Қайси давлатда энг кам иш ҳақи билан яшаш мумкин? 

Picodi таҳлилчилари 67 та давлатда энг кам иш ҳақи қандай ўзгаргани, озиқ-овқат нархлари қандай ошганини ўрганиб чиқди.

Таҳлилчилар 2024 йил январь ҳолатига кўра, Ўзбекистонда “соф” энг кам иш ҳақи миқдори 922 950 сўмгача (75 доллар), яъни 14,1 фоизга ошганини маълум қилди. Республика мазкур кўрсаткич билан рейтингда 67 та давлат ичида 16-ўринни қайд этган.

“Тадқиқотда биз соф ставкани, яъни ходимлар қўлига оладиган пулни кўриб чиқамиз. Биз ушбу таққослашни адолатли деб ҳисоблаймиз, чунки ялпи ва “соф” иш ҳақи ўртасидаги фарқ мамлакатга қараб 0 фоиз ёки 30 фоиздан ортиқ бўлиши мумкин”, — дейилади Picodi нашрида.

Аксарият мамлакатларда (67 тадан 58 таси) 2023 йил январидан бошлаб энг кам иш ҳақи ўзгарган. Франция (3,4 фоиз, 1505 доллар), Германия (2,8 фоиз, 1729 доллар) ва Таиландда (2,4 фоиз, 203 доллар) иш ҳақи бир оз ошган. Озарбайжон, Арманистон, Вьетнам ва Испания каби мамлакатларда эса ҳукумат энг кам иш ҳақини музлатиб қўйган ёки уни ошириш бўйича ҳали қарор қабул қилмаган.

Энг кам иш ҳақига нисбатан озиқ-овқатга сарфланадиган асосий харажатлар

Тадқиқот учун шартли озиқ-овқат савати тузилган, унга нон, сут, тухум, гуруч, пишлоқ, гўшт, сабзавотлар ва мевалар киритилган. Тадқиқотчиларнинг фикрига кўра, бу маҳсулотлар катталар учун минимал озиқ моддалар талабларини қондиради.

Шу тариқа 67 та мамлакатдаги маҳсулотларнинг нархи солиштирилиб, расмий минимал даромаднинг неча фоизи уларга сарфланиши аниқланди. Ўзбекистонда оддий озиқ-овқат савати нархи 2024 йил бошида 887 минг сўмни ташкил қилмоқда ва мамлакат 66-ўринда (охирги ўриндан битта олдин).

Буюк Британия, Ирландия, Нидерландия, Австралия, Люксембург ва Янги Зеландияда асосий маҳсулотлар нархининг энг кам иш ҳақига энг қулай нисбати кузатилган. Ушбу мамлакатларда маҳаллий “энг кам иш ҳақининг” ўндан бир қисмидан камроғи сарфланади.

Россияда эса оддий маҳсулотлар тўплами энг кам иш ҳақининг 39 фоизига тенг (67 мамлакат ичида 53-ўрин). Бу борада Озарбайжон 57-ўринни (44,9 фоиз) эгаллаб турибди.

Шундай мамлакатлар ҳам борки, ҳаттоки бундай камтарона маҳсулотлар тўплами ҳам энг кам иш ҳақининг ярмидан кўп туради. Улар орасида Қозоғистон (54 фоиз), Ветнам (65,6 фоиз), Арманистон (78,7 фоиз) ва Ўзбекистон (66-ўрин 96,1 фоиз) бор. Нигерияда (116,5 фоиз) эса энг кам иш ҳақи ҳатто асосий озиқ-овқат билан таъминлаш учун ҳам етарли эмас.