АҚШ манбалари Эрон Ҳормуз бўғозини миналаштиришга тайёргарлик кўраётганини маълум қилди. Бу ҳақда Reuters хабар берди.
АҚШнинг икки расмийсига кўра, Эрон ҳарбийлари июнь ойида Форс кўрфазидаги кемаларга денгиз миналарини юклаган. Бу Ҳормуз бўғозини блокада қилиниши ҳақидаги хавотирларни кучайтирган.
Таъкидланишича, миналар ҳали бўғозга жойлаштириб чиқилмаган. Лекин бу Эроннинг дунёдаги энг гавжум юк ташиш йўлларидан бири, яъни Ҳормузни ёпишга жиддий ёндашганидан далолат беради. Бу глобал савдога кескин таъсир кўрсатади.
Дунёдаги нефть ва газ етказиб беришнинг бешдан бир қисми Ҳормуз бўғози орқали ўтади. Эроннинг бу ҳудудни блокировка қилиши нефть нархига жиддий таъсир кўрсатади. Аммо АҚШ Эрон ядровий иншоотларига зарба берганидан бери жаҳон бозоридаги нефть нархи 10 фоиздан ортиққа арзонлашган. Бу Эрон ва АҚШ ўртасидаги зиддият нефть савдосига сезиларли таъсир кўрсатмаганини англатади.
АҚШ 22 июнь куни Теҳрон ядро дастурини йўқ қилиш учун мамлакатнинг 3 та асосий ядровий объектини бомбардимон қилганди. Шундан кўп ўтмай, Эрон парламенти бўғозни тўсиб қўйиш ҳақида хабар қилган. Бу бўйисча якуний қарорни Эрон олий миллий хавфсизлик кенгаши қабул қилади. Мамлакат йиллар давомида бўғозни ёпиш билан таҳдид қилиб келган, аммо у ҳеч қачон буни амалга оширмаганди.
АҚШ манбалари Эрон кемаларига юкланган миналарни қандай аниқлаганини ошкор қилмаган. Лекин бундай разведка одатда сунъий йўлдош тасвирлари, аноним манбалар ёки иккала усулнинг комбинацияси орқали тўпланади.
Эроннинг тайёргарлиги ҳақида изоҳ сўралганда, Оқ уй расмийси шундай жавоб берган: “Президентнинг ‘Ярим тун болғаси’ операциясини ажойиб тарзда амалга оширгани ва унинг ҳусийларга қарши ҳаракатлари туфайли Ҳормуз бўғози очиқ қолмоқда. Эрон сезиларли даражада заифлашди”.
Ҳормуз бўғози Уммон ва Эрон ўртасида жойлашган бўлиб, Форс кўрфазини жанубда Уммон кўрфази ва Араб денгизи билан боғлайди. Нефть экспорт қилувчи мамлакатлар ташкилоти (OPEC) аъзолари Саудия Арабистони, Бирлашган Араб Амирликлари, Кувайт ва Ироқ ўз хом ашёсининг катта қисмини бўғоз орқали, асосан, Осиёга экспорт қилади. Дунёдаги энг йирик суюлтирилган газ экспортчиларидан бири бўлган Қатар деярли барча газни бўғоз орқали олиб ўтади.
Эрон эса ўз хом ашёсининг катта қисмини шу бўғоз орқали экспорт қилади. Бу назарий жиҳатдан Теҳроннинг бўғозни ёпиш қарорини чеклайди. Шундай бўлса-да, Теҳрон, агар зарур деб ҳисобласа, буни амалга ошириш учун катта маблағ ажратган.
Изоҳ (0)