiso Abdulxairovning turmush o‘rtog‘i rolmni ijro etyapman. Biz bir-birimizni anchadan beri yaxshi bilamiz, Muhammadiso bilan oliygohda birga o‘qiganmiz, sahnada ham ko‘p birga ishladik, oilaviy do‘stlarmiz. Uni juda yaxshi bilib olganman. Sahnada kutilmaganda bir qitmir vaziyatni yuzaga chiqarmasa turolmaydi. Har safar Muhammadiso bilan sahnaga chiqqanimda, shunday vaziyat kelib chiqsa, nima qilarkinman, degan hayajonim bo‘ladi. U qiziqchilik qilsa, o‘zimni kulgidan zo‘rg‘a tiyaman-da. May oyidagi namoyish — myuziklning dastlabki talqini taqdimotida ana shunday holat bo‘lgan. Spektakl so‘ngida, mahalla qo‘mitasi raisi monologi davomida sokin musiqa yangrashi kerak edi. Muhammadiso “Bilasizmi?..” degan so‘zni aytishi bilan, musiqa boshlanishi kerak. Zarur joyda musiqa yangramadi. Muhammadiso yana “Bilasizmi?..” deya qaytardi, yana jimlik. Men hozir kulib yuboramanmi, deb o‘yladim, qo‘rqqanimdan yuzimni qo‘limdagi qog‘oz papkasi bilan to‘sgandek bo‘ldim. Muhammadiso esa ma’nodor qarash qilib, “Danil esa biladi!..” desa bo‘ladimi! Danil — bizning ovoz rejissyorimiz, buni tomoshabin bilmaydi, u sahnadagi vaziyatni tabiiy qabul qilyapti. Muhammadiso yana bir bor takrorladi: “Danil esa biladi!..” Endi men kulgidan o‘zimni tiya olmadim, qog‘oz papkasi bilan yuzimni to‘sib, xuddi dili xufton odam kabi go‘yoki yig‘lardim, aslida esa xoxolab kulyapman. Musiqa yangradi hamki, Muhammadiso nag‘masini davom ettiradi: “Ana! Danil biladi!” Mening holatimni endi tasavvur qilavering! Bunaqa vaziyatlar spektakl davomida ko‘p bo‘ladi.
O‘z roli va myuzikl haqida gapirarkan, Fotima Rejametova quyidagilarni alohida ta’kidlaydi:
— Mahalla qo‘mitasi raisining rafiqasi obrazi barcha o‘zbek ayollari tipik obrazini o‘zida mujassam etgan. Men ham shulardan biriman va shuning uchun ham bu rolni o‘ynash menga qiyin bo‘lmadi, o‘zimdan, hayotiy tajribamdan kelib chiqqan holda o‘ynadim. Bu spektaklni ikkinchi bor elga taqdim etayotganimizdan juda xursandman. Bu myuzikl poytaxtimizning o‘ziga xos tashrif qog‘ozi bo‘la oldi, deb o‘ylayman, u bizning hayotimiz, yurtdoshlarimiz haqida. Axir dunyoning biror boshqa burchagida “mahalla” degan tushuncha yo‘q, faqat bizning mahallalarda odamlar bir-birlarini juda yaxshi bilishadi, bir oiladek yashashadi, qayg‘uni birga yengib, quvonchni ham bir-birlariga ulashishadi, to‘y-hashamlarni birga o‘tkazishadi. Spektaklimiz aynan shu haqda. Asarning e’tiborli jihati, spektakl o‘zbek estradasi retro qo‘shiqlarini o‘zida mujassam etgan. Bu qo‘shiqlar ham o‘zbek, ham rus tillarida ijro etiladi. Shu sababdan ham, o‘ylaymanki, mazkur myuziklning sahnadagi umri bardavom, hatto MDH davlatlarida namoyish etilsa, maqsadga muvofiq bo‘lardi, u barcha tomoshabinlarga manzur keladi, deb o‘ylayman.
Sahnadagi hamkori fikrini teatr va kino aktyori Muhammadiso Abdulxairov davom ettiradi:
— Albatta, myuzikl — men uchun odatiy janr emas. Men estradadan ozgina yiroqroqman, ko‘pincha filmlar, reklama roliklari suratga olish jarayonlarida bandman. Bu loyiha meni darhol qiziqtirdi, u turli yoshdagi tomoshabinlarga mo‘ljallangan va biz uchun muhim — oila, qadrdon mahallamizda tinchlik, ona shahrimizga muhabbat, uni obodonlashtirshga intilish kabi mavzularni mujassamlagan. Spektakl taqdimotiga kelgan do‘stlarim, asarni katta qiziqish bilan tomosha qilganliklarini ta’kidladilar. Bu loyihada ishtirok etish men uchun tomoshabin bilan jonli muloqot imkonini beradi. Barcha aktyorlar kabi men ham myuziklning yangi, yana taniqli rossiyalik qo‘shiqchi Soso Pavliashvili ishtirok etadigan talqini taqdimoti oldidan hayajondaman. Ilohim, hammamizga munosib ishtirok etish nasib qilsin!
