Ўзбекистон аҳолисига электр ва табиий газ ишлаб чиқарилган нархидан арзон сотилиши ҳисобига ҳосил бўлган камомад давлат бюджети ҳисобидан қоплаб келинади. Иқтисодиёт ва молия вазирлиги департамент директори Шерзод Муҳамедовнинг “Дарё”га маълум қилишича, 2023 йилда табиий газ олди-сотдиси ўртасидаги дефицитни қоплаш учун бюджетдан қарийб 18 триллион сўм тўлаб берилади.
Март ойида собиқ молия вазири ўринбосари Дилшод Султонов 2023 йилда олинадиган ташқи қарз ҳисобидан табиий газ субсидиясига 14,5 триллион сўм йўналтирилишини айтганди.
“Табиий газ ва электр энергияси соҳасида аҳоли ҳамда юридик шахслар учун тарифлар 2019 йил августдан бери ўзгармай келмоқда. Шунинг учун ҳаражатларнинг бир қисми газ нархидаги тафовут билан боғлиқ. Бир куб метр газни қазиб олиш нархи 550 сўм бўлса, аҳолига сотаётган нархимиз 380 сўмдан бўлмоқда”, —деган Султонов.
Кеча, 1 ноябрь куни Тошкент шаҳрида бўлиб ўтган матбуот анжуманида табиий газ субсидияси учун тўланадиган маблағ миқдори сезиларли оширилгани айтилди.
2023 йилда табиий газни олиш ва сотиш ўртасидаги тафовутни қоплаб бериш учун давлат бюджети ҳисобидан 18 триллион сўм ажратилади. “Давлат бюджети тўғрисида”ги қонунда 14,2 триллион сўм белгиланганди. Лекин тарифлар либерализациясини кечиктирганимиз сабабли қўшимча маблағ ажратилиши кўзда тутилмоқда, — дейди Шерзод Муҳамедов.
Анжумандан сўнг “Дарё” мухбири иқтисодиёт ва молия вазири ўринбосари Аҳадбек Ҳайдаров билан табиий газга ажратиладиган субсидия қачон бекор қилиниши мумкинлиги тўғрисида суҳбатлашди. Аҳадбек Ҳайдаровнинг айтишича, ҳукумат газга бериладиган субсидия миқдорини босқичма-босқич қисқартиради.
Эскидан бу нарса бўлиб келган. Бизда ҳар доим Қозоғистон, Россиядаги каби газ ва электр аҳолига паст нархларда етказиб берилган. Буни бирданига бекор қилиш аҳолининг ижтимоий ҳолатига салбий таъсир қилиши мумкин. Шунинг учун тарифларни босқичма-босқич маҳсулот таннархидан келиб чиққан ҳолда ўзгартириш ва субсидияларни камайтириш йўлидан борамиз. Мақсадимиз ўрта муддатларда газ ва электр энергияси учун субсидия миқдорини қисқартириб, манзиллилигини таъминлашдан иборат. Жаҳон иқтисодиётида вазият ўзгариб тургани боис бу режалар вазиятга қараб амалга оширилади. Жорий йилги субсидия миқдори 18 триллион сўм экани айтилди. Кейинги йили бу сумма 9,5 триллион сўмга пасайтирилади. Ундан кейин яна икки бараварга пасайтириб, бўшаган пуллар биринчи навбатда ижтимоий соҳага ва аҳолининг ижтимоий ҳимоясига сарфланади, —деди Аҳадбек Ҳайдаров.
Эслатиб ўтамиз, жорий йилнинг 1 октябрь санасидан Ўзбекистонда бизнес учун газ ва электр энергияси нархлари оширилди. Бироқ аҳоли учун нархлар ўзгармади.
2022 йилда ҳукуматнинг “Ёқилғи-энергетика ресурсларининг нархларини ўзгартириш тўғрисида”ги қарор лойиҳаси жамоатчилик муҳокамаси учун эълон қилинганди. Ҳужжатда электр энергияси ва табиий газ нархларини ижтимоий норма асосида белгилаш ва ошириш назарда тутилганди. Яъни аҳоли учун 1 кВт/соат электр энергияси истеъмоли ойига 250 кВт/соатгача — 325 сўм, 250 кВт/соатдан юқори ҳар 1 кВт/соат учун — 650 сўм этиб белгилаш режаси очиқланган. Аммо мазкур қарор қабул қилинмаган.
Изоҳ (0)