АҚШнинг Алабама штатида яшовчи Тована Луни исмли аёл генетик ўзгартирилган чўчқа буйраги билан рекорд даражада 130 кун яшади. Бироқ аёл организми буйракни рад этгач, у 4 апрель куни олиб ташланди. Бу ҳақда Associated Press хабар берди.
Аёлнинг буйраги тиббий марказда олиб ташлангач, уйига қайтишга рухсат берилган. У шифокорларга “бундай ажойиб илмий изланишда иштирок этиш имконияти учун” миннатдорлик билдирган.
Натижа барчамиз хоҳлагандек бўлмаса-да, чўчқа буйраги билан ўтган 130 кунимдан жуда кўп сабоқлар олинди, бу эса келажакда буйрак етишмовчилиги билан курашаётган бошқа кўплаб инсонларга ёрдам ва илҳом манбаи бўлади, деб ўйлайман, деган Луни.
У 2016 йилдан буён гемодиализда эди ва инсон буйрагини қабул қилиш учун соғлиғи мос келмасди. Унинг иммунитети буйракни рад этишга тайёр эди. Шунинг учун унга чўчқа буйраги ўрнатилди. Буйрак ноябрь ойидан то апрелгача хизмат қилди. Бу чўчқа органи билан яшаган инсон учун энг узоқ муддат ҳисобланади.
Олимлар ҳозирда чўчқаларни генетик ўзгартириб, уларнинг аъзоларини инсонникига мослаштириш устида иш олиб бормоқда. Бу донор аъзоларининг кескин танқислигига қарши курашнинг бир йўлидир. АҚШда 100 мингдан ортиқ киши трансплантация рўйхатида турибди, уларнинг аксарияти буйракка муҳтож. Минглаб беморлар кутиш давомида ҳаётдан кўз юмади.
Лунининг операциясигача АҚШда фақат тўрт нафар бемор генетик ўзгартирилган чўчқанинг аъзоси (иккита юрак ва иккита буйрак) билан тажриба тариқасида яшаган. Бу аъзолар икки ойдан кўп ишламаган. Ушбу беморлар оғир аҳволда бўлган ва операциядан кейин вафот этган.
Энди эса олимлар буйрак трансплантациясини енгилроқ аҳволдаги беморларда синаб кўрмоқда. Масалан, январь ойида Нью Ҳемпшир фуқароси чўчқа буйрагини олган ва ҳолати яхши кетмоқда. 2025 йил ёзда чўчқа буйраклари билан боғлиқ клиник тадқиқотлар бошланиши кутилмоқда. Хитойлик олимлар ҳам яқинда бундай муваффақиятли тажриба ўтказганини эълон қилди.
Изоҳ (0)