Muhammadiso Abdulxairovning zukkoligi va qiziq vaziyatlar sababchisiga aylanishini myuziklning yana bir aktrisasi, Asal roli ijrochisi — Shadi To‘ychiyeva (Shadisha) ham alohida ta’kidlaydi:
— Muhammadiso akani kuzatish juda maroqli va qiziqarli. Har safar sahnaga chiqqanida, hatto repetitsiyalar davomida nimadir qiziq narsa o‘ylab topadi. Undan nima kutishni ham bilmaysan, har safar o‘tdek chaqnab bir hazil chiqadi. Umuman, menga loyihamizda shunday yorqin va betakror jamoa yig‘ilgani juda yoqadi. Har repetitsiyada nafaqat taqdimotga tayyorlanamiz, balki hazil-huzulga ham imkon topamiz. Yangilangan tarkibdagi taqdimotdan ko‘p narsani kutyapman. Tomoshabinlarning yangi fikrlarini, yangi tomoshabinlarni kutyapman. Yangi taqdimotda sahnadagi partnyorim o‘zgargan, demak, men uchun bu endi umuman boshqa hikoya, boshqa talqin bo‘ladi. Yana spektaklda ustoz san’atkorlar Muhammadiso aka va Fotima opa, endilikda esa Soso Pavliashvili bilan bir sahnaga chiqishning o‘zi katta hayajon, zavq beradi va mas’uliyat yuklaydi.
Hisobchi Sherzodbek va o‘qituvchi Liliya Renatovna rollarini ijro etayotgan yana bir juftlik — myuziklning mazkur talqini debyutantlari — Sherzodbek Ortiqov va Liliya Fatkulina ham o‘z taassurotlari bilan bajonidil o‘rtoqlashadilar:
— Myuziklga men juda oson kelib qoldim: eshik ochiq ekan, kirib kelaverdim, — kuladi Sherzodbek. — To‘g‘risini aytganda esa, Husan aka menga bu loyihada ishtirok etishni avval ham taklif qilgandi, ish yuzasidan boshqa loyihalarda band bo‘lganim sabab, buning imkoni bo‘lmagandi. Nihoyat, myuziklda ishlayotganimdan xursandman. Albatta, hayajonlanayapman. Bu — mening myuzikl janrida birinchi ishim. Shu sababdan rejissyorning ko‘rsatmalarini diqqat bilan tinglab, sahnadagi juftim bilan kelishib ishlashga harakat qilyapman.
Maktab o‘qituvchisi roli ijrochisi Liliya Fatkulina ham hayajonini yashirmaydi:
— Menga ssenariy, mening qahramonim voqeasi bir o‘qiganimdayoq manzur bo‘ldi — oddiy maktab hisobchisi va o‘qituvchisining muhabbat tarixi. Bunday muhabbat tarixini o‘zim ham boshimdan kechirganman. O‘shanda men ham qahramonim kabi muhabbatim uchun hamma narsadan voz kechishga tayyor bo‘lganman. Sherzodbek singari men ham bu loyihada ilk bor o‘z imkoniyatlarimni sinab ko‘ryapman. Ushbu loyiha tufayli orzular albatta amalga oshishiga amin bo‘ldim: myuziklni ilk bor tomosha qilganimdayoq, menda unda qatnashish ishtiyoqi uyg‘ongan edi, qarangki, mo‘’jiza ro‘y berdi — menga Husan Solihov qo‘ng‘iroq qilib, loyihaning yangi talqiniga taklif qildi. Myuzikldagi ishtirokim ham vokal imkoniyatlarimni namoyish etish, ham spektaklda o‘zimni aktrisa sifatida sinab ko‘rish uchun yo‘l ochdi. Menga bu myuzikl ilhom baxsh etyapti, spektaklning “ichki hayoti”ni kashf qilib, bir sahnada taniqli aktyorlar bilan ishlab, tajriba orttirish imkonini beryapti. Aktyorlarimizning tayyorgarliklarini ko‘rib, ularning darajasiga munosib bo‘lishga intilyapman. Taqdimotimiz yuqori darajada o‘tadi, degan umiddaman.
“Qadrdon poytaxtimizni madh etuvchi myuziklning dunyoga kelishi — bu taqdir!” — deya o‘z fikrlarini bildiradilar sahnalashtiruvchi rejissyorlar, aka-uka Hasan va Husan Solihovlar:
Husan: Albatta, hayajondamiz va har bir repetitsiyada mayda detallargacha e’tibor berib, tomoshabinga spektaklning qaynoq taftini yetkazish istagidamiz. Ssenariyda yangiliklar juda ko‘p, bu alohida e’tibor talab qiladi, albatta.
Hasan: Umuman olganda, myuziklning vazifasi avvalgi va yangi talqinda ham o‘zgarmagan — biz toshkentlik tomoshabinlarga bayram kayfiyati, ko‘p millatli shahrimizning mehmondo‘stlik xislatlarini his qilishdek iliq tuyg‘ularni taqdim etish istagidamiz.
Nihoyat, aka-uka Solihovlardan ko‘pchilikni qiziqtirayotgan “Soso Pavliashvili bu loyihaga qanday qo‘shilib qoldi?” degan savolga javob oldik:
Husan: Uchrashuvlardan birida prodyuserimiz Soso Pavliashviliga myuzikl taqdimotidan videolavha ko‘rsatdi, Soso hayratini yashirolmadi va bu myuziklda bajonidil ishtirok etish istagida ekanini bildirdi. Aytilgan so‘z — otilgan o‘q! Bundan xabar topdigu, Husan ikkimizning xayolimizga Soso qanday rolda ishtirok etishi mumkinligi haqidagi g‘oya ham tezgina kela qoldi. Bu rol ssenariy syujetiga yengilgina kira oldi. Tomoshabinlar ham shunday fikrda bo‘ladilar, degan umiddaman. Sosodan tashqari, yana boshqa yangi qahramonlarimiz bor. Ulardan biri — Taxmina — Akbarning singlisi. U sevgi dardida yonayotgan Akbarga yordam beradimi yoki vaziyatni murakkablashtiradimi, bayram talqini taqdimotini tomosha qilib, bilib olasiz. Muhimi, shuni ta’kidlab o‘tishim kerakki, barcha aktyorlarimiz — iqtidorli insonlar, mening fikrimcha, ular o‘z oldilariga qo‘yilgan topshiriqlarni juda yaxshi uddalashyapti.
“Myuzikldek janrni sahnaga olib chiqish va unda nafaqat o‘zbek, balki sobiq ittifoq tinglovchilariga manzur qo‘shiqlarni kiritishdek mas’uliyatni zimmaga olishda cho‘chimadingizmi? ” degan savolga Hasan va Husan Solihovlar ochiq javob berdi:
Husan: Albatta, avvaliga bunday yirik, boz ustiga avval juda ommalashgan qo‘shiqlarimizni o‘zida mujassam etgan loyihaga qo‘l urishga cho‘chidik. Lekin, men sizga aytsam, bu qo‘shiqlarning barcha ijrochilari — Farrux Zokirov, Kumush Razzoqova, Ravshan Namozov, Tohir Sodiqov va boshqa ijodkorlar — musiqachilar, rassomlar, sahna bezaklari ustalari, dizaynerlar, aktyorlar — kimga murojaat qilgan bo‘lsak, barchasi myuziklni yaratish borasidagi yordamlashish taklifimizni rad etishmadi. Tohir Sodiqov bizni o‘z studiyasiga taklif qilib, bu loyihaga uning nazarida mos kelishi mumkin bo‘lgan qo‘shiqni o‘zi tanlab berdi. Nasiba Abdullayeva, Kumush Razzoqova va Ravshan Namozov ham o‘z repertuarlaridagi qo‘shiqlaridan foydalanishimizga ruxsat berdi. Bu borada omadimiz keldi, deb o‘ylayman — shu tariqa estradamizning ustunlari sanalmish — ustoz san’atkorlarimizdan ona shahrimiz Toshkent va uning aholisi haqida myuzikl yaratish uchun oq fotiha oldik. Mana, bu qatorga Soso Pavliashvili ham qo‘shildi, u bizning shahrimizni sevishi haqida suhbatlarda ko‘p bor gapirgan.
Hasan: Bu g‘oya, Toshkentga muhabbat ko‘pgina ijodkor insonlarni, san’atkorlar avlodlarini birlashtirdi. Avvalo, ularning xizmati bizning myuziklda o‘sha taniqli qo‘shiqlarning yangrayotganida. Shu sababdan, imkoniyatdan foydalanib, Farrux Zokirov, Kumush Razzoqov, Tohir Sodiqov, Ravshan Namozov, Nasiba Abdullayevaga oq fotiha va myuziklimizda qo‘shiqlari yangrashiga izn berganliklari uchun o‘z minnatdorchiligimni bildiraman. Ularni ijro etarkanmiz, yosh tomoshabinlar avlodiga ota-onalari, buva-buvijonlari tinglagan qo‘shiqlarni eshitishlari uchun o‘tgan va hozirgi zamonimiz o‘rtasida o‘ziga xos ko‘prik barpo etishga harakat qilamiz!
Eslatib o‘tamiz, rossiyalik qo‘shiqchi Soso Pavliashvili ishtirokidagi “Mening Toshkentim” myuziklining O‘zbekiston Mustaqilligining 25 yilligiga bag‘ishlangan yangi talqini tez kunlarda taqdim etiladi. Qadrdon poytaxtimiz haqidagi, poytaxt va uning aholisi uchun yaratilgan yorqin tomosha “Istiqlol” saroyida shu haftaning dam olish kunlari tomoshabinlarni chorlamoqda.
Reklama huquqi asosida
Izoh (0)