Исроил Эрондаги ядровий объектлар ва юқори мартабали ҳарбийларни нишонга олаётганига жавобан Теҳрон яҳудий давлатига баллистик ракеталар учирмоқда. Исроил ракеталарнинг кўпини уриб туширган бўлса-да, бир нечтаси мудофаани ёриб ўтиб, Тель-Авив маркази ва бошқа ҳудудларга зарар етказган.
Эроннинг баллистик ракета арсеналининг аниқ ҳажми номаълум, аммо у минтақадаги энг йирик ва илғорларидан бири ҳисобланади.
Баллистик ракеталар қандай ишлайди?
Баллистик ракета — бу баллистик ёки эгри чизиқли траектория бўйлаб оддий ёки ядровий каллакларни етказиб бериш учун мўлжалланган узоқ масофали қуроллар.
Улар кучли ракета двигателлари ёрдамида учирилади, бундай ракеталар атмосферанинг юқори қатламларига, ҳатто коинотга учиб, ниҳоятда катта тезликда ҳаракатланиши мумкин. Ракета двигателлари ўчирилганидан сўнг олдиндан белгиланган йўлни босиб ўтади ва нишонга тик тушади.
Баллистик ракеталар қитъалар бўйлаб бир неча юз километрдан 10 минг километрдан ортиқроқ масофага уча олади.
Баллистик ракеталар учиш масофаси бўйича қуйидагиларга бўлинади:
- Жанг майдони баллистик ракетаси — 200 км дан кам;
- Қисқа масофали баллистик ракета — 1000 км дан кам;
- Ўрта масофали баллистик ракета — 1000 км дан 3500 км гача;
- Узоқ масофали баллистик ракета — 3 500 км дан 5 500 км гача;
- Қитъалараро баллистик ракета — 5 500 км дан ортиқ.
Қандай тезликка эриша олади?
Баллистик ракеталар ўта юқори тезликда ҳаракатланиб, бир неча дақиқада минглаб километр масофани босиб ўтиши мумкин. Уларнинг ҳаракатланиш тезлиги товуш тезлигига тенг бўлган Мач бирлигида ўлчанади, масалан, Мач 5 товуш тезлигидан беш марта катта.
Одатда қисқа масофали баллистик ракеталар товушдан юқори тезликка эришади (Мач 1 дан тезроқ ёки тахминан 1,225 км/соат). Одатда узоқроқ масофали ракеталар гипертовуш тезлигида ҳаракатланиши мумкин — Мач 5 дан юқори (6,125 км/соат).
Эрон ракеталари Исроилга қанча вақтда етиб боради?
Эрон ва Исроил ўртасидаги масофа тахминан 1300 км дан 1500 км гача. Эрондан Мач 5 тезлигида учадиган баллистик ракеталар Исроилга тахминан 12 дақиқада етиб бориши мумкин, аммо аниқ вақт ракета тури ва учириш жойига боғлиқ.
Нима учун баллистик ракеталарни уриб тушириш қийин?
Баллистик ракеталарнинг хавфли жиҳати узоқ масофага учиши, юқори тезлиги ва уларни тутиб олишнинг қийинлигидадир.
Мудофаа тизимлари бундай ракеталар тез ва юқори парвоз қилиши сабабли уларни аниқлашда қийналади. Улар атмосферага қайта кирганда, ерга янада тезроқ тушади. Бу эса тутиб олишни янада қийинлаштиради. Баъзи ракеталар, шунингдек, радар ва ракета мудофаасини алдаш учун хийла ёки бошқа қарши чораларни қўллайди.
Баллистик ва қанотли ракеталарнинг фарқи нимада?
Эрон ҳам Исроилга қарши қанотли ракеталардан фойдаланган. Баллистик ракеталардан фарқли ўлароқ, қанотли ракеталар дронлар каби паст ва барқарор учади. Бу уларга ҳаво мудофаасидан яширинча ўтишга ёрдам беради. Гарчи улар баллистик ракеталарга қараганда анча секин ҳаракатланса-да, паст парвоз қилиши уларни аниқлашни қийинлаштиради. Манёврлик қобилияти уларга йўналишни ўзгартириш, тўсиқларни айланиб ўтиш ва ракета мудофаасидан қочиш имконини беради.
Эрондан баллистик ракеталар Исроилга тахминан 12 дақиқада етиб боради, қанотли ракеталар деярли 2 соат, дронлар эса 9 соатгача вақт олиши мумкин.
Эроннинг ракета арсенали
Эрон сўнгги 30 йил ичида бир қатор баллистик ва қанотли ракеталарни ишлаб чиққан. Қуйидаги график Эроннинг энг машҳур ракеталари ва уларнинг диапазонларини акс эттиради.
Исроилнинг ракета арсенали
Исроил АҚШнинг ўнлаб йиллар давомида қўллаб-қувватлаши билан ишлаб чиқилган узоқ масофали ва ядровий тизимларни ўз ичига олган илғор ракета арсеналига эга. Қуйидаги графикда Исроилнинг энг машҳур ракеталари ва тахминий диапазонлари кўрсатилган.
Изоҳ (0)