“Бу кейинги йил учун ёмон” — иқлимшунос февраль ойида ҳаво совишининг оқибатлари ҳақида

Февраль ойида ҳаво ҳароратининг пасайиши адирлардаги яшил фитомассани совуқ уришига олиб келиши мумкин. Бу ҳақда иқлимшунос Эркин Абдулаҳатов Telegramъдаги каналида фикр билдирди.

Эркин Абдулаҳатовнинг ёзишича, қиш чилласи бўлишига қарамай, тоғ этакларидаги адирлар муддатидан анча олдин кўклам, яшилликка бурканмоқда. Бойчечаклар очилиб кетмоқда.

“Тупроқ ости иссиқ, қишлоқ хўжалик ерлари, умуман адирларда ҳам тупроқ деярли музлаш ҳодисасига учрамади. Олдинда февраль турибди, февраль ойи кутилмалари меъёрий қиш ёки ундан бир оз юқори ҳароратларни берса-да, Тинч океани марказидаги сув ҳароратининг тўсатдан совиши, шимолий ярим шарда совуқ антициклонлар масштабини кенгайтириб юбормоқда. АҚШ, Канада, Россия, Европа мамлакатларида тўсатдан ҳақиқий қорли қиш манзараси узоқроқ давом этмоқда. Февралдаги тасодифий совуқ ҳаво оқими адирлардаги яшил фитомассани совуқ уришига, у эса кейинроқ ҳақиқий вегетацияда уруғ ташламасликни келтириб чиқариши мумкин. Бу кейинги йил учун ёмон”, — дея масалани таҳлил қилди иқлимшунос.

Аввалроқ Ўзбекистонда қиш илиқ келгани сабаб мевали дарахт ва сабзавотлар “уйғонаётгани”, агар ҳаво кескин совиса, экинлар ҳосилсиз қолиши мумкинлиги маълум қилинганди.

“Ўзгидромет” бўлим бошлиғи Ҳумоюн Мағриповнинг айтишича, қиш якунигача 3-4 кун қор ёғадиган, ҳарорат 0 даражадан пастга тушадиган ҳолатлар бўлади.

“Аслини олганда, январь ойи совуқ келгани яхши. Негаки, илиқ келган қишнинг оқибатлари кейинги йил баҳор ва ёзда билинади ҳамда у жуда оғир асоратларни келтириб чиқаради. Масалан, қишлоқ хўжалиги ва яйловлар учун оғир шароит юзага келади”, — деди мутахассис.

Иқлимшунос Эркин Абдулаҳатов “Дарё” мухбири билан суҳбатда минтақа қиш ойида шимолдан кириб келадиган совуққа мойил эканини айтган.

“Бир марта бўлса ҳам совуқ кириб келиб, ҳаво ҳарорати 10-15 даражагача совиб кетиши хавфи мавжуд. Агар бу юз берса, дарахтлар ўз ҳосилидан 100 фоизга айрилади — кейинги йил ҳосил бермайди. Ундан асосан барг чиқади, камига тезроқ қариб қолиши кузатилади. Иқлим ўзгаришининг тиббиёт билан қишлоқ хўжалигига етказган зарари аста-секин бўй кўрсатади”, — деган олим.

Шу билан бирга, илиқ қиш қишлоқ хўжалигида нафақат эрта вегетация, мевали дарахтларда ҳосилнинг камайиши, балки қурт-қумурсқалар ва турли касаллик хавфини ҳам ошириши таъкидланган.