Қашқадарё вилоят суди Иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъатининг кассация инстанцияси кўраётган судда жавобгар қилинаётган фермер судда тўлов унга нотўғри ҳисобланганини исботлади, судья мутахассис жавоби билан буни тасдиқлатди, бироқ қарорда барибир банк манфаати устун келди. Бу ҳақда судда қатнашган “Дарё” мухбири хабар берди.
Маълум бўлишича, Нишон туманида фаолият юритувчи “Самандар-нур” фермер хўжалиги ва “Агробанк” АТБ Нишон филиали ўртасида 2020 йил 29 октябрь куни 784-сонли кредит шартномаси тузилиб, ушбу шартномага кўра банк фермерга 1 дона “Арион-630C” русумли универсал ҳайдов трактори олиш учун 20 фоиз устама тўлаш шарти билан 2025 йил 5 ноябрга қадар бўлган муддатга 977 миллион 500 минг сўм кредит ажратган.
Кредит шартномаси бўйича мажбуриятларнинг бажарилишини таъминлаш мақсадида 2020 йил 4 ноябрда гаров-ипотека шартномасига асосан “Самандар-нур” фермер хўжалигига тегишли “Арион 630C” русумли универсал ҳайдов трактори ҳамда “Қурбонов Жавоҳир” хусусий корхонасига тегишли тўйхона, савдо маркази, дорихона ва маиший хизмат кўрсатиш биносининг ердан фойдаланиш ва мулкка эгалик ҳуқуқи билан биргаликда гаровга қўйилган.
Бироқ, банк шартнома шартларини бажармай, белгиланган кредитни 93 кун кечиктириб, 2021 йил 5 февраль куни пул чиқарган. Фермер томонидан ҳам кредит маблағларини келишилган тартибда ва муддатларда қайтариш мажбурияти лозим даражада бажарилмагач, Савдо-саноат палатасининг Қашқадарё вилоят бошқармаси “Агробанк” АТБ манфаатида судга даъво киритган. Суд даъвони қаноатлантириб, фермер ва қўшимча жавобгар бўлган хусусий корхонага нисбатан 203 миллион сўм кредит фоизи, 438 миллион сўм муддати ўтган кредит асосий қарзи, 533 миллион сўм муддатли кредитнинг асосий қарзини ундириш ва ундирувни гаровга қўйилган мол-мулкларга қаратиш ҳақида қарор чиқарган.
Фермер ва Нишон туман фермер-деҳқон хўжаликлари ва томорқа ер эгалари кенгаши даъвогар сифатида судга шикоят қилиб, банкнинг кредит маблағини чиқаришни 93 кун муддатга кечиртирганини, шунингдек, янги тракторни кредитдаги мавжуд қарздорлик сабаб банк масъуллари олиб кетиб, 42 кун сақлаб турганини айтиб, банкдан кредит маблағи кечиктирилгани учун 90 миллион 907 минг, 42 кун асоссиз банкда ушлаб турилгани учун 169 миллион 166 минг сўм — жами 260 миллион сўм миқдоридаги зарарни ундиришни сўраган. Суд даъво талабини қисман қаноатлантириб, даъвогар фойдасига жавобгар банкдан 169 миллион 166 минг сўм келтирилган зарарни ундириш лозимлиги ҳақида қарор чиқарган. Фермер шунингдек, кейинчалик банкдан суд орқали яна 36 миллион сўм 363 сўм пеня ҳам ундирган.
Кўп ўтмай, банк кредит қарздорлиги вужудга келганини, шу сабаб фермерга тегишли трактор, қўшимча жавобгарга тегишли мол-мулкларни сотувга чиқаради. Суд фермер ва қўшимча жавобгар бўлган хусусий корхонага нисбатан 203 миллион сўм кредит фоизи, 438 миллион сўм муддати ўтган кредит асосий қарзи, 533 миллион сўм муддатли кредитнинг асосий қарзини ундириш ва ундирувни гаровга қўйилган мол-мулкларга қаратиш ҳақида қарор чиқарган.
Қашқадарё вилоят суди Иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъатининг кассация инстанцияси кўрган судда жавобгар қилинаётган фермер жарима нотўғри ва кўп ҳисобланганини исботлади.
Судда “Агробанк” қарздорлик фоизини 438 миллион сўм деб нотўғри қўйганини, аслида бу сумма 151 миллион сўм тарзида асосли қўйилганини исботлаб берсак-да, лекин Иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъатининг кассация инстанцияси судьялари буни инкор этишди. Судлов ҳайъати вакили судда иштирок этган Марказий банк вакилига савол бериб, менинг гапларим, исботларим ҳақиқат эканини тасдиқлатди. Шунга қарамасдан банк манфаати кўзланиб, қарор чиқарилди. Мен бир ҳолатга тушунмаяпман, Қашқадарё вилоят судининг Иқтисодий ишлар бўйича судлов ҳайъатининг кассация инстанцияси судьялари банк адвокатига айланяптими?, дейди фермер.
Фермернинг тушунтиришича, 2020 йил 29 октябрь кундаги кредит шартномасининг тўлов графигига эътибор қаратилса, тўлов нотўғри белгиланганини кўринади. У буни судда ҳам исботлаб берган. Бироқ, судда бу рад қилинмоқда.
Судьялардан бири Марказий банк вакилига савол бериб, фермер дастлабки беш ойликдаги жадвал бўш тургани учун буни имтиёзли давр деб ҳисобламоқда. Жадвал бўш турган бўлса, аслида ҳам шундай эмасми, дея савол берди. Суддаги мутахассис ҳам буни тасдиқлади. Ҳаммаси ойдин бўлди. Бироқ судьялар барибир “Агробанк” манфаатини ҳимоя қилди, дейди фермер.
Изоҳ (0)