“Жарима 5 млн сўм” — товар ёки хизмат пулини тадбиркорнинг шахсий картасига ўтказиш ноқонунийлиги эслатилди

Савдода терминал ишлатиши мажбурий бўлган айрим тадбиркорлик субъектларида сотувчи мижоздан маҳсулот ёки хизмат пулини жисмоний шахс пластик картасига ўтказиб беришини сўраган ҳолатлар учраб туради. Яъни тўлов юридик шахс ҳисоб рақамига эмас, шахсий картага ўтказилади. “Дарё” мухбири Тошкент шаҳри аҳолиси билан суҳбатлашиб, улар шундай вазиятга дуч келганми ёки йўқлиги билан қизиқди.

Сўров давомида деярли барча суҳбатдошлар бирор маҳсулот харид қилганда ёки хизмат учун тўловни тадбиркорлик субъекти ҳисоб рақамига эмас, жисмоний шахс картасига ўтказишга мажбур бўлганини айтди.

“Ҳа, менда шундай бўлган. Айрим сотувчилар терминал ишламаяпти, Payme ёки Click орқали тўлов қилсангиз бўлади, деган шарт қўйишади. Бу ҳолат ёқмаса–да, товарни олиш учун карта рақамига пул ўтказишга мажбур бўлганман”, — дейди суҳбатдошлардан бири.

Яна бир фуқаронинг айтишича, бундай ҳолатлар бозорларда кўпроқ учрайди.

“Бозордан кийим-кечак сотиб олсак, пластик карта рақамига пул ўтказишимизни айтишади. Кейин олган маҳсулотимиз учун пулни картасига ташлаб берамиз. Дўконларда эса бундай ҳолат кам учрайди”, — дейди у.

Тадбиркор сотган товари учун харидордан пулни жисмоний шахс картасига ўтказдириб олиши аниқланса, унга нисбатан қандай чора кўрилади? Солиқ қўмитаси матбуот котиби Дилдора Ҳошимова бу ҳақда маълумот берди.

“Ҳозирда P2P, яъни бир жисмоний шахс картасидан иккинчи шахс картасига онлайн пул ўтказиш анча ривожланди. Бу ноқонуний эмас. Аммо тадбиркорлик субъектидан товар ёки хизмат сотиб олаётганда P2P тўловини амалга ошириш ноқонуний. Агар бунга йўл қўйилса, солиқ базасини камайтириш ва солиқдан қочиш деб баҳоланади. Солиқ кодексининг 221-моддасига асосан, назорат касса машиналарига тушумларни кирим қилмаганлик ва харидорга чек бермаганлик бўйича солиқ текшируви ўтказилади. Биринчи текширувда исботини топган қонунбузарлик учун 5 миллион сўмгача жарима ёзилади. Агар бир йил давомида яна худди шу ҳолат такрорланса, 10 милллион сўм жарима қўлланади. Бундан ташқари, ўша тадбиркорлик субъектида ўтказилган текширувда бошқа кирим қилинмаган суммалар ҳам аниқланса, кирим қилинмаган ва камайтирилган сумманинг 20 фоизи миқдорида қўшимча жарима белгиланади”,—деди қўмита масъули.

Суҳбат давомида Дилдора Ҳошимова тадбиркорлар электрон тўлов ташкилотларидан QR–код олиши лозимлигини маслаҳат берди. Мижозлар бирор маҳсулот сотиб олаётганда ёки хизмат учун тўловни ўша QR-кодни сканерлаш орқали амалга оширади. Шунда чек ҳам электрон бўлади. Бу электрон тўловлар қабул қилишнинг қонуний йўлидир